سوره انعام در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'خدای متعالی' به 'خدای متعال'
جز (جایگزینی متن - 'خدای متعالی' به 'خدای متعال')
خط ۳۴: خط ۳۴:
آیات ۸ ـ ۳۶ به بیان نخستین [[شبهه]] [[کافران]] و [[پاسخ]] آن اختصاص دارد. مشرکان می‌گفتند: اگر به [[راستی]] حضرت‌ محمد {{صل}} [[پیامبر]] خداست چرا [[خداوند]] فرشته‌ای بر او نازل نمی‌کند تا پیامبر را [[تصدیق]] کرده و ما با [[مشاهده]] [[فرشتگان]] به [[رسول خدا]] [[ایمان]] آوریم. آنان با طرح این شبهه در صدد استهزای پیامبر، [[اثبات]] [[ناتوانی]] خداوند و [[انکار نبوت]] رسول‌اکرم بودند. در آیات مورد بحث به طور منطقی و مستدل پاسخ آنان ارائه می‌شود و سپس اهداف سه‌گانه آنها را از طرح این شبهه تحلیل کرده و پاسخ می‌دهد.
آیات ۸ ـ ۳۶ به بیان نخستین [[شبهه]] [[کافران]] و [[پاسخ]] آن اختصاص دارد. مشرکان می‌گفتند: اگر به [[راستی]] حضرت‌ محمد {{صل}} [[پیامبر]] خداست چرا [[خداوند]] فرشته‌ای بر او نازل نمی‌کند تا پیامبر را [[تصدیق]] کرده و ما با [[مشاهده]] [[فرشتگان]] به [[رسول خدا]] [[ایمان]] آوریم. آنان با طرح این شبهه در صدد استهزای پیامبر، [[اثبات]] [[ناتوانی]] خداوند و [[انکار نبوت]] رسول‌اکرم بودند. در آیات مورد بحث به طور منطقی و مستدل پاسخ آنان ارائه می‌شود و سپس اهداف سه‌گانه آنها را از طرح این شبهه تحلیل کرده و پاسخ می‌دهد.


آیات {{متن قرآن|وَقَالُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنْزَلْنَا مَلَكًا لَقُضِيَ الْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنْظَرُونَ}}<ref>«و گفتند: چرا بر او فرشته‌ای فرو فرستاده نشد؟ و اگر فرشته‌ای می‌فرستادیم کار تمام بود و دیگر مهلت نمی‌یافتند» سوره انعام، آیه ۸.</ref> و {{متن قرآن|وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِمْ مَا يَلْبِسُونَ}}<ref>«و اگر او را فرشته‌ای می‌گرداندیم، او را (به گونه) مردی در می‌آوردیم و باز هم بر آنان همان اشتباهی را که می‌کردند پیش می‌آوردیم» سوره انعام، آیه ۹.</ref> در بررسی استدلالی این شبهه می‌فرمایند: این تقاضا برای کافران هیچ سودی ندارد؛ زیرا اگر فرشته‌ای بر آنان می‌فرستادیم و [[ایمان]] نمی‌آوردند به [[حیات]] آنان پایان داده می‌شد و نابود می‌شدند،<ref>المیزان، ج ۷، ص۲۰؛ نمونه، ج ۵، ص۱۶۱.</ref> زیرا [[سنّت الهی]] بر این است که پس از [[معجزات]] پیشنهادی و نپذیرفتن آن از سوی پیشنهاد دهندگان، [[عذاب]] نازل می‌شود،<ref>روح المعانی، مج ۵، ج ۷، ص۱۴۱.</ref> افزون بر این اگر خدای متعالی تقاضای کافران را می‌پذیرفت و فرشته‌ای به عنوان [[رسول]] بر آنان نازل می‌کرد باز هم [[حکمت الهی]] اقتضا می‌کرد که همان [[فرشته]] را نیز به صورت بشری مانند خودشان فرود آورد.
آیات {{متن قرآن|وَقَالُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنْزَلْنَا مَلَكًا لَقُضِيَ الْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنْظَرُونَ}}<ref>«و گفتند: چرا بر او فرشته‌ای فرو فرستاده نشد؟ و اگر فرشته‌ای می‌فرستادیم کار تمام بود و دیگر مهلت نمی‌یافتند» سوره انعام، آیه ۸.</ref> و {{متن قرآن|وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِمْ مَا يَلْبِسُونَ}}<ref>«و اگر او را فرشته‌ای می‌گرداندیم، او را (به گونه) مردی در می‌آوردیم و باز هم بر آنان همان اشتباهی را که می‌کردند پیش می‌آوردیم» سوره انعام، آیه ۹.</ref> در بررسی استدلالی این شبهه می‌فرمایند: این تقاضا برای کافران هیچ سودی ندارد؛ زیرا اگر فرشته‌ای بر آنان می‌فرستادیم و [[ایمان]] نمی‌آوردند به [[حیات]] آنان پایان داده می‌شد و نابود می‌شدند،<ref>المیزان، ج ۷، ص۲۰؛ نمونه، ج ۵، ص۱۶۱.</ref> زیرا [[سنّت الهی]] بر این است که پس از [[معجزات]] پیشنهادی و نپذیرفتن آن از سوی پیشنهاد دهندگان، [[عذاب]] نازل می‌شود،<ref>روح المعانی، مج ۵، ج ۷، ص۱۴۱.</ref> افزون بر این اگر [[خدای متعال]] تقاضای کافران را می‌پذیرفت و فرشته‌ای به عنوان [[رسول]] بر آنان نازل می‌کرد باز هم [[حکمت الهی]] اقتضا می‌کرد که همان [[فرشته]] را نیز به صورت بشری مانند خودشان فرود آورد.


پس از [[پاسخ‌گویی]] به اشکال آنها به بررسی [[انگیزه]] آنها از طرح این شبهه می‌پردازد و می‌فرماید: اگر قصد استهزای پیامبر را دارند بدانند که به عذاب استهزاکنندگان [[پیامبران پیشین]] دچار می‌شوند و سودی به حال آنان ندارد {{متن قرآن|وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ}}<ref>«و بی‌گمان پیش از تو پیامبرانی ریشخند شده‌اند؛ آنگاه آنچه به ریشخند می‌گرفتند ریشخندکنندگان آنان را فرا گرفت» سوره انعام، آیه ۱۰.</ref> و اگر می‌خواهند ناتوانی [[خدا]] را ثابت کنند به آنان بگو: چه کسی [[مالک]] و آفریننده [[آسمانها]] و [[زمین]] است؟ اوست که [[تدبیر]] [[جهان]] را در دست دارد و [[روزی]] همگان را می‌رساند و هر خیری به هرکس می‌رسد از جانب اوست و در یک کلمه {{متن قرآن|وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref> و اگر قصد [[انکار]] [[پیامبر]] را دارند به آنها بگو: [[خداوند]] [[گواه]] میان من و شماست و [[دلیل]] آن نیز این است که خداوند این [[قرآن]] را بر من [[وحی]] کرده است {{متن قرآن|قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَمَنْ بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُلْ لَا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ}}<ref>«بگو: چه چیزی در گواهی بزرگ‌تر است؟ بگو: خداوند که میان من و شما گواه است و به من این قرآن وحی شده است تا با آن به شما و به هر کس که (این قرآن به او) برسد، هشدار دهم، آیا شما گواهی می‌دهید که با خداوند خدایان دیگری هست؟ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: تنها او خدایی یگانه است و من از شرکی که می‌ورزید بیزارم» سوره انعام، آیه ۱۹.</ref>، افزون بر این [[اهل کتاب]] نیز پیامبر را همچون فرزندانشان می‌شناسند و به [[نبوت]] پیامبر [[گواهی]] می‌دهند {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب داده‌ایم او را می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ کسانی که به خود زیان زده‌اند ایمان نمی‌آورند» سوره انعام، آیه ۲۰.</ref>. پس از آنکه با [[دلایل]] منطقی و بررسی همه جوانب ادعای [[مشرکان]] را [[پاسخ]] گفت و [[حجت]] را بر آنان تمام کرد، به فرجام دردناک [[کافران]] اشاره کرده و از [[پشیمانی]] {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و کاش آنگاه که آنان را بر آتش نگاه داشته‌اند می‌دیدی که می‌گویند: ای کاش بازمان می‌گرداندند و آیات پروردگارمان را دروغ نمی‌شمردیم و از مؤمنان می‌شدیم» سوره انعام، آیه ۲۷.</ref> و [[حسرت]] آنها برگذشته خود {{متن قرآن|قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ}}<ref>«کسانی که لقای خداوند را دروغ شمردند بی‌گمان زیان برده‌اند؛ تا آنگاه که رستخیز ناگهان بر آنان در رسد می‌گویند: ای دریغ از آن کوتاهی‌ها که در دنیا کرده‌ایم! - در حالی که بارهای سنگین (گناهان) خود را بر دوش می‌کشند- آگاه باشید! بد باری است که بر دوش می‌کشن» سوره انعام، آیه ۳۱.</ref> [[خبر]] می‌دهد.
پس از [[پاسخ‌گویی]] به اشکال آنها به بررسی [[انگیزه]] آنها از طرح این شبهه می‌پردازد و می‌فرماید: اگر قصد استهزای پیامبر را دارند بدانند که به عذاب استهزاکنندگان [[پیامبران پیشین]] دچار می‌شوند و سودی به حال آنان ندارد {{متن قرآن|وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ}}<ref>«و بی‌گمان پیش از تو پیامبرانی ریشخند شده‌اند؛ آنگاه آنچه به ریشخند می‌گرفتند ریشخندکنندگان آنان را فرا گرفت» سوره انعام، آیه ۱۰.</ref> و اگر می‌خواهند ناتوانی [[خدا]] را ثابت کنند به آنان بگو: چه کسی [[مالک]] و آفریننده [[آسمانها]] و [[زمین]] است؟ اوست که [[تدبیر]] [[جهان]] را در دست دارد و [[روزی]] همگان را می‌رساند و هر خیری به هرکس می‌رسد از جانب اوست و در یک کلمه {{متن قرآن|وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref> و اگر قصد [[انکار]] [[پیامبر]] را دارند به آنها بگو: [[خداوند]] [[گواه]] میان من و شماست و [[دلیل]] آن نیز این است که خداوند این [[قرآن]] را بر من [[وحی]] کرده است {{متن قرآن|قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَمَنْ بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُلْ لَا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ}}<ref>«بگو: چه چیزی در گواهی بزرگ‌تر است؟ بگو: خداوند که میان من و شما گواه است و به من این قرآن وحی شده است تا با آن به شما و به هر کس که (این قرآن به او) برسد، هشدار دهم، آیا شما گواهی می‌دهید که با خداوند خدایان دیگری هست؟ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: تنها او خدایی یگانه است و من از شرکی که می‌ورزید بیزارم» سوره انعام، آیه ۱۹.</ref>، افزون بر این [[اهل کتاب]] نیز پیامبر را همچون فرزندانشان می‌شناسند و به [[نبوت]] پیامبر [[گواهی]] می‌دهند {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«کسانی که به آنان کتاب داده‌ایم او را می‌شناسند همان‌گونه که فرزندانشان را می‌شناسند؛ کسانی که به خود زیان زده‌اند ایمان نمی‌آورند» سوره انعام، آیه ۲۰.</ref>. پس از آنکه با [[دلایل]] منطقی و بررسی همه جوانب ادعای [[مشرکان]] را [[پاسخ]] گفت و [[حجت]] را بر آنان تمام کرد، به فرجام دردناک [[کافران]] اشاره کرده و از [[پشیمانی]] {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و کاش آنگاه که آنان را بر آتش نگاه داشته‌اند می‌دیدی که می‌گویند: ای کاش بازمان می‌گرداندند و آیات پروردگارمان را دروغ نمی‌شمردیم و از مؤمنان می‌شدیم» سوره انعام، آیه ۲۷.</ref> و [[حسرت]] آنها برگذشته خود {{متن قرآن|قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ}}<ref>«کسانی که لقای خداوند را دروغ شمردند بی‌گمان زیان برده‌اند؛ تا آنگاه که رستخیز ناگهان بر آنان در رسد می‌گویند: ای دریغ از آن کوتاهی‌ها که در دنیا کرده‌ایم! - در حالی که بارهای سنگین (گناهان) خود را بر دوش می‌کشند- آگاه باشید! بد باری است که بر دوش می‌کشن» سوره انعام، آیه ۳۱.</ref> [[خبر]] می‌دهد.
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش