جز
جایگزینی متن - 'احداث' به 'احداث'
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'احداث' به 'احداث') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
در [[قرآن]] مشخصاً از وقف نامی برده نشده است؛ گرچه به دفعات بر مضمون اصلی وقف یعنی [[انفاق]]، انجام [[کار خیر]] و [[کمک به نیازمندان]] تأکید شده است. در دیگر [[منابع دینی]] از وقف به عنوان مصداق «[[صدقه]] جاریه» و «[[باقیات صالحات]]» نام برده شده است. در [[سیره پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[حضرت زهرا]] {{س}} و [[امامان شیعه]] به ویژه [[امام علی]] {{ع}} به وقف توجه ویژه‌ای شده و ایشان علاوه بر آنکه خود از واقفان بودند، دیگران را نیز به انجام این عمل [[ترغیب]] می‌کردند. از جمله [[موقوفات]] مشهور [[پیامبر]]، باغ‌های «[[مخیریق]]» برای [[بنی‌هاشم]] و نخلستان «بویره» در منطقه [[قبا]] برای [[فقیران]] بوده است. امام علی {{ع}} نیز اهتمام زیادی به وقف داشت و چاه‌ها، باغ‌ها، [[مساجد]] و زمین‌های بسیاری را برای [[مسلمانان]] و به ویژه [[مستمندان]] وقف کرد. [[شیخ بهایی]] در کشکول خود روایتی را نقل کرده که طبق آن [[امام حسین]] {{ع}} زمین‌های [[کربلا]] را از [[اهل]] [[نینوا]] و [[غاضریه]] به ۶۰ هزار [[درهم]] خرید و وقف خود آنان کرد؛ مشروط بر آنکه زائرانش را به سوی قبرش [[راهنمایی]] کنند و به مدت سه [[روز]] از ایشان [[پذیرایی]] کنند. در [[روایت]] دیگری هم از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده که پدرش [[امام باقر]] {{ع}} [[وصیت]] کرده بود بخشی از مالش را به مدت ۱۰ سال برای [[عزاداری]] در موسم [[حج]] وقف کنند. پس از پیامبر {{صل}} و [[اهل‌بیت]]، [[سنت]] [[وقف]] در بین [[مسلمانان]] [[استمرار]] یافت. به ویژه در دوره [[خلافت عباسی]]، شمار [[موقوفات]] در تمام [[ممالک اسلامی]] فزونی بسیار یافت و امرا، [[وزرا]] و تجار موقوفات بسیاری برای امور عام‌المنفعه از خود به یادگار گذاردند. | در [[قرآن]] مشخصاً از وقف نامی برده نشده است؛ گرچه به دفعات بر مضمون اصلی وقف یعنی [[انفاق]]، انجام [[کار خیر]] و [[کمک به نیازمندان]] تأکید شده است. در دیگر [[منابع دینی]] از وقف به عنوان مصداق «[[صدقه]] جاریه» و «[[باقیات صالحات]]» نام برده شده است. در [[سیره پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[حضرت زهرا]] {{س}} و [[امامان شیعه]] به ویژه [[امام علی]] {{ع}} به وقف توجه ویژه‌ای شده و ایشان علاوه بر آنکه خود از واقفان بودند، دیگران را نیز به انجام این عمل [[ترغیب]] می‌کردند. از جمله [[موقوفات]] مشهور [[پیامبر]]، باغ‌های «[[مخیریق]]» برای [[بنی‌هاشم]] و نخلستان «بویره» در منطقه [[قبا]] برای [[فقیران]] بوده است. امام علی {{ع}} نیز اهتمام زیادی به وقف داشت و چاه‌ها، باغ‌ها، [[مساجد]] و زمین‌های بسیاری را برای [[مسلمانان]] و به ویژه [[مستمندان]] وقف کرد. [[شیخ بهایی]] در کشکول خود روایتی را نقل کرده که طبق آن [[امام حسین]] {{ع}} زمین‌های [[کربلا]] را از [[اهل]] [[نینوا]] و [[غاضریه]] به ۶۰ هزار [[درهم]] خرید و وقف خود آنان کرد؛ مشروط بر آنکه زائرانش را به سوی قبرش [[راهنمایی]] کنند و به مدت سه [[روز]] از ایشان [[پذیرایی]] کنند. در [[روایت]] دیگری هم از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده که پدرش [[امام باقر]] {{ع}} [[وصیت]] کرده بود بخشی از مالش را به مدت ۱۰ سال برای [[عزاداری]] در موسم [[حج]] وقف کنند. پس از پیامبر {{صل}} و [[اهل‌بیت]]، [[سنت]] [[وقف]] در بین [[مسلمانان]] [[استمرار]] یافت. به ویژه در دوره [[خلافت عباسی]]، شمار [[موقوفات]] در تمام [[ممالک اسلامی]] فزونی بسیار یافت و امرا، [[وزرا]] و تجار موقوفات بسیاری برای امور عام‌المنفعه از خود به یادگار گذاردند. | ||
سابقه وقف در [[ایران]] به پیش از ورود [[اسلام]] بر می‌گردد. در ایران باستان نذورات و وقف [[اموال]] توسط شاهان، بزرگان، مالکان و کشاورزان برای آتشگاه‌ها و [[معابد]] متداول بود. همچنین در اواخر دوره ساسانیان، نهادهایی برای [[کمک به نیازمندان]] و | سابقه وقف در [[ایران]] به پیش از ورود [[اسلام]] بر می‌گردد. در ایران باستان نذورات و وقف [[اموال]] توسط شاهان، بزرگان، مالکان و کشاورزان برای آتشگاه‌ها و [[معابد]] متداول بود. همچنین در اواخر دوره ساسانیان، نهادهایی برای [[کمک به نیازمندان]] و احداث تأسیسات عام‌المنفعه به وجود آمد. | ||
ظاهراً نخستین بار در دوره سامانیان تشکیلاتی رسمی در [[دولت]] به نام «[[دیوان]] [[اوقاف]]» برای رسیدگی به امور [[مساجد]] و [[اراضی]] موقوفه ایجاد شد. تا پیش از آن اداره اوقاف را [[قضات]] هر منطقه برعهده داشتند. اما از آن به بعد، اداره این امور را [[دولت‌ها]] برعهده گرفتند و بخشی از درآمد آنها نیز از این طریق تأمین می‌شد. در دوره سلجوقیان اوقاف گسترش نسبتاً زیادی یافت و [[نظارت]] ویژه‌ای از طرف [[حکومت]] مرکزی بر موقوفات [[اعمال]] شد. در آن دوره، به ویژه در برهه‌ای که خواجه نظام‌الملک [[منصب]] [[وزارت]] را برعهده داشت، موقوفات زیادی برای احداث، نگهداری و [[اداری]] مدارس نظامیه به وجود آمد. در اوایل دوره مغولان، بسیاری از [[املاک]] موقوفه توسط ایشان [[مصادره]] شد. اما پس از [[اسلام آوردن]] مغولان، آنها مشوق وقف شدند و به ویژه در دوره غازان‌خان موقوفات زیادی برای امور خیریه ایجاد شد. بیشترین توسعه اوقاف مربوط به دوره [[صفویه]] است. در آن دوره، شاهان صفوی بسیاری از اموال و املاک را وقف کردند. بیش از همه شاه [[عباس]] اول به توسعه وقف اهتمام داشت. از جمله مشهور است که در سال ۱۰۱۵ یا ۱۰۱۶ق، وی [[تصمیم]] گرفت همه املاک و رقبات و نیز بناهای گوناگونی که در [[اصفهان]] و اطراف آن داشت را وقف [[چهارده معصوم]] کند. به [[تبعیت]] از شاهان، [[حاکمان]] مناطق نیز املاک فراوانی را در سراسر مملکت به صورت [[وقف]] درآوردند. از دوره نادرشاه و پس از آنکه وی [[دستور]] به [[مصادره]] بسیاری از [[موقوفات]] داد، وقف دچار افول شد و هرچند در دوره زندیان و بیش از آن در دوره قاجار دوباره تلاش‌هایی برای رونق‌بخشی به آن صورت گرفت، اما دیگر جایگاه قبلی خود را باز نیافت. گرچه پس از [[انقلاب اسلامی]]، تلاش‌هایی برای [[احیا]] و گسترش وقف شده است. | ظاهراً نخستین بار در دوره سامانیان تشکیلاتی رسمی در [[دولت]] به نام «[[دیوان]] [[اوقاف]]» برای رسیدگی به امور [[مساجد]] و [[اراضی]] موقوفه ایجاد شد. تا پیش از آن اداره اوقاف را [[قضات]] هر منطقه برعهده داشتند. اما از آن به بعد، اداره این امور را [[دولت‌ها]] برعهده گرفتند و بخشی از درآمد آنها نیز از این طریق تأمین می‌شد. در دوره سلجوقیان اوقاف گسترش نسبتاً زیادی یافت و [[نظارت]] ویژه‌ای از طرف [[حکومت]] مرکزی بر موقوفات [[اعمال]] شد. در آن دوره، به ویژه در برهه‌ای که خواجه نظام‌الملک [[منصب]] [[وزارت]] را برعهده داشت، موقوفات زیادی برای احداث، نگهداری و [[اداری]] مدارس نظامیه به وجود آمد. در اوایل دوره مغولان، بسیاری از [[املاک]] موقوفه توسط ایشان [[مصادره]] شد. اما پس از [[اسلام آوردن]] مغولان، آنها مشوق وقف شدند و به ویژه در دوره غازان‌خان موقوفات زیادی برای امور خیریه ایجاد شد. بیشترین توسعه اوقاف مربوط به دوره [[صفویه]] است. در آن دوره، شاهان صفوی بسیاری از اموال و املاک را وقف کردند. بیش از همه شاه [[عباس]] اول به توسعه وقف اهتمام داشت. از جمله مشهور است که در سال ۱۰۱۵ یا ۱۰۱۶ق، وی [[تصمیم]] گرفت همه املاک و رقبات و نیز بناهای گوناگونی که در [[اصفهان]] و اطراف آن داشت را وقف [[چهارده معصوم]] کند. به [[تبعیت]] از شاهان، [[حاکمان]] مناطق نیز املاک فراوانی را در سراسر مملکت به صورت [[وقف]] درآوردند. از دوره نادرشاه و پس از آنکه وی [[دستور]] به [[مصادره]] بسیاری از [[موقوفات]] داد، وقف دچار افول شد و هرچند در دوره زندیان و بیش از آن در دوره قاجار دوباره تلاش‌هایی برای رونق‌بخشی به آن صورت گرفت، اما دیگر جایگاه قبلی خود را باز نیافت. گرچه پس از [[انقلاب اسلامی]]، تلاش‌هایی برای [[احیا]] و گسترش وقف شده است. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
* موضوع وقف (موقوفه)؛ نوع و جنس موقوفات طیف متنوعی را شامل می‌شود که نتیجه تفاوت [[تفسیر]] و رویکرد به [[وقف]] در مقاطع مختلف بوده است. اغلب [[موقوفات]] در قالب [[زمین]]، مِلک و ساختمان بوده‌اند، اما در وقف‌های کوچک گاه یک شیء هم موضوع وقف است. همچنین در کنار موقوفات دارای [[ارزش مادی]]، با توسعه مفهوم وقف به ویژه در دوره معاصر، موقوفات [[معنوی]] هم به گستره وقف افزوده شده‌اند؛ نظیر وقف یک رسم و [[آیین]] یا حتی یک قطعه [[شعر]]. به عنوان مثال در روستای قورتان - حوالی زواره [[اصفهان]] – در [[دهه محرم]]، آیین [[عزاداری]] منحصر به فردی برگزار می‌شود که طبق [[باور]] اهالی، وقف آن روستا شده است و [[عزاداران]]، در پایان آن آیین، با خواندن شعری، بر کسی که آیین وقفی را به جای دیگری ببرد، [[لعن]] می‌فرستند. | * موضوع وقف (موقوفه)؛ نوع و جنس موقوفات طیف متنوعی را شامل می‌شود که نتیجه تفاوت [[تفسیر]] و رویکرد به [[وقف]] در مقاطع مختلف بوده است. اغلب [[موقوفات]] در قالب [[زمین]]، مِلک و ساختمان بوده‌اند، اما در وقف‌های کوچک گاه یک شیء هم موضوع وقف است. همچنین در کنار موقوفات دارای [[ارزش مادی]]، با توسعه مفهوم وقف به ویژه در دوره معاصر، موقوفات [[معنوی]] هم به گستره وقف افزوده شده‌اند؛ نظیر وقف یک رسم و [[آیین]] یا حتی یک قطعه [[شعر]]. به عنوان مثال در روستای قورتان - حوالی زواره [[اصفهان]] – در [[دهه محرم]]، آیین [[عزاداری]] منحصر به فردی برگزار می‌شود که طبق [[باور]] اهالی، وقف آن روستا شده است و [[عزاداران]]، در پایان آن آیین، با خواندن شعری، بر کسی که آیین وقفی را به جای دیگری ببرد، [[لعن]] می‌فرستند. | ||
* اهداف وقف و بهره برندگان از آن (موقوف علیهم)؛ وقف، کاربردها و اهداف مختلفی داشته و دارد که مهم‌ترین و رایج‌ترین آنها را می‌توان در این چند دسته گنجاند: | * اهداف وقف و بهره برندگان از آن (موقوف علیهم)؛ وقف، کاربردها و اهداف مختلفی داشته و دارد که مهم‌ترین و رایج‌ترین آنها را می‌توان در این چند دسته گنجاند: | ||
# کاربرد [[فرهنگی]] و [[آموزشی]] از رایج‌ترین اشکال وقف، | # کاربرد [[فرهنگی]] و [[آموزشی]] از رایج‌ترین اشکال وقف، احداث مؤسسات آموزشی و [[حوزه‌های علمیه]] و نیز راه‌اندازی کتابخانه‌ها بوده است. مدارس نظامیه در [[بغداد]]، رَبع رشیدی در تبریز، [[جده]] کوچک و جده بزرگ و نیم‌آور در اصفهان و سپهسالار در [[تهران]] از مشهورترین نمونه‌های [[تاریخی]] مؤسسات آموزشی وقفی‌اند. | ||
# کاربرد [[اجتماعی]]: ارائه خدمات عام‌المنفعه از طریق احداث مراکز بهداشتی و درمانی، کاروانسرا، حمام، آب [[انبار]] و... و [[کمک به نیازمندان]] از دیگر کاربردهای مهم وقف بوده است. | # کاربرد [[اجتماعی]]: ارائه خدمات عام‌المنفعه از طریق احداث مراکز بهداشتی و درمانی، کاروانسرا، حمام، آب [[انبار]] و... و [[کمک به نیازمندان]] از دیگر کاربردهای مهم وقف بوده است. | ||
# کاربرد [[اقتصادی]]: از دیرباز، وقف به عنوان ابزاری برای [[حفظ]] [[اموال]] و تأمین پشتوانه اقتصادی [[خانواده]] و نسل‌های بعدی کاربرد داشته است. به ویژه در مقاطعی که [[جامعه]] با نابه‌سامانی‌های [[سیاسی]] و [[بی‌ثباتی]] اقتصادی مواجه بوده است. | # کاربرد [[اقتصادی]]: از دیرباز، وقف به عنوان ابزاری برای [[حفظ]] [[اموال]] و تأمین پشتوانه اقتصادی [[خانواده]] و نسل‌های بعدی کاربرد داشته است. به ویژه در مقاطعی که [[جامعه]] با نابه‌سامانی‌های [[سیاسی]] و [[بی‌ثباتی]] اقتصادی مواجه بوده است. | ||
# کاربرد مذهبی: از مهم‌ترین کاربردهای وقف، کاربردهای مذهبی است. این دسته کاربردها را به چند گروه کلی می‌توان تقسیم کرد: | # کاربرد مذهبی: از مهم‌ترین کاربردهای وقف، کاربردهای مذهبی است. این دسته کاربردها را به چند گروه کلی می‌توان تقسیم کرد: | ||
## توسعه [[اماکن مذهبی]]: از نخستین کارکردهای وقف در [[جامعه اسلامی]]، وقف زمین جهت احداث [[مسجد]] بوده است. در دوره‌های بعد و با [[ظهور]] دیگر [[اماکن مذهبی]]، [[حسینیه]] و تکیه هم به این فهرست افزوده شدند. همچنین [[وقف]] [[اموال]] جهت نگهداری و تعمیر و تأمین هزینه‌های جاری اماکن مذهبی نیز رواج داشته است. در مقاطعی از جمله در دوره تیموریان، خانقاه‌ها نیز در فهرست مکان‌هایی بودند که با کمک وقف نگهداری می‌شدند. | ## توسعه [[اماکن مذهبی]]: از نخستین کارکردهای وقف در [[جامعه اسلامی]]، وقف زمین جهت احداث [[مسجد]] بوده است. در دوره‌های بعد و با [[ظهور]] دیگر [[اماکن مذهبی]]، [[حسینیه]] و تکیه هم به این فهرست افزوده شدند. همچنین [[وقف]] [[اموال]] جهت نگهداری و تعمیر و تأمین هزینه‌های جاری اماکن مذهبی نیز رواج داشته است. در مقاطعی از جمله در دوره تیموریان، خانقاه‌ها نیز در فهرست مکان‌هایی بودند که با کمک وقف نگهداری می‌شدند. | ||
## توسعه مزارات: در بین [[شیعیان]]، وقف برای | ## توسعه مزارات: در بین [[شیعیان]]، وقف برای احداث، نگهداری و توسعه اماکن متبرکه و [[مزار]] [[امامان]] و امامزادگان از موارد پرکاربرد وقف بوده است. مهم‌ترین مصادیق این‌گونه از وقف، [[موقوفات]] [[عتبات عالیات]] در [[عراق]] و حرم‌های [[امام رضا]] {{ع}} در [[مشهد]] و [[حضرت معصومه]] در [[قم]] بوده است. | ||
## [[زیارت]]: بخشی از وقف‌های مذهبی جهت تسهیل امر زیارت اماکن متبرکه، خدمات‌رسانی به [[زائران]] و فراهم کردن امکانات رفاهی در مسیرها و نیز در [[شهرهای زیارتی]] (احداث [[زائرسرا]] و...) و تدابیری برای [[اطعام]] زائران بوده است که نقش مؤثری در افزایش سفرهای زیارتی داشته‌اند. | ## [[زیارت]]: بخشی از وقف‌های مذهبی جهت تسهیل امر زیارت اماکن متبرکه، خدمات‌رسانی به [[زائران]] و فراهم کردن امکانات رفاهی در مسیرها و نیز در [[شهرهای زیارتی]] (احداث [[زائرسرا]] و...) و تدابیری برای [[اطعام]] زائران بوده است که نقش مؤثری در افزایش سفرهای زیارتی داشته‌اند. | ||
## برگزاری مجالس و آیین‌های مذهبی: از دوره [[صفویه]] تا امروز، بخش مهمی از موقوفات شیعیان در جهت برگزاری مجالس و آیین‌های مذهبی (جلسات [[قرآن]] و دعاخوانی، [[مراسم]] احیای [[شب‌های قدر]]، جشن‌ها و عزاداری‌ها به ویژه [[عزاداری]] [[عاشورا]]) و تأمین لوازم و امکانات آنها بوده است. این گروه از موقوفات، فهرست متنوعی را شامل می‌شوند؛ از احداث یا اختصاص مکانی خاص برای برگزاری مجالس گرفته تا وقف اشیای مورداستفاده در [[آیین‌ها]] و تأمین هزینه‌های اطعام [[عزاداران]] و موارد دیگر. گستردگی این دسته از موقوفات تا حدی است که می‌توان وقف را از جمله پشتوانه‌های [[اقتصادی]] برگزاری [[مجالس عزاداری]] دانست. در وقف‌نامه‌های مربوط به مجالس مذهبی، گاه به جزئی‌ترین امور نیز توجه شده است. از تعیین سهمی مشخص برای دستمزد مجریان برنامه (روضه‌خوان‌ها، وعاظ، تعزیه‌خوان‌ها و...) تا هزینه‌های اطعام و حتی کیفیت اطعام و نوع [[غذا]]. به عنوان مثال [[شاه سلطان حسین]] صفوی در وقف‌نامه مربوط به «فرح‌آباد» معین کرده است که در [[دهه محرم]]، ۲۱ [[رمضان]] و [[روز]] [[اربعین]] [[مراسم]] [[عزاداری امام حسین]] {{ع}} برگزار شود؛ به این صورت که یک نفر «طالب [[علم]] [[عارف]] به [[احادیث]]» ابتدا [[تعزیه]] آن [[امام]] بخواند و سپس [[مراثی]] آن [[حضرت]] را بیان کند و [[زنان]] و مردان به تعزیه‌داری مشغول شوند و متولی موقوفه به مقداری که [[صلاح]] می‌داند به آن طالب علم اجرت دهد و بقیه آنچه باقی ماند را صرف «طبخ [[حلیم]] در [[شب عاشورا]] و در ایام مزبوره و نان گندم و سایر مأکولاتی که ضرور باشد» و نیز پرداخت اجرت کسانی بکنند که مشغول به [[خدمت]] هستند. همچنین قید کرده که چیزهای شیرین مانند [[حلوا]] و غیره تهیه نکنند و در آن مجلس نیاورند. در برخی وقف‌نامه‌ها که بر [[اماکن مذهبی]] مانند [[مزار]] [[امامان]]، [[مساجد]] و مدارس [[وقف]] شده‌اند نیز سهمی به برگزاری [[مراسم عزاداری]] در آن اماکن تخصیص یافته است. به عنوان مثال واقف تعیین کرده است در فلان مناسبت باید در مدرسه یا [[مسجد]] | ## برگزاری مجالس و آیین‌های مذهبی: از دوره [[صفویه]] تا امروز، بخش مهمی از موقوفات شیعیان در جهت برگزاری مجالس و آیین‌های مذهبی (جلسات [[قرآن]] و دعاخوانی، [[مراسم]] احیای [[شب‌های قدر]]، جشن‌ها و عزاداری‌ها به ویژه [[عزاداری]] [[عاشورا]]) و تأمین لوازم و امکانات آنها بوده است. این گروه از موقوفات، فهرست متنوعی را شامل می‌شوند؛ از احداث یا اختصاص مکانی خاص برای برگزاری مجالس گرفته تا وقف اشیای مورداستفاده در [[آیین‌ها]] و تأمین هزینه‌های اطعام [[عزاداران]] و موارد دیگر. گستردگی این دسته از موقوفات تا حدی است که می‌توان وقف را از جمله پشتوانه‌های [[اقتصادی]] برگزاری [[مجالس عزاداری]] دانست. در وقف‌نامه‌های مربوط به مجالس مذهبی، گاه به جزئی‌ترین امور نیز توجه شده است. از تعیین سهمی مشخص برای دستمزد مجریان برنامه (روضه‌خوان‌ها، وعاظ، تعزیه‌خوان‌ها و...) تا هزینه‌های اطعام و حتی کیفیت اطعام و نوع [[غذا]]. به عنوان مثال [[شاه سلطان حسین]] صفوی در وقف‌نامه مربوط به «فرح‌آباد» معین کرده است که در [[دهه محرم]]، ۲۱ [[رمضان]] و [[روز]] [[اربعین]] [[مراسم]] [[عزاداری امام حسین]] {{ع}} برگزار شود؛ به این صورت که یک نفر «طالب [[علم]] [[عارف]] به [[احادیث]]» ابتدا [[تعزیه]] آن [[امام]] بخواند و سپس [[مراثی]] آن [[حضرت]] را بیان کند و [[زنان]] و مردان به تعزیه‌داری مشغول شوند و متولی موقوفه به مقداری که [[صلاح]] می‌داند به آن طالب علم اجرت دهد و بقیه آنچه باقی ماند را صرف «طبخ [[حلیم]] در [[شب عاشورا]] و در ایام مزبوره و نان گندم و سایر مأکولاتی که ضرور باشد» و نیز پرداخت اجرت کسانی بکنند که مشغول به [[خدمت]] هستند. همچنین قید کرده که چیزهای شیرین مانند [[حلوا]] و غیره تهیه نکنند و در آن مجلس نیاورند. در برخی وقف‌نامه‌ها که بر [[اماکن مذهبی]] مانند [[مزار]] [[امامان]]، [[مساجد]] و مدارس [[وقف]] شده‌اند نیز سهمی به برگزاری [[مراسم عزاداری]] در آن اماکن تخصیص یافته است. به عنوان مثال واقف تعیین کرده است در فلان مناسبت باید در مدرسه یا [[مسجد]] احداث شده توسط وی، مراسم روضه‌خوانی برگزار شود. | ||
شکل دیگر وقف‌های مرتبط با [[مجالس عزاداری]]، وقف اشیاء و ابزار مورد استفاده در [[آیین‌های عزاداری]] (نظیر [[نخل]]، طشت، [[بیرق]]، کتل، علامت و...) بوده است. معمولاً واقفان، این اشیاء را برای یک مکان ([[حسینیه]]، تکیه و مسجد) یا یک [[هیئت]] مذهبی وقف می‌کنند و مرسوم است که نام واقف در گوشه‌ای از شیء وقف شده درج می‌شود.<ref>[[محسن حسام مظاهری|مظاهری، محسن حسام]]، [[فرهنگ سوگ شیعی (کتاب)|مقاله «وقف»، فرهنگ سوگ شیعی]] ص ۵۱۵.</ref>. | شکل دیگر وقف‌های مرتبط با [[مجالس عزاداری]]، وقف اشیاء و ابزار مورد استفاده در [[آیین‌های عزاداری]] (نظیر [[نخل]]، طشت، [[بیرق]]، کتل، علامت و...) بوده است. معمولاً واقفان، این اشیاء را برای یک مکان ([[حسینیه]]، تکیه و مسجد) یا یک [[هیئت]] مذهبی وقف می‌کنند و مرسوم است که نام واقف در گوشه‌ای از شیء وقف شده درج می‌شود.<ref>[[محسن حسام مظاهری|مظاهری، محسن حسام]]، [[فرهنگ سوگ شیعی (کتاب)|مقاله «وقف»، فرهنگ سوگ شیعی]] ص ۵۱۵.</ref>. | ||