←دلالت حدیث
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
== دلالت حدیث == | == دلالت حدیث == | ||
بر اساس نقلهای مختلف [[حدیث]] {{متن حدیث|فاظمی بضعة منی...}}، [[پیغمبر اکرم]]{{صل}}، [[اذیت]] و [[آزار]]، ناراحت کردن و [[خشمگین]] ساختن دختر گرامی خویش را به منزله اذیت و آزار و [[ناراحتی]] خویش قلمداد نموده و در ادامه [[روایت]] نیز اذیت و آزار و ناراحتی خویش را با اذیت و آزار و [[خشم الهی]] مساوی دانستهاند. چنانچه در [[نقلی]] فرمودهاند: {{متن حدیث|فاطمة بضعة منی فمن ءاذاها فقد ءاذانی و من ءاذانی فقد ءاذی الله}}؛ «[[فاطمه]] پارۀ تن من است؛ هر کس او را بیازارد مرا آزرده و هر کس مرا بیازارد [[خدا]] را آزرده است». <ref>ابن [[ابی الحدید]]، [[شرح نهج البلاغه]]، ج16، ص273؛ [[مجلسی]] [[محمد باقر]]، (١4٠4)، [[مرآة العقول]] فی شرح أخبار [[آل الرسول]]، ج17، ص27.<ref>. برخی از این عبارات [[عصمت حضرت فاطمه]]{{س}} را استفاده کردهاند که خود دارای تقریرهای متفاوتی به شرح ذیل است. | بر اساس نقلهای مختلف [[حدیث]] {{متن حدیث|فاظمی بضعة منی...}}، [[پیغمبر اکرم]]{{صل}}، [[اذیت]] و [[آزار]]، ناراحت کردن و [[خشمگین]] ساختن دختر گرامی خویش را به منزله اذیت و آزار و [[ناراحتی]] خویش قلمداد نموده و در ادامه [[روایت]] نیز اذیت و آزار و ناراحتی خویش را با اذیت و آزار و [[خشم الهی]] مساوی دانستهاند. چنانچه در [[نقلی]] فرمودهاند: {{متن حدیث|فاطمة بضعة منی فمن ءاذاها فقد ءاذانی و من ءاذانی فقد ءاذی الله}}؛ «[[فاطمه]] پارۀ تن من است؛ هر کس او را بیازارد مرا آزرده و هر کس مرا بیازارد [[خدا]] را آزرده است». <ref>ابن [[ابی الحدید]]، [[شرح نهج البلاغه]]، ج16، ص273؛ [[مجلسی]] [[محمد باقر]]، (١4٠4)، [[مرآة العقول]] فی شرح أخبار [[آل الرسول]]، ج17، ص27.</ref>. برخی از این عبارات [[عصمت حضرت فاطمه]]{{س}} را استفاده کردهاند که خود دارای تقریرهای متفاوتی به شرح ذیل است. | ||
=== [[عصمت از گناه]] === | === [[عصمت از گناه]] === | ||
'''تقریر اول''': از عبارات پایانی این [[احادیث]] چنین بر میآید که اگر [[حضرت فاطمه زهرا]]{{س}} [[گناه]] میکرد، حداقل [[مستحق نکوهش]] و [[سرزنش]] بود و در این صورت، نه تنها آزار و اذیت او مورد [[نکوهش]] نبود بلکه مورد تأکید [[شرع]] نیز بود؛ در حالی که این حدیث، اذیت آن حضرت را اذیت [[رسول خدا]]{{صل}} و اذیت رسول خدا{{صل}} را اذیت خدا دانسته است. <ref>ر.ک: [[سید مرتضی]]، [[علم الهدی]]،[[ علی بن حسین]]، (١4١٠)، [[الشافی فی الامامه]]، ج4، ص95؛ [[طوسی]]، شیخ [[محمد بن حسن]]، (١٣٨٣)، تلخیص [[الشافی]]، ج3، ص122؛ مجلسی، محمد باقر، (١4٠4)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج5، ص317.<ref>. | '''تقریر اول''': از عبارات پایانی این [[احادیث]] چنین بر میآید که اگر [[حضرت فاطمه زهرا]]{{س}} [[گناه]] میکرد، حداقل [[مستحق نکوهش]] و [[سرزنش]] بود و در این صورت، نه تنها آزار و اذیت او مورد [[نکوهش]] نبود بلکه مورد تأکید [[شرع]] نیز بود؛ در حالی که این حدیث، اذیت آن حضرت را اذیت [[رسول خدا]]{{صل}} و اذیت رسول خدا{{صل}} را اذیت خدا دانسته است. <ref>ر.ک: [[سید مرتضی]]، [[علم الهدی]]،[[ علی بن حسین]]، (١4١٠)، [[الشافی فی الامامه]]، ج4، ص95؛ [[طوسی]]، شیخ [[محمد بن حسن]]، (١٣٨٣)، تلخیص [[الشافی]]، ج3، ص122؛ مجلسی، محمد باقر، (١4٠4)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج5، ص317.</ref>. | ||
'''تقریر دوم''': با عبارت کوتاهتر اگر فاطمه{{س}} [[معصیت]] میکرد، اذیت او جایز بود، حال آنکه این حدیث بیانگر آن است که آزار و اذیت او [[حرام]] است مطلقا، [پس او هرگز دچار [[معصیت]] نشده و [[معصوم]] است]». <ref> ر. ک: تیجانی،[[ محمد]]، فسئلوا [[اهل الذکر]]، ص18 به نقل از [[محقق حلی]].<ref>. | '''تقریر دوم''': با عبارت کوتاهتر اگر فاطمه{{س}} [[معصیت]] میکرد، اذیت او جایز بود، حال آنکه این حدیث بیانگر آن است که آزار و اذیت او [[حرام]] است مطلقا، [پس او هرگز دچار [[معصیت]] نشده و [[معصوم]] است]». <ref> ر. ک: تیجانی،[[ محمد]]، فسئلوا [[اهل الذکر]]، ص18 به نقل از [[محقق حلی]].</ref>. | ||
'''تقریر سوم''': یا باید بگوییم [[فاطمه زهرا]]{{س}} عمل مورد سرزنش انجام میدهد، یا بگوئیم آن حضرت چنین عملی انجام نمیدهد؛ [[شق]] اول [[باطل]] است؛ زیرا اگر [[فاطمه زهرا]]{{س}} مرتکب چنین عملی شود، بر [[پیامبر]]{{صل}} جایز نیست که ما را از [[سرزنش]] کسی که مستحق سرزنش است [[نهی]] کند؛ چراکه یکی از [[شئون پیامبر]]{{صل}} [[امر به معروف و نهی از منکر]] است و آن حضرت ما را به امر به معروف و نهی از منکر [[تشویق]] کرده است، ضمن آنکه از قبل [[عصمت رسول خدا]]{{صل}} از [[قرآن]] و [[روایات]][[ ثابت]] شده است. بنابراین شق دوم [[اثبات]] میشود که مفاد آن [[عصمت فاطمه زهرا]]{{س}} است. <ref>حمصی رازی، [[سدید الدین]]، (١4١٢)، المنقذ من التقلید، ج2، ص329.<ref>. | '''تقریر سوم''': یا باید بگوییم [[فاطمه زهرا]]{{س}} عمل مورد سرزنش انجام میدهد، یا بگوئیم آن حضرت چنین عملی انجام نمیدهد؛ [[شق]] اول [[باطل]] است؛ زیرا اگر [[فاطمه زهرا]]{{س}} مرتکب چنین عملی شود، بر [[پیامبر]]{{صل}} جایز نیست که ما را از [[سرزنش]] کسی که مستحق سرزنش است [[نهی]] کند؛ چراکه یکی از [[شئون پیامبر]]{{صل}} [[امر به معروف و نهی از منکر]] است و آن حضرت ما را به امر به معروف و نهی از منکر [[تشویق]] کرده است، ضمن آنکه از قبل [[عصمت رسول خدا]]{{صل}} از [[قرآن]] و [[روایات]][[ ثابت]] شده است. بنابراین شق دوم [[اثبات]] میشود که مفاد آن [[عصمت فاطمه زهرا]]{{س}} است. <ref>حمصی رازی، [[سدید الدین]]، (١4١٢)، المنقذ من التقلید، ج2، ص329.</ref>. | ||
'''تقریر چهارم''': در این [[روایت]]، [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[حضرت زهرا]]{{س}} محور و ملاک خشنودی و [[ناخشنودی خدا]] و رسولش شمرده شده و از آنجا که [[خداوند]] جز به [[اعمال صالح]] [[خشنود]] نمیشود و به [[گناه]] و [[نافرمانی]] از دستوراتش [[رضایت]] نمیدهد، اگر حضرت زهرا{{س}} گناهی مرتکب میشد یا حتی [[فکر]] انجام آن را در سر میپروراند، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که [[خدا]] از آن ناخشنود است؛ در حالی که [[حدیث بضعة]]، [[رضایت الهی]] را با خشنودی حضرت [[فاطمه]]{{س}} پیوند داده است. بنابراین این روایت به [[عصمت]] هم جانبه آن حضرت دلالت دارد<ref>[[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[پژوهشی در شناخت و عصمت امام (کتاب)|پژوهشی در شناخت و عصمت امام]]، ص27.</ref>. | '''تقریر چهارم''': در این [[روایت]]، [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[حضرت زهرا]]{{س}} محور و ملاک خشنودی و [[ناخشنودی خدا]] و رسولش شمرده شده و از آنجا که [[خداوند]] جز به [[اعمال صالح]] [[خشنود]] نمیشود و به [[گناه]] و [[نافرمانی]] از دستوراتش [[رضایت]] نمیدهد، اگر حضرت زهرا{{س}} گناهی مرتکب میشد یا حتی [[فکر]] انجام آن را در سر میپروراند، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که [[خدا]] از آن ناخشنود است؛ در حالی که [[حدیث بضعة]]، [[رضایت الهی]] را با خشنودی حضرت [[فاطمه]]{{س}} پیوند داده است. بنابراین این روایت به [[عصمت]] هم جانبه آن حضرت دلالت دارد<ref>[[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[پژوهشی در شناخت و عصمت امام (کتاب)|پژوهشی در شناخت و عصمت امام]]، ص27.</ref>. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
=== عصمت از هر عمل غیر [[مرضی]] حتی [[عمل ]][[مکروه]] === | === عصمت از هر عمل غیر [[مرضی]] حتی [[عمل ]][[مکروه]] === | ||
برخی از [[دانشمندان شیعه]] بر این باورند که این [[حدیث]] بر [[عصمت حضرت فاطمه]]{{س}} از هر عمل غیر مرضی حتی عمل مکروه دلالت دارد. تقریر آنها چنین است که محور خشنودی و ناخشنودی فاطمه زهرا{{س}} همانند پدر بزرگوارش [[رسول خدا]]{{صل}}، [[رضا]] و [[غضب خدا]] است و هیچ گاه عملی که موجب ناخشنودی خدا است، به جا نمیآورد، بلکه اگر از امر مباحی بپسندد، حتما جهت [[شرعی]] داشته است و بنابراین آن عمل به [[مستحب]] تبدیل میشود و بر عکس عمل مباحی را نپسندد، به مکروه تبدیل میشود و این مرتبة بالای [[عصمت]] است که این [[حدیث]] آن را [[اثبات]] میکند. <ref>ر. ک: امینی، ١4١6: ٢٣6 /٧.<ref>. در واقع، این [[استدلال]] با [[استعانت]] از گزاره دوم حدیث بنا بر برخی نقلهای آنکه عبارت از {{متن حدیث|من أغضبها فقد أغضبنی}} است، سامان یافته است. | برخی از [[دانشمندان شیعه]] بر این باورند که این [[حدیث]] بر [[عصمت حضرت فاطمه]]{{س}} از هر عمل غیر مرضی حتی عمل مکروه دلالت دارد. تقریر آنها چنین است که محور خشنودی و ناخشنودی فاطمه زهرا{{س}} همانند پدر بزرگوارش [[رسول خدا]]{{صل}}، [[رضا]] و [[غضب خدا]] است و هیچ گاه عملی که موجب ناخشنودی خدا است، به جا نمیآورد، بلکه اگر از امر مباحی بپسندد، حتما جهت [[شرعی]] داشته است و بنابراین آن عمل به [[مستحب]] تبدیل میشود و بر عکس عمل مباحی را نپسندد، به مکروه تبدیل میشود و این مرتبة بالای [[عصمت]] است که این [[حدیث]] آن را [[اثبات]] میکند. <ref>ر. ک: امینی، ١4١6: ٢٣6 /٧.</ref>. در واقع، این [[استدلال]] با [[استعانت]] از گزاره دوم حدیث بنا بر برخی نقلهای آنکه عبارت از {{متن حدیث|من أغضبها فقد أغضبنی}} است، سامان یافته است. | ||
=== [[عصمت از گناه]]، [[خطا]] و [[اشتباه]] ([[عصمت کبری]]) === | === [[عصمت از گناه]]، [[خطا]] و [[اشتباه]] ([[عصمت کبری]]) === |