آیه اهل ذکر: تفاوت میان نسخه‌ها

==اهل الذکر در قرآن==

*این واژۀ در دو آیۀ 43 سورۀ نحل و آیۀ 7 سورۀ انبیاء آمده است و در اینکه مصداق اهل الذکر چه کسانی هستند مورد اختلاف واقع شده است.

*برخی از مفسران قائلند اهل کتاب و مخصوصاً یهودیان مصداق اهل الذکر هستند زیرا آیه 43 سورۀ نحل بيانگر کيفيت ارسال رُسُل و انزال کتب آسمانی است. زیرا مشرکان می گفتند بشر نمی تواند پیامبر باشد.<ref>سورۀ تغابن، آیۀ 6</ref>. <ref>سورۀ فرقان، آیۀ 7</ref> لذا این گروه از مفسران می گویند: با دقت در سخنان مشرکان و سياق آیات سوره نحل معلوم می شود، رسالت در بشرعادی محقق می شود اگر قبول ندارید از اهل ذکر یعنی اهل کتاب بپرسید.چرا؟ چون مشرکان با علمای اهل کتاب رابطه صميمی داشتند و مورد احترام آنان بودند و به برتری آنان ایمان داشتند؛ مخصوصاً با در نظر داشتن اینکه یهودی ها دشمن رسول خدا بودند و نبوتش را رد می کردند.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>  

*این دیدگاه بیشتر در میان مفسران اهل سنت رواج دارد. <ref>نک. بيضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج 3، ص 227؛ سمرقندی، بحر العلوم، ج 2، ص 275؛ سيوطی، تفسير جلالين، ج 1، ص 275؛ حقی بروسوی، تفسير روح البيان، ج 5، ص 38 و ...</ref>. البته برخی از مفسران شیعه<ref>نک. )طباطبایی، تفسير الميزان، ج 12، ص 428؛ مکارم شيرازی، تفسير نمونه، ج 11، ص 144 و ...</ref> نيز این مطلب را آورده اند. اینان اضافه می کنند: اگر آیه را به تنهایی در نظر بگيریم، با توجه به اینکه مورد مخصِّص نيست، آیه شریفه قاعده کلی بيان می کند که هم سائل و هم مسئول و هم مسئول عنه عام است، یعنی هر جاهلی هرچه را نمی داند باید از عالم به آن بپرسد یعنی آیه بيانگر قاعده عمومی رجوع جاهل به عالم است.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>

#خداوند در هیج آیه ایی از اهل کتاب به اهل ذکر تعبير نفرموده است بلکه در غالب موارد از یهودیان و نصاری با عنوان اهل الکتاب یاد شده است.

#خداوند متعال اهل ذکر را به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطی مرجع علمی قرار داده است، یعنی هرچه اهل ذکر بيان کردند آن را بپذیرید. این پذیرش نسبت به اهل کتاب صحيح نيست زیرا مرجع علمی باید دارای دو شاخصه صدق خبری و صدق مخبری باشد. به شهادت آیات متعدد در قرآن، اهل کتاب فاقد هر دو ویژگی بودند.<ref>سورۀ آل عمران، آیات 69، 71 و 72 و سورۀ بقره، آیات 89، 146 و 159</ref> پس از بعثت رسول گرامی اسلام’ اهل کتاب انسان های صالح نبودند، چون طبق شریعت حضرت عمل نمی کردند. بنابراین، مقصود از اهل ذکر نمی تواند اهل کتاب باشد.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>

اگر آیۀ اهل الذکر را جدای از آیات قبل و بعد در نظر بگيریم و بگویيم آیه از سه حيث سائل و مسئول و مسئول عنه عام است، محذوری که دارد این است که اگر پرسش از اهل ذکر واجب است اعتماد به جواب نيز باید واجب باشد. اما قبول این مطلب مشکل است. تنها در صورتی می توان آیه را به طور مطلق پذیرفت که مسئول معصوم و دارای علم لدنی باشد. برای این امر نيز مصداقی غير از اهل بيت وجود ندارد و با توجه به روایاتی که درباره جایگاه علمی و دینی اهل بيت داریم، مرجعيت علمی اهل بيت برای پاسخ گویی به پرسش های دینی قطعی خواهد بود.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>

عده ایی از مفسران با توجه به روایاتی که در ذیل آیه آمده است مراد از اهل الذکر را اهل بیت(علیهم السلام) می دانند.<ref>البرهان فى تفسير القرآن، ج 3، ص 424؛ تفسير الصافى، ج 3، ص 136؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص 259 و تفسير نور الثقلين، ج 3، ص 57</ref> مجموع این روایات که از پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و ائمه(علیهم السلام) رسيده اگر به حد تواتر نرسند در حد استفاضه هستند و می توان به آن ها اعتماد کرد.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>