برهان حدوث در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳: خط ۱۳:
حادث عبارت است از موجود مسبوق به عدم<ref>التعلیقات، ص۸۴؛ مقاصد الفلاسفة، ص۲۲۱؛ التعریفات، ص۱۱۶.</ref>، یا موجودی که دارای آغاز بوده<ref>اعلام النبوة، ص۱۹؛ لمع الادلة، ص۸۷؛ کتاب التوحید، ص۴۹.</ref>، یا چیزی که وجودش مسبوق به عدم باشد<ref>النافع یوم الحشر، ص۱۰.</ref>.
حادث عبارت است از موجود مسبوق به عدم<ref>التعلیقات، ص۸۴؛ مقاصد الفلاسفة، ص۲۲۱؛ التعریفات، ص۱۱۶.</ref>، یا موجودی که دارای آغاز بوده<ref>اعلام النبوة، ص۱۹؛ لمع الادلة، ص۸۷؛ کتاب التوحید، ص۴۹.</ref>، یا چیزی که وجودش مسبوق به عدم باشد<ref>النافع یوم الحشر، ص۱۰.</ref>.


البته از آنجا که عدم هر چیزی از وجود چیزهای دیگر انتزاع می‌شود می‌‌توان حدوث یک چیز را به مسبوق بودن وجود او به چیز دیگر [[تفسیر]] کرد<ref>اصول فلسفه و روش رئالیسم، ص۲۵۶.</ref>. بر موجود حادث، محدَث نیز اطلاق می‌شود<ref>الاقتصاد، ص۴۳؛ شرح المواقف، ج۷، ص۲۲۰؛ شرح المقاصد، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. برخی [[متکلمان]] که [[قیام]] حوادث به [[ذات خداوند]] را جایز می‌شمارند، حادث را به اولین موجود صادر شده از [[خداوند]] که [[قائم]] به اوست اختصاص داده، بقیه موجودات برخوردار از حدوث را محدَث می‌نامند<ref>ر. ک: شرح المواقف، ج۸، ص۳۲.</ref>. متکلمان، عالَم ـ ما سوی [[الله]] ـ را منحصر در [[مادیات]] دانسته، ولی [[فیلسوفان]] دایره آن را وسیع‌تر از مادیات می‌دانند<ref>لمع الأدلة، ص۸۶؛ الحکمة المتعالیة، ج۷، ص۳۲۳.</ref>. البته [[ملاصدرا]] تصریح دارد که عالم در موجودات طبیعی منحصر است و فراتر از موجودات طبیعی، خداوند، [[اراده]]، [[قدرت]] و امر وی است که گاه از [[امر خداوند]] به [[علم تفصیلی]] او، گاهی به صفات و یا [[عقول]] مجرده تعبیر می‌شود<ref>رسالة فی الحدوث، ص۱۰۴ و ۱۳۷-۱۴۴.</ref>. به نظر صدرا<ref>رسالة فی الحدوث، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref> بزرگان [[فلسفه]] مانند [[ارسطو]]، [[افلاطون]] و دیگران نیز دیدگاهشان همین است.
البته از آنجا که عدم هر چیزی از وجود چیزهای دیگر انتزاع می‌شود می‌‌توان حدوث یک چیز را به مسبوق بودن وجود او به چیز دیگر [[تفسیر]] کرد<ref>اصول فلسفه و روش رئالیسم، ص۲۵۶.</ref>. بر موجود حادث، محدَث نیز اطلاق می‌شود<ref>الاقتصاد، ص۴۳؛ شرح المواقف، ج۷، ص۲۲۰؛ شرح المقاصد، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. برخی [[متکلمان]] که [[قیام]] حوادث به [[ذات خداوند]] را جایز می‌شمارند، حادث را به اولین موجود صادر شده از [[خداوند]] که [[قائم]] به اوست اختصاص داده، بقیه موجودات برخوردار از حدوث را محدَث می‌نامند<ref>ر. ک: شرح المواقف، ج۸، ص۳۲.</ref>. متکلمان، عالَم ـ ما سوی [[الله]] ـ را منحصر در [[مادیات]] دانسته، ولی [[فیلسوفان]] دایره آن را وسیع‌تر از مادیات می‌دانند<ref>لمع الأدلة، ص۸۶؛ الحکمة المتعالیة، ج۷، ص۳۲۳.</ref>. البته [[ملاصدرا]] تصریح دارد که عالم در موجودات طبیعی منحصر است و فراتر از موجودات طبیعی، خداوند، [[اراده]]، [[قدرت]] و امر وی است که گاه از [[امر خداوند]] به [[علم تفصیلی]] او، گاهی به صفات و یا [[عقول]] مجرده تعبیر می‌شود<ref>رسالة فی الحدوث، ص۱۰۴ و ۱۳۷-۱۴۴.</ref>. به نظر صدرا<ref>رسالة فی الحدوث، ص۲۱۴-۲۱۶.</ref> بزرگان [[فلسفه]] مانند [[ارسطو]]، [[افلاطون]] و دیگران نیز دیدگاهشان همین است<ref>[[محمد ایزدی‌تبار|ایزدی‌تبار، محمد]]، [[برهان حدوث (مقاله)|برهان حدوث]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۲]]، ص ۱۵۳-۱۵۴.</ref>.


== پیشینه تاریخی برهان ==
== پیشینه تاریخی برهان ==
۱۱۳٬۱۶۴

ویرایش