جهان‌شناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بیان شد که جهان یک مجموعه [[منظم]] و [[قانونمند]] است و [[زندگی]] طبیعی [[انسان]] هم به عنوان جزیی از اجزای این عالم، از نظمی برخوردار است که برهم خوردن آن را [[بیماری]] نام می‌نهند. حال اگر رفتارهای فردی و محیط اجتماعی انسان از [[نظم]] برخوردار باشد، [[هماهنگی]] میان او و دنیای پیرامونش تأمین خواهد شد و به انسان این [[فرصت]] را می‌دهد تا بتواند از هر چیزی به نحو [[شایسته]] آن استفاده کند. از این جهت [[بی‌نظمی]] در رفتارهای انسان – چه در [[زندگی فردی]] و چه در رفتارهای اجتماعی – را باید یک بیماری دانست. همچنین ساخت [[جامعه]] و بنای [[نظام اجتماعی]]؛ از نظم ویژه‌ای که تابع [[فلسفه]] خاصی است، سرچشمه می‌گیرد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران، ۱/۹/۱۳۸۱.</ref>. بر این اساس؛ از آنجایی که جهان نظام‌مند است، باید تلاش شود که تمام [[رفتارها]] منظم و هماهنگ با [[نظام تکوین]] باشد، علاوه بر این ضروری است که همه [[نظامات اجتماعی]] بر اساس نظمی که در چارچوب [[جهان‌شناسی]] توحیدی می‌گنجد (نظمی که [[جامعه]] را به [[توحید]] و [[سعادت اخروی]] می‌رساند)، پایه‌ریزی شوند<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱]]، ص۲۷۰.</ref>.

اگرچه اصل هدف‌داری عالم بر همه [[نظامات]] ارزشی و کنشی تأثیرگذار است و با پذیرش این نکته که همه [[آفرینش]]، مثل رودخانه و کاروانی به طرف یک مقصد در حرکت‌اند، باید این نتیجه را گرفت که [[انسان‌ها]] و [[جوامع]]، باید برنامه‌ها و [[رفتار]] خود را در همه حوزه‌ها، هماهنگ با مسیر طبیعی عالم وجود تنظیم کنند، اما تأثیر آن بر نظام‌های [[تربیتی]]، [[عبادی]]، [[اقتصادی]]، [[مدیریتی]] و [[سیاسی]] از وضوح بیشتری برخودار است. درباره تأثیرپذیری [[نظام اخلاقی]] و تربیتی از این اصل می‌توان گفت: «[[سعادت]] هر [[انسانی]] در [[شناخت]] مقصد هستی و انطباق رفتار اختیاری خود با آن است و [[بدبختی]] و [[روسیاهی]] هر [[انسان]]، نیز در این است که این مقصد را نشناسد و [[رفتار فردی]] و [[احساسات]] و عملکرد او، در جهت این حرکت عمومی، یکسان و [[جهان شمول]] قرار نگیرد؛ زیرا برای انسانی که در مسیر آب رودخانه - نه بر خلاف آن - شنا می‌کند، [[زندگی]] راحت می‌شود، [[روح]] [[آسایش]] پیدا می‌کند، [[امنیت]] بر تمام وجود او [[سایه]] می‌اندازد و از [[درگیری‌ها]]، [[اختلافات]]، حسدها، بغض‌ها و [[کینه‌ها]] در [[درون انسان]] و جامعه خبری باقی نمی‌ماند و بالاخره [[بهشتی]] در اطراف انسان به وجود می‌آید که از هم‌سانی و هم‌رنگی احساسات و خواست و [[اراده انسان]] با مسیر طبیعی عالم وجود، شکل گرفته است. این همان زندگی توصیه شده به وسیله [[پیامبران الهی]] است؛ عکس آنچه که در زندگی شیطان‌ها و [[شیطان]] صفت‌ها است، که همه درگیری و [[تنازع]] و شنا کردن بر خلاف جریان عالم وجود و در جهت عکس [[هدف خلقت]] است. این وضعیت حاصل دوری اینان از [[جهان‌بینی توحیدی]] است که [[مردم]] را به [[جمعیت]] و [[وحدت]] [[دعوت]] می‌کند»<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم از سراسر کشور، ۱۸/۷/۱۳۷۵.</ref>.