اسرافیل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'لام' به 'لام'
جز (جایگزینی متن - 'برگزیده' به 'برگزیده')
جز (جایگزینی متن - 'لام' به 'لام')
خط ۹: خط ۹:
واژه إسرافیل را به صورت‌های دیگری نیز از قبیل "اسرافین"، "سرافین" و "سرافیل" ذکر کرده‌اند.<ref> لسان‌العرب، ج ۵، ص ۲۴۵؛ مجمع‌البحرین، ج ۲، ص ۳۶۶، "سرفل"؛ تاج‌العروس، ج ۲۳، ص ۴۳۱، "سرف".</ref> برخی واژه إسرافیل را رباعی و گروهی با اصلی دانستن همزه، آن را خماسی می‌دانند.<ref>لسان‌العرب، ج ۵، ص ۲۴۵، "سرفل"؛ ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> بیشتر لغت‌دانان [[اسرافیل]] را واژه‌ای غیر [[عربی]] دانسته‌اند؛<ref> تاج‌العروس، ج ۲۳، ص ۴۳۱، "سرف"؛ المعرب، ج ۱، ص ۹۷؛ ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> برخی آن را برگرفته از [[سریانی]] و مرکب از [[اسرا]] ([[بنده]]) و ایل ([[خدا]]) می‌دانند.<ref>لغت‌نامه، ج ۲، ص ۱۹۲۵، "اسرافیل".</ref> نام‌های دیگر اسرافیل (عبدالله،<ref>بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۵۲.</ref> عبیدالله،<ref> بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۵۰.</ref> عبدالرّحمن)<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۵.</ref> نیز با این معنا انطباق دارند. در روایاتی به نقل از [[پیامبر]] {{صل}}، [[امام سجاد]] {{ع}}، [[صحابه]] و [[تابعان]] گفته شده است: هر اسم مرکبی که بخش دوم آن واژه ایل باشد (مانند [[جبرئیل]]، [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) به نحوی [[بندگی خدا]] را می‌رساند.<ref>ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> برخی دیگر، احتمال داده‌اند مأخذ این واژه، لغت عبریِ "سرافیم" باشد <ref>الملائکه، ص۴۵؛ المعرب، ص۹۷ـ۹۸؛ دائره‌المعارف الاسلامیه، ج ۲، ص ۱۱۳.</ref> که بر اساس [[تورات]]، نام جمعی از [[فرشتگان]] است که بر بالای [[کرسی]] [[خداوند]] ایستاده و دارای ۶ بال هستند که با دو بال روی خود را و با دو بال دیگر پاهای خود را پوشانیده‌اند و با دو بال دیگر پرواز می‌کنند و هنگام آواز جمله "قدّوس قدّوس، پروردگارِ لشکرهاست، تمامی [[زمین]] از جلال او مملوّ است" را بر زبان می‌آورند.<ref>کتاب مقدس، اشعیاء نبی، ۶: ۲ ـ ۷.</ref>
واژه إسرافیل را به صورت‌های دیگری نیز از قبیل "اسرافین"، "سرافین" و "سرافیل" ذکر کرده‌اند.<ref> لسان‌العرب، ج ۵، ص ۲۴۵؛ مجمع‌البحرین، ج ۲، ص ۳۶۶، "سرفل"؛ تاج‌العروس، ج ۲۳، ص ۴۳۱، "سرف".</ref> برخی واژه إسرافیل را رباعی و گروهی با اصلی دانستن همزه، آن را خماسی می‌دانند.<ref>لسان‌العرب، ج ۵، ص ۲۴۵، "سرفل"؛ ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> بیشتر لغت‌دانان [[اسرافیل]] را واژه‌ای غیر [[عربی]] دانسته‌اند؛<ref> تاج‌العروس، ج ۲۳، ص ۴۳۱، "سرف"؛ المعرب، ج ۱، ص ۹۷؛ ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> برخی آن را برگرفته از [[سریانی]] و مرکب از [[اسرا]] ([[بنده]]) و ایل ([[خدا]]) می‌دانند.<ref>لغت‌نامه، ج ۲، ص ۱۹۲۵، "اسرافیل".</ref> نام‌های دیگر اسرافیل (عبدالله،<ref>بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۵۲.</ref> عبیدالله،<ref> بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۵۰.</ref> عبدالرّحمن)<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۵.</ref> نیز با این معنا انطباق دارند. در روایاتی به نقل از [[پیامبر]] {{صل}}، [[امام سجاد]] {{ع}}، [[صحابه]] و [[تابعان]] گفته شده است: هر اسم مرکبی که بخش دوم آن واژه ایل باشد (مانند [[جبرئیل]]، [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) به نحوی [[بندگی خدا]] را می‌رساند.<ref>ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> برخی دیگر، احتمال داده‌اند مأخذ این واژه، لغت عبریِ "سرافیم" باشد <ref>الملائکه، ص۴۵؛ المعرب، ص۹۷ـ۹۸؛ دائره‌المعارف الاسلامیه، ج ۲، ص ۱۱۳.</ref> که بر اساس [[تورات]]، نام جمعی از [[فرشتگان]] است که بر بالای [[کرسی]] [[خداوند]] ایستاده و دارای ۶ بال هستند که با دو بال روی خود را و با دو بال دیگر پاهای خود را پوشانیده‌اند و با دو بال دیگر پرواز می‌کنند و هنگام آواز جمله "قدّوس قدّوس، پروردگارِ لشکرهاست، تمامی [[زمین]] از جلال او مملوّ است" را بر زبان می‌آورند.<ref>کتاب مقدس، اشعیاء نبی، ۶: ۲ ـ ۷.</ref>


گاهی نظریه اشتقاق اسرافیل از سرافیم با [[حدس]] و احتمال چنین توجیه می‌شود که شاید [[اعراب]] پیشین، از جمله [[نصارا]]، الف و [[لام]] را به "سراف" افزوده باشند؛ همچنین امکان دارد که "میم" به "لام" تبدیل شده تا بر [[قیاس]] جبرئیل و میکائیل، این واژه، سرافیل ([[اسرافیل]]) شود.<ref>المعرب، ص ۹۸.</ref> برخی، از همسانی لفظی این دو واژه، پا را فراتر نهاده، برای نشان دادن [[ارتباط]] هرچه بیشتر بین آن دو به تشابه پاره‌ای از اوصاف همانند داشتن ۶ بال، حضور در نزد [[کرسی]] [[خداوند]] و قدّوس قدّوس گویی [[فرشتگان]] سرافیم در کتاب [[تورات]]، با دارا بودن ۴ بال و حامل [[عرش الهی]] بودن و تسبیح‌گویی [[فرشته]] اسرافیل در [[روایات اسلامی]] استناد جسته‌اند <ref> دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج ۸، ص ۲۸۹؛ عجائب المخلوقات، ص ۲۶۰.</ref> و در اظهار نظری غیر دقیق، این‌گونه مطالب را به [[صراحت]]، ساخته [[کعب‌الاحبار]] و از [[اسرائیلیات]] دانسته‌اند.<ref> الملائکة، ص ۴۵.</ref>  
گاهی نظریه اشتقاق اسرافیل از سرافیم با [[حدس]] و احتمال چنین توجیه می‌شود که شاید [[اعراب]] پیشین، از جمله [[نصارا]]، الف و لام را به "سراف" افزوده باشند؛ همچنین امکان دارد که "میم" به "لام" تبدیل شده تا بر [[قیاس]] جبرئیل و میکائیل، این واژه، سرافیل ([[اسرافیل]]) شود.<ref>المعرب، ص ۹۸.</ref> برخی، از همسانی لفظی این دو واژه، پا را فراتر نهاده، برای نشان دادن [[ارتباط]] هرچه بیشتر بین آن دو به تشابه پاره‌ای از اوصاف همانند داشتن ۶ بال، حضور در نزد [[کرسی]] [[خداوند]] و قدّوس قدّوس گویی [[فرشتگان]] سرافیم در کتاب [[تورات]]، با دارا بودن ۴ بال و حامل [[عرش الهی]] بودن و تسبیح‌گویی [[فرشته]] اسرافیل در [[روایات اسلامی]] استناد جسته‌اند <ref> دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج ۸، ص ۲۸۹؛ عجائب المخلوقات، ص ۲۶۰.</ref> و در اظهار نظری غیر دقیق، این‌گونه مطالب را به [[صراحت]]، ساخته [[کعب‌الاحبار]] و از [[اسرائیلیات]] دانسته‌اند.<ref> الملائکة، ص ۴۵.</ref>  


اگرچه بیشتر [[روایات]] از منابع [[اهل‌سنت]] بوده و در [[سند]] پاره‌ای از آنها کعب‌الاحبار وجود دارد؛ اما فراوانی روایات به حدی است که شبهه‌ای، در اصل وجود فرشته‌ای به نام اسرافیل در [[فرهنگ اسلامی]] باقی نمی‌گذارد و این گونه اوصاف که نظیر آن در [[آیات قرآن]] {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> نیز آمده است، براساس دیدگاه‌های گوناگون [[کلامی]] و [[فلسفی]] قابل تبیین است.<ref>ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۳.</ref>
اگرچه بیشتر [[روایات]] از منابع [[اهل‌سنت]] بوده و در [[سند]] پاره‌ای از آنها کعب‌الاحبار وجود دارد؛ اما فراوانی روایات به حدی است که شبهه‌ای، در اصل وجود فرشته‌ای به نام اسرافیل در [[فرهنگ اسلامی]] باقی نمی‌گذارد و این گونه اوصاف که نظیر آن در [[آیات قرآن]] {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> نیز آمده است، براساس دیدگاه‌های گوناگون [[کلامی]] و [[فلسفی]] قابل تبیین است.<ref>ریاض‌السالکین، ج ۱، ص ۸۳.</ref>
۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش