اثبات وجود خدا در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

#[[برهان فطرت]]: این [[برهان]] بخشی از [[واقعیت]] [[انسان]] را که حقیقتی ذات اضافه و دارای دو طرف است مورد استفاده قرار می‌‌دهد و با توجه به تضایفی که بین دو طرف [[حقایق]] اضافی برقرار است از تحقق یکی از دو طرف به تحقق طرف دیگر [[استدلال]] می‌‌کند. دو امر متضایف، دو واقعیتی هستند که بین آنها [[ضرورت]] بالقیاس برقرار است و وجود هر یک از آنها اعم از این که بالقوه یا بالفعل باشد با وجود بالقوه یا بالفعل دیگری ملازم است مانند پدری و [[فرزندی]]، و [[محبّ]] بودن و [[محبوب]] بودن. [[حدّ وسط]] برهان فطرت، اوصاف اضافی مختلفی می‌‌تواند باشد ولی معمولاً از [[محبّت]] و یا [[امید]] استفاده شده است. [[انسان]] توفان زده ای که همه اسباب و علل ظاهری و طبیعی از دسترس او بیرون است در متن واقعیت و وجود خود همچنان امید به کمک را [[احساس]] کرده و از [[نجات]] [[مأیوس]] نمی‌شود و این امید که با [[دعا]] و درخواست او همراه است، حقیقتی اضافی است که ناگزیر برای آن طرف دیگری است که [[مقید]] به هیچ قید و حدّی نیست و در فرض زوال همه اسباب و علل محدود و مقیّد، درخواست و [[حاجت]] [[امیدوار]] را [[اجابت]] می‌‌نماید، و آن [[حقیقت]] مطلق، واقعیتی جز [[خدا]] نمی‌تواند باشد <ref>حق الیقین فی معرفة اصول الدین،ص ۲۵ـ ۲۸ و اصول فلسفه و روش رئالیسم، ص۵۱ـ ۵۶</ref>. از طرف دیگر، [[دوستی]] و [[محبت]] با هستی و واقعیت انسان قرین است و همان گونه که [[دل]] و [[جان آدمی]] یک واقعیت خارجی است، آنچه که دل، در گرو او، و [[جان]] [[تشنه]] آن است نیز یک واقعیت است. انسان هرگز اموری را که در مقطعی ظهور داشته و در مراتب دیگر افول دارند [[دوست]] نمی‌دارد بلکه [[دوستدار]] [[حقیقت]] مطلق و نامحدود است و اگر به دنبال کمال‌های محدود و مقیّد می‌‌رود به دلیل نشانه ای است که این امور به راست و یا [[دروغ]] نسبت به آن حقیقت نامحدود، دارند. حال که [[محبت]] که حقیقتی اضافی است وجود دارد، ناگزیر آن وجود مطلق و نامحدود <ref>خدا</ref> که طرف دیگر اضافه است نیز [[واقعیت]] دارد <ref>تبیین براهین اثبات خدا، ص۲۸۴ـ ۲۸۶</ref>.<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی]] و [[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی]]، [[اثبات خدا (مقاله)|مقاله «اثبات خدا»]]، [[ دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص166-173.</ref>.