←معناشناسی حدوث و قدم
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
حادث عبارت است از موجود مسبوق به عدم<ref>التعلیقات، ص۸۴؛ مقاصد الفلاسفة، ص۲۲۱؛ التعریفات، ص۱۱۶.</ref>، یا موجودی که دارای آغاز بوده<ref>اعلام النبوة، ص۱۹؛ لمع الادلة، ص۸۷؛ کتاب التوحید، ص۴۹.</ref>، یا چیزی که وجودش مسبوق به عدم باشد<ref>النافع یوم الحشر، ص۱۰.</ref>. | حادث عبارت است از موجود مسبوق به عدم<ref>التعلیقات، ص۸۴؛ مقاصد الفلاسفة، ص۲۲۱؛ التعریفات، ص۱۱۶.</ref>، یا موجودی که دارای آغاز بوده<ref>اعلام النبوة، ص۱۹؛ لمع الادلة، ص۸۷؛ کتاب التوحید، ص۴۹.</ref>، یا چیزی که وجودش مسبوق به عدم باشد<ref>النافع یوم الحشر، ص۱۰.</ref>. | ||
البته از آنجا که عدم هر چیزی از وجود چیزهای دیگر انتزاع میشود میتوان حدوث یک چیز را به مسبوق بودن وجود او به چیز دیگر [[تفسیر]] کرد<ref>اصول فلسفه و روش رئالیسم، ص۲۵۶.</ref>. بر موجود حادث، محدَث نیز اطلاق میشود<ref>الاقتصاد، ص۴۳؛ شرح المواقف، ج۷، ص۲۲۰؛ شرح المقاصد، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. برخی [[متکلمان]] که [[قیام]] حوادث به [[ذات خداوند]] را جایز میشمارند، حادث را به اولین موجود صادر شده از [[خداوند]] که [[قائم]] به اوست اختصاص داده، بقیه موجودات برخوردار از حدوث را محدَث مینامند<ref>ر. ک: شرح المواقف، ج۸، ص۳۲.</ref>. متکلمان، عالَم ـ ما سوی [[الله]] ـ را منحصر در [[مادیات]] دانسته، ولی [[فیلسوفان]] دایره آن را وسیعتر از مادیات میدانند<ref>لمع الأدلة، ص۸۶؛ الحکمة المتعالیة، ج۷، ص۳۲۳.</ref>. البته [[ملاصدرا]] تصریح دارد که عالم در موجودات طبیعی منحصر است و فراتر از موجودات طبیعی، خداوند، [[اراده]]، [[قدرت]] و امر وی است که گاه از [[امر خداوند]] به [[علم تفصیلی]] او، گاهی به صفات و یا [[عقول]] مجرده تعبیر میشود<ref>رسالة فی الحدوث، ص۱۰۴ و ۱۳۷-۱۴۴.</ref>. به نظر صدرا<ref>رسالة فی الحدوث، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref> بزرگان [[فلسفه]] مانند [[ارسطو]]، [[افلاطون]] و دیگران نیز دیدگاهشان همین است. | البته از آنجا که عدم هر چیزی از وجود چیزهای دیگر انتزاع میشود میتوان حدوث یک چیز را به مسبوق بودن وجود او به چیز دیگر [[تفسیر]] کرد<ref>اصول فلسفه و روش رئالیسم، ص۲۵۶.</ref>. بر موجود حادث، محدَث نیز اطلاق میشود<ref>الاقتصاد، ص۴۳؛ شرح المواقف، ج۷، ص۲۲۰؛ شرح المقاصد، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. برخی [[متکلمان]] که [[قیام]] حوادث به [[ذات خداوند]] را جایز میشمارند، حادث را به اولین موجود صادر شده از [[خداوند]] که [[قائم]] به اوست اختصاص داده، بقیه موجودات برخوردار از حدوث را محدَث مینامند<ref>ر. ک: شرح المواقف، ج۸، ص۳۲.</ref>. متکلمان، عالَم ـ ما سوی [[الله]] ـ را منحصر در [[مادیات]] دانسته، ولی [[فیلسوفان]] دایره آن را وسیعتر از مادیات میدانند<ref>لمع الأدلة، ص۸۶؛ الحکمة المتعالیة، ج۷، ص۳۲۳.</ref>. البته [[ملاصدرا]] تصریح دارد که عالم در موجودات طبیعی منحصر است و فراتر از موجودات طبیعی، خداوند، [[اراده]]، [[قدرت]] و امر وی است که گاه از [[امر خداوند]] به [[علم تفصیلی]] او، گاهی به صفات و یا [[عقول]] مجرده تعبیر میشود<ref>رسالة فی الحدوث، ص۱۰۴ و ۱۳۷-۱۴۴.</ref>. به نظر صدرا<ref>رسالة فی الحدوث، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref> بزرگان [[فلسفه]] مانند [[ارسطو]]، [[افلاطون]] و دیگران نیز دیدگاهشان همین است<ref>[[محمد ایزدیتبار|ایزدیتبار، محمد]]، [[برهان حدوث (مقاله)|برهان حدوث]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۲]]، ص ۱۵۳-۱۵۴.</ref>. | ||
== پیشینه تاریخی برهان == | == پیشینه تاریخی برهان == |