←تفسیر توحید افعالی
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== تفسیر توحید افعالی == | == تفسیر توحید افعالی == | ||
# توحید افعالی در اصطلاح [[فلاسفه]] و | # توحید افعالی در اصطلاح [[فلاسفه]] و متکلمان اسلامی به این معنی است که [[خداوند]] در افعال خود به کسی و چیزی نیاز ندارد و در کارهایی که انجام میدهد مستقل و یگانه است<ref>الالهیات، ج۱، ص۴۴۹؛ آموزش عقاید، ص۱۲۷؛ معارف قرآن، ج۳-۱؛ ص۸۰.</ref> و همه [[کارها]]، حتی کارهای [[انسان]] به [[مشیت]] و [[اراده خداوند]] است<ref> کلیات علوم اسلامی، ص۱۷۱.</ref>. [[اشاعره]] به تأثیرگذاری هیچ پدیدهای در پدیده دیگر قائل نیستند و معتقدند همه حوادث مستقیماً و ابتداءاً مستند به خداوند است<ref>شرح المقاصد، ج۲، ص۱۳۶.</ref>، اما به [[اعتقاد]] [[فلاسفه]] و [[متکلمان شیعی]] توحید افعالی به این معناست که نظام اسباب و مسببات اصالت داشته و هر اثری در عین اینکه مستند به سبب نزدیک خودش است، مستند به [[ذات حق تعالی]] است و این دو [[قیام]] در طول یکدیگر است نه در عرض هم<ref>مطهری، مرتضی، کلیات علوم اسلامی، ص۱۹۸.</ref>. | ||
# [[اشاعره]] بر اساس [[تفسیری]] که از توحید افعالی ارائه کردهاند تأثیر [[قدرت]] انسان در [[افعال]] وی را [[انکار]] کرده و معتقدند وقتی انسان قصد انجام کاری را میکند، [[خداوند]] آن فعل را پدید میآورد و همزمان با پدید آوردن آن فعل، قدرت را نیز در انسان ایجاد میکنند، اما قدرت در فعل او هیچگونه تأثیری ندارد و مقارنت قدرت با فعل کافی است که فعل جبری نباشد و نام آن را «کسب» نهادهاند، یعنی فعل انسان مخلوق خدا و کسب انسان است<ref> الملل و النحل، ج۱، ص۹۷؛ شرح المواقف، ج۸، ص۱۴۶؛ شرح المقاصد، ج۴، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>. | # [[اشاعره]] بر اساس [[تفسیری]] که از توحید افعالی ارائه کردهاند تأثیر [[قدرت]] انسان در [[افعال]] وی را [[انکار]] کرده و معتقدند وقتی انسان قصد انجام کاری را میکند، [[خداوند]] آن فعل را پدید میآورد و همزمان با پدید آوردن آن فعل، قدرت را نیز در انسان ایجاد میکنند، اما قدرت در فعل او هیچگونه تأثیری ندارد و مقارنت قدرت با فعل کافی است که فعل جبری نباشد و نام آن را «کسب» نهادهاند، یعنی فعل انسان مخلوق خدا و کسب انسان است<ref> الملل و النحل، ج۱، ص۹۷؛ شرح المواقف، ج۸، ص۱۴۶؛ شرح المقاصد، ج۴، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>. | ||
# متکلمان ماتریدی نیز در تفسیر توحید افعالی با اشاعره هماهنگ بوده و در باب افعال انسان به «[[خلق]] [[اعمال]]» معتقدند و قدرت انسان را در پیدایش فعل او مؤثر نمیدانند<ref> تبصرة الادلة، ج۱، ص۸۹ و ۹۳؛ اصول الدین، ص۱۶۶؛ شرح الفقه الاکبر، ص۸۹؛ شرح العقائد النسفیة، ص۶۰.</ref>. | # متکلمان ماتریدی نیز در تفسیر توحید افعالی با اشاعره هماهنگ بوده و در باب افعال انسان به «[[خلق]] [[اعمال]]» معتقدند و قدرت انسان را در پیدایش فعل او مؤثر نمیدانند<ref> تبصرة الادلة، ج۱، ص۸۹ و ۹۳؛ اصول الدین، ص۱۶۶؛ شرح الفقه الاکبر، ص۸۹؛ شرح العقائد النسفیة، ص۶۰.</ref>. |