عصمت از گناه: تفاوت میان نسخه‌ها

== عصمت از گناه ==

درباره [[عصمت از گناهان]] نظرات مختلفی از سوی [[متکلمین]] [[مسلمان]] ابراز شده است که به برخی از آنها به ویژه نظرات متکلمین [[شیعه]] اشاره می‌شود:

* نظرِ غالبِ [[علمای شیعه]] درباره عصمت از گناهان، یکی است؛ فقط برخی نظر خاصی دارند<ref>کشف المراد، ص۲۱۷.</ref>.

[[علامه مجلسی]] در این‌باره می‌فرماید: «[[اجماع]] علمای [[امامیه]] بر آن است که [[امام]] از همه [[گناهان]] [[صغیره]] و [[کبیره]] در تمام [[عمر]] خود چه عمدی و چه [[سهوی]] [[معصوم]] است و در این‌باره شمه [[علما]] اتفاق دارند به جز [[شیخ صدوق]] و استاد او ابن‌ولید»<ref>حیات القلوب، ج۵، ص۴۹؛ اوائل المقالات، ص۶۵.</ref>.

شیخ صدوق (م ۳۸۱): «[[اعتقاد]] ما درباره [[انبیاء]] و [[رسولان]] و [[امامان]] و [[فرشتگان]] این است که از هرگونه [[پلیدی]] معصوم و مطهرند و [[گناه صغیره]] و کبیره از آنها سر نمی‌زند و [[دستورات]] [[خداوند]] را [[عصیان]] نمی‌کنند و [[اوامر]] او را انجام می‌دهند و هر شخصی که [[عصمت]] را در قسمتی از حالاتشان از آنها [[نفی]] کند نسبت به ایشان [[جاهل]] می‌باشد»<ref>الاعتقادات فی دین الامامیه، ص۹۶.</ref>.

[[شیخ مفید]] (م ۴۱۳): «[[پیامبران]] و [[ائمه]] در حال [[نبوت]] و [[امامت]] از [[گناه کبیره]] و صغیره و [[اشتباه]] در [[دین]] معصوم می‌باشند»<ref>اوائل المقالات، ص۶۵؛ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۹۶.</ref>.

[[علامه حلی]] (م ۷۲۶): «امامیه اعتقاد دارد که امامان مانند پیامبران معصوم از همه [[زشتی‌ها]] و گناهان هستند، از [[زمان]] [[کودکی]] تا زمان فوت، چه عمدی و چه سهوی»<ref>نهج الحق و کشف الصدق، ص۱۶۴.</ref>.

علامه مجلسی (م۱۱۱۱): «اجماع علمای امامیه منعقد بر آن است که امام از همه گناهان صغیره و کبیره در تمام عمر خود چه عملی و چه سهوی معصوم است»<ref>حیات القلوب، ج۵، ص۴۹.</ref>.

محقق [[طبرسی]]: «خداوند ائمه را از گناهان عصمت بخشید و از [[عیوب]] بری ساخت»<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۱۳: {{عربی|عصمهم من الذنوب و برأهم من العیوب}}.</ref>.

* [[اسماعیلیه]] نیز معتقدند که امام باید معصوم باشد<ref>کشف المراد، ص۴۹۲.</ref>.

* [[زیدیه]] عصمت را از [[شروط امامت]] نمی‌دانند، اما به عصمت سه امام نخست به خاطر [[آیه تطهیر]] اعتقاد دارند.

* برخی از [[معتزله]] مثل [[ابوعلی جبایی]] ارتکاب [[کبیره]] را برای [[انبیاء]] [[قبل از بعثت]] جایز می‌دانند ولی بعد از [[بعثت]] جایز نمی‌دانند. برخی دیگر از معتزله مثل [[قاضی عبدالجبار]] ارتکاب کبیره را چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت بر انبیاء جایز نمی‌دانند و [[صغیره]] را در صورتی که باعث [[نفرت]] [[مردم]] از وی نشود جایز می‌دانند<ref>شرح اصول خمسه، ص۵۷۳ تا ۵۷۵.</ref>.

* [[حشویه]] هم ارتکاب کبیره را چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت برای انبیاء جایز می‌شمارند<ref>شرح اصول خمسه، ص۵۷۳ تا ۵۷۵.</ref>.

* [[اشاعره]] ارتکاب کبیره را بعد از بعثت مطلقاً [[ممنوع]] می‌دانند ولی قبل از بعثت ممنوع نمی‌دانند و درباره صغیره هم اگر خسیسه باشد بعد از بعثت چه عمدی و چه [[سهوی]] ممنوع می‌دانند، اما صغایر غیرخسیسه را بعد از بعثت اگر عمدی باشد ممنوع می‌دانند ولی اگر سهوی باشد ممنوع نمی‌دانند<ref>شرح تجرید قوشجی، ص۴۶۴؛ مواقف، ص۳۵۹.</ref>.

* دیگر [[مذاهب اسلامی]] مثل معتزله و [[اشعریه]] و [[ماتریدیه]] و... [[عصمت]] را از شرایط [[مقام امامت]] نمی‌دانند<ref>امامت، ربانی گلپایگانی، ص۲۲۲؛ حیات القلوب، ج۵، ص۴۹؛ الحکایات فی مخالفات المعتزلة من العدلیة، ص۷۰.</ref>. برای نمونه برخی از [[خوارج]] با توجه به اینکه هر گناهی را [[کفر]] می‌پندارند کفر را برای انبیاء جایز می‌شمارند<ref>المواقف، ص۳۵۹.</ref>.

اما صاحب مواقف درباره عصمت می‌گوید: «[[اهل]] [[ملل]] و [[شرایع]] [[اجماع]] دارند در مواردی که [[معجزه]] دلالت بر [[صدق]] ادعای [[پیامبر]] دارد (مثل ادعای [[رسالت]] و اخباری که از سوی [[خداوند]] می‌رسانند) [[پیامبران]] [[معصوم]] از [[دروغ]] عمدی هستند، اما درباره جایز بودن صدور [[کذب]] از پیامبر به خاطر [[سهو]] و [[نسیان]] [[اختلاف]] وجود دارد»<ref>المواقف، ص۲۶۳: {{عربی|أجمع أهل الملل والشرایع علی عصمتهم عن تعمد الکذب فیما دلت المعجزه علی صدقهم فیه کدعوی الرساله و ما یبلغونه عن الله وفی جواز صدوره عنهم علی سبیل السهو والنسیان خلاف}}.</ref>.<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۲۱۷.</ref>