←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[ | [[حکیمان]] در [[حکمت]] علی{{ع}}، [[عارفان]] در [[عبودیت]] علی{{ع}}، [[شجاعان]] در [[شجاعت]] علی{{ع}}، [[سیاست‌مداران]] در [[سیاست‌مداری]] و [[عدالت علی]]{{ع}}، [[اندیشمندان]] و دانش‌وران در [[دانش]] و [[علم]] علی{{ع}}، [[سخنوران]] و [[خطیبان]] در بیان علی{{ع}} در شگفت هستند. از رهگذر این [[شگفتی]]، [[دانشمندان]] و [[عالمان]] هر عصری در [[شخصیت]] ممتاز او آثار پرشماری نگاشته‌اند. آن حضرت درباره شخصیت خود و [[ناتوانی]] [[روزگار]] از شناختن خویش فرمود: «فردا روزهای مرا می‌بینید و ویژگی‌های ناشناخته من برایتان آشکار می‌شود»<ref>{{متن حدیث|غَداً تَرَوْنَ أَيَّامِي وَ يَكْشِفُ لَكُمْ عَنْ سَرَائِرِي}}، سیدرضی، نهج البلاغه، کلام ۱۴۹.</ref>. بنابراین، هرچه [[زمان]] بگذرد جلوه‌های بیشتری از شخصیت والای علی{{ع}} آشکار می‌شود. | ||
هرچند [[پیامبر]] نبود اما از بسیاری از [[انبیاء]] [[افضل]] بود<ref>ر. ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، خاتمیت، ص ۷۲.</ref>. حتی علمای [[اهل سنت]] معتقدند دربارۀ [[فضائل]] هیچ یک از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} همچون [[امام علی]] {{ع}} [[روایت]] [[نقل]] نشده است<ref> تهذیب التهذیب، ج ۷ ص ۳۳۹.</ref>. در کتابخانه شخصی ابن [[شهر]] [[آشوب]] ([[قرن هفتم]]) هزار عنوان کتاب درباره [[فضائل]] و [[مناقب]] حضرت موجود بوده است<ref>ر. ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[جاذبه و دافعه علی (کتاب)|جاذبه و دافعه علی]]، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۱۶.</ref>. | مقام و منزلت امام علی{{ع}} نزد [[رسول خدا]]{{صل}} بر هیچ [[انسان]] آزادهای پوشیده نیست. آن حضرت چنان مورد توجه رسول خدا{{صل}} بود که حتی هنگام [[نزول وحی]] نیز همراه او بود<ref>سیدرضی، نهج البلاغه (صبحی صالح)، خطبه ۱۲۲، ص۱۷۸.</ref> و می‌شنید آنچه را رسول خدا{{صل}} می‌شنید و می‌دید آنچه را رسول خدا{{صل}} می‌دیدید<ref>سیدرضی، نهج البلاغه (صبحی صالح)، خطبه ۱۹۱، ص۳۰۰.</ref>. [[امیرمؤمنان]]{{ع}} خود در [[خطبه قاصعه]] به مقام و [[منزلت]] خود نزد [[پیامبر]] چنین اشاره کرده است: شما می‌دانید من را نزد رسول خدا{{صل}} چه جایگاهی است و خویشاوندی‌ام با او در چه نسبت است. آنگاه که [[کودک]] بودم من را در کنار خود نهاد، بر سینه خویش جا داد، در بستر خود خوابانید، چنان‌که تنم را به تن خویش می‌سود و بوی خوش خود را به من می‌بویانید و گاه بود که چیزی را می‌جوید، سپس آن را به من می‌خورانید. از من دروغی در گفتار نشنید و خطایی در [[کردار]] ندید<ref>سیدرضی، نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲ (خطبه قاصعه)، ترجمه شهیدی، ص۲۲۲.</ref>. در یک [[کلام]]، آن حضرت در تبیین جایگاه خود با رسول خدا{{صل}} چنین فرمود: {{متن حدیث|كَالصِّنْوِ مِنَ الصِّنْو}}<ref>سیدرضی، نهج البلاغه، نامه ۴۴.</ref>؛ «من و پیامبر{{صل}} مانند دو درخت از یک ریشه‌ایم»<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۲۲.</ref>. | ||
[[امام علی]] {{ع}} از شخصیت‌های نادر [[تاریخ]] است که می‌توان او را [[انسان کامل]] دانست، زیرا همۀ ارزش‌های [[انسانی]] در حد اعلی و به طور هماهنگ در او [[رشد]] کرده است<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[انسان کامل (کتاب)|انسان کامل]]، مجموعه آثار، ج ۲۳، ص ۱۱۳.</ref>. در هر برهۀ [[تاریخ]] یکی از [[کمالات انسانی]] در وجودش رخ می‌نماید. هنگامی که [[خلوت]] [[شب]] فرا می‌رسد هیچ عارفی در [[مناجات]] و [[راز و نیاز]] به پای او نمی‌رسد. در حال [[عبادت]] چنان گرم عشقبازی شده و [[عشق الهی]] چنان در وجودش شعله می‌کشد که گویی در این عالم نیست. آن‌چنان در [[محراب]] [[عبادت]] می‌گرید و به خود می‌پیچد که کسی نظیرش را ندیده است. اما هنگامی که روز فرا می‌رسد گویی آن شخص نیست. چهره‌اش همواره خندان و شکفته است. حتی در میدان [[جنگ]] نیز چهره‌اش خندان است. تعبیر [[جامع اضداد]] بودن، صفتی است که [[علی]] {{ع}} از هزار سال پیش با آن شناخته شده است. سخنان او نیز هر کدام [[دنیایی]] است. گاهی در دنیای عبّاد است، گاهی در دنیای زهّاد، گاهی در دنیای [[فلاسفه]] [[سخنوری]] می‌کند، گاهی در دنیای عرفا، گاهی در دنیای سربازان و گاهی در دنیای [[حکام]] [[عادل]]. او هم، اندیشه‌ای عمیق و فیلسوفانه دارد و هم، عواطفی رقیق و سرشار<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[انسان کامل (کتاب)|انسان کامل]]، مجموعه آثار، ج ۲۳، ص ۱۲۴؛ و [[جاذبه و دافعه علی (کتاب)|جاذبه و دافعه علی]]، مجموعه آثار ج ۱۶، ص ۲۱۸؛ [[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۲۱ تا ۲۶.</ref>. | |||
هرچند [[پیامبر]] نبود اما از بسیاری از [[انبیاء]] [[افضل]] بود<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، خاتمیت، ص ۷۲.</ref>. حتی علمای [[اهل سنت]] معتقدند دربارۀ [[فضائل]] هیچ یک از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} همچون [[امام علی]] {{ع}} [[روایت]] [[نقل]] نشده است<ref> تهذیب التهذیب، ج ۷ ص ۳۳۹.</ref>. در کتابخانه شخصی ابن [[شهر]] [[آشوب]] ([[قرن هفتم]]) هزار عنوان کتاب درباره [[فضائل]] و [[مناقب]] حضرت موجود بوده است<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[جاذبه و دافعه علی (کتاب)|جاذبه و دافعه علی]]، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۱۶.</ref>. | |||
[[سعد بن ابی وقاص]] ـ که از [[مخالفان امیر المؤمنین]] است ـ هنگامی که [[معاویه]] از او خواست از [[علی]] {{ع}} بد بگوید، گفت: هر گاه من به یاد سه نقطه [[نورانی]] و حساس از [[زندگانی علی]] {{ع}} می‌افتم، از صمیم [[دل]] [[آرزو]] می‌کنم، ای کاش این سه [[فضیلت]] به من اختصاص داشت و آنها عبارت‌اند از: | [[سعد بن ابی وقاص]] ـ که از [[مخالفان امیر المؤمنین]] است ـ هنگامی که [[معاویه]] از او خواست از [[علی]] {{ع}} بد بگوید، گفت: هر گاه من به یاد سه نقطه [[نورانی]] و حساس از [[زندگانی علی]] {{ع}} می‌افتم، از صمیم [[دل]] [[آرزو]] می‌کنم، ای کاش این سه [[فضیلت]] به من اختصاص داشت و آنها عبارت‌اند از: | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
# روزی که [[رسول خدا]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} گفت: "تو نسبت به من همانند [[هارون]] نسبت به [[موسی]] هستی با این تفاوت که پس از من [[پیامبری]] نخواهد بود"، | # روزی که [[رسول خدا]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} گفت: "تو نسبت به من همانند [[هارون]] نسبت به [[موسی]] هستی با این تفاوت که پس از من [[پیامبری]] نخواهد بود"، | ||
# در جریان [[خیبر]] فرمود: "[[پرچم]] را فردا به کسی می‌سپارم که او [[خدا]] و رسولش را [[دوست]] می‌دارد و [[خدا]] و [[رسول]] هم او را [[دوست]] می‌دارند و او [[فاتح خیبر]] است و به [[جنگ]] پشت نمی‌کند"، | # در جریان [[خیبر]] فرمود: "[[پرچم]] را فردا به کسی می‌سپارم که او [[خدا]] و رسولش را [[دوست]] می‌دارد و [[خدا]] و [[رسول]] هم او را [[دوست]] می‌دارند و او [[فاتح خیبر]] است و به [[جنگ]] پشت نمی‌کند"، | ||
# [[پیامبر]] {{صل}} در روز [[مباهله]] با [[مسیحیان]] [[نجران]] [[علی]] {{ع}}، [[فاطمه]] {{س}} و [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} را دور خود جمع کرد و به [[درگاه الهی]] عرض کرد: "پروردگارا! اینان [[اهل بیت]] من‌اند"<ref>صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۰.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، | # [[پیامبر]] {{صل}} در روز [[مباهله]] با [[مسیحیان]] [[نجران]] [[علی]] {{ع}}، [[فاطمه]] {{س}} و [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} را دور خود جمع کرد و به [[درگاه الهی]] عرض کرد: "پروردگارا! اینان [[اهل بیت]] من‌اند"<ref>صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۰.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> | ||
== [[امام علی در قرآن]] == | == [[امام علی در قرآن]] == | ||