جابلسا و جابلقا: تفاوت میان نسخه‌ها

دو شهر در [[شرق]] و [[غرب]] عالم است که بسیار بزرگ و پر جمعیت است. در متون [[حدیثی]] از این دو [[شهر]] نام برده شده است و توصیفاتی عجیب برای این دو شهر گفته شده است. در این دو شهر لشکری میلیونی از [[یاران حضرت مهدی]] {{ع}} وجود دارد که در [[زمان ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} به [[یاری]] ایشان خواهند شتافت. دقیقاً مشخص نیست که موقعیت مکانی این دو شهر کجاست، آیا در همین [[زمین]] است یا در زمین‌های هفتگانه‌ی<ref>در برخی روایات و ادعیه آمده است که زمین دارای طبقات متعدد است چنان‌که آسمان نیز هفت طبقه می‌باشد. در قرآن کریم از این طبقات زمین به «الارضین» تعبیر شده است، و واژه «ارضین» جمع «ارض» است که به معنای زمین‌هاست؛ کلمه «ارضین السبع» (زمین‌های هفتگانه) در روایات و دعاها فراوان به کار رفته است. در قرآن مجید نیز گرچه عبارت «ارضین سبع» به کار نرفته، ولی لفظی که معنای آن را می‌رساند، آمده است: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}«خداوند است که هفت آسمان را و از زمین همانند آنها را آفریده است. فرمان (وی) میان آنها فرود می‌آید تا بدانید که خداوند بر هر کاری تواناست» سوره طلاق، آیه ۱۲. ، این آیه به خوبی دلالت دارد که زمین هم مانند [[آسمان‌ها]] هفت‌گانه است. گرچه معنای هفت زمین از نظر [[علمی]] روشن نیست، لکن بسیاری از حقایق، با [[پیشرفت]] [[دانش]] و [[علم]] روشن شد و بسیاری دیگر هنوز روشن نشده و ممکن است در [[آینده]] هم روشن نگردد. در پاره‌ای از [[روایات]] آمده است که زمین‌های دیگر، هر یک در زیر آسمانی قرار دارند؛ پس با توجه به این که تعداد [[آسمان‌ها]] هفت تاست، هر زمینی در زیر آسمانی قرار گرفته است و بدین ترتیب، زمین‌های هفتگانه بین آسمان‌ها قرار گرفته‌اند. ذکر این نکته لازم است که چنان‌که از آیات قرآن مجید استفاده می‌شود تمام [[ستارگان]] در آسمان اول‌اند بشر هنوز نتوانسته است به مرز آسمان اول دست پیدا کند، چه رسد که بتواند بالاتر از آن را از نظر [[علمی]] توضیح دهد. در [[قنوت نماز وتر]] [[مستحب]] است دعایی خوانده شود که مطلع آن این جمله است: {{متن حدیث|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ، سُبْحَانَ اللَّهِ، وَ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبِّ الْأَرَضِينَ السَّبْعِ، وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ}}مفتاح الفلاح، ص ۳۷۹. (پروردگاری جز خداوند بردبار و بخشنده نیست، معبودی جز کردگار بزرگ و بلندمرتبه نیست، منزه است خدایی که پروردگار آسمان‌های هفت‌گانه، زمین‌های هفت‌گانه، آفریدگانی که در آنها و میان آنها قرار دارند و پروردگار عرش عظیم است).</ref> دیگر است و یا در [[غیب]] این زمین قرار دارد. این حدیث از جمله روایاتی است که باید [[علم]] آن را به [[اهل بیت]] {{ع}} واگذار کرد<ref>ر. ک: یاران حضرت مهدی {{ع}}.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۱۸۵.</ref>.

در برخی منابع "جابرسا" نیز آمده است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۴۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۳۸.</ref>.

 

[[پژوهش]] محققان در اصل و منشأ و [[حقیقت]] دو اسم "جابلقا" و "جابلسا" به جایی نرسیده است. "سهروردی" در "حکمة الاشراق"، آن‌ها را در اقلیم هشتم جای داده، و در شرح آن، جابلسا را [[مظهر]] جمیع حقایق اسماء الهیه دانسته است<ref>فرهنگ معین، ج ۵، ص ۴۱۶.</ref>. مرحوم میرزای نوری می‌نویسد: [[اخبار]] بسیاری هست که از نظر معنی متواترند و دلالت دارند بر این‌که در [[مشرق]] و [[مغرب]]، دو شهر به نام‌های "جابلقا" و "جابلسا" وجود دارد که اهل آن‌ها از [[انصار]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} هستند و در محضر آن [[حضرت]] خروج می‌کنند<ref>نجم الثاقب، ص ۳۰۰.</ref>. در همه منابع قدیم روی این دو اسم تکیه شده است. "جابلسا" شهری در غربی‌ترین نقطه دنیا و "جابلقا" شهری در شرقی‌ترین نقطه دنیا معرفی شده است. نام این دو شهر در [[خطبه]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} در حضور [[معاویه]] و خطاب به او آمده است که فرمود: "اگر میان جابلقا و جابلسا بگردید که مردی از تبار [[پیامبر]] {{صل}} پیدا کنید که جدّش [[رسول اکرم]] {{صل}} باشد، جز من و برادرم [[امام حسین]] {{ع}} پیدا نمی‌کنید<ref>سفینة البحار، ج ۱، ص ۱۴۵.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "[[خداوند]] در شرق [[زمین]]، شهری به نام جابلقا دارد که دارای دوازده هزار در از طلاست. فاصله هردری از دیگری، یک فرسنگ است. بر روی هریک از درها برجی وجود دارد که یک [[لشکر]] دوازده هزار نفری را در خود جای داده است. آنان تجهیزات، [[سلاح]] و [[شمشیر]] خود را آماده کرده‌اند و [[منتظر ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} می‌باشند. نیز [[خداوند]] شهری را در غرب [[زمین]] به نام [[جابرسا]] (با همان خصوصیات) دارد و من [[حجّت]] [[خدا]] بر آنان هستم"<ref>بحار الانوار، ج ۵۴، ص ۳۳۴ و ج ۲۶، ص ۴۷.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۳۸.</ref>.