جز
جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه '
جز (جایگزینی متن - 'پرونده:9030760879.jpg|22px]] 22px جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی') |
جز (جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه ') |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
[[ابوسهل بن نوبخت نوبختی فارسی]] [[ایرانی]] بود. پدرش نوبخت که در [[خدمت]] [[منصور عباسی]] بود، در اواخر [[عمر]] به امر منصور پسر خود را به جای خویش گماشت. گویا نوبخت جز این پسر، فرزند دیگری نداشته، چه [[نسب]] عموم بنینوبخت به همین ابوسهل منتهی میشود. گفته شده که نام ابوسهل در آغاز «خرشاذ ماه طیماذا ماما بادا خسرو ابهمشاذ» بود، لکن چون منصور نامش را نپسندید، [[کنیه]] ابوسهل را برای او [[انتخاب]] کرد و از آن پس به ابوسهل [[شهرت]] یافت.<ref>خاندان نوبختی، ص۱۰ ـ ۱۱؛ تاریخ مختصر الدول، ص۱۱۱.</ref> ولی [[الندیم]] و [[قفطی]] نامش را «فضل» دانستهاند.<ref>الفهرست (الندیم)، ص۳۳۳؛ تاریخ الحکماء، ص۲۵۵.</ref> | [[ابوسهل بن نوبخت نوبختی فارسی]] [[ایرانی]] بود. پدرش نوبخت که در [[خدمت]] [[منصور عباسی]] بود، در اواخر [[عمر]] به امر منصور پسر خود را به جای خویش گماشت. گویا نوبخت جز این پسر، فرزند دیگری نداشته، چه [[نسب]] عموم بنینوبخت به همین ابوسهل منتهی میشود. گفته شده که نام ابوسهل در آغاز «خرشاذ ماه طیماذا ماما بادا خسرو ابهمشاذ» بود، لکن چون منصور نامش را نپسندید، [[کنیه]] ابوسهل را برای او [[انتخاب]] کرد و از آن پس به ابوسهل [[شهرت]] یافت.<ref>خاندان نوبختی، ص۱۰ ـ ۱۱؛ تاریخ مختصر الدول، ص۱۱۱.</ref> ولی [[الندیم]] و [[قفطی]] نامش را «فضل» دانستهاند.<ref>الفهرست (الندیم)، ص۳۳۳؛ تاریخ الحکماء، ص۲۵۵.</ref> | ||
ابوسهل از [[زمان]] بنای [[بغداد]] به سال | ابوسهل از [[زمان]] بنای [[بغداد]] به سال ۱۴۴ه در خدمت منصور بوده و به اشاره [[خلیفه]] از روی [[احکام]] نجومی [[آینده]] بغداد را درخشان تخمین زده و گفته است که هیچ خلیفهای در آن به [[مرگ]] عادی نخواهد مُرد.<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۴۶۰.</ref> تا سال مرگ منصور همه وقت در خدمت او میزیست و از ندیمانش به شمار میرفت و نزدیک به ۳۵ سال از عمر خود را در خدمت خلفای آغازین [[بنی عباس]] تا [[هارون الرشید]] گذرانده و بیشتر در [[بیت الحکمه]] یا «خزانة الحکمه»، مرکز [[اجتماع]] ایرانیها و شعوبیه به سر میبرد.<ref>خاندان نوبختی، ص۱۱ ـ ۱۳.</ref> وی از [[متکلمان]]<ref> تاریخ الحکماء، ص۲۵۵.</ref> و [[منجمان]] ایرانی این دوره، و در زمره مترجمان کتب [[فارسی]] پهلوی به [[عربی]] قرار داشت و بسیاری از کتابهای فارسی را به عربی ترجمه کرد و خود در [[نجوم]] از اطلاعات و دانشهای [[عهد]] ساسانی بهره داشت.<ref>الفهرست (الندیم)، ص۳۳۳.</ref> الندیم هفت کتاب زیر را از او نام میبرد: کتاب النهمطان فی الموالید، کتاب الفال النجومی، کتاب الموالید، کتاب تحویل سنی الموالید، کتاب المدخل، کتاب التشبیه والتمثیل، کتاب المنحل من اقاویل المنجمین فی الاخبار والمسائل والموالید وغیرها.<ref>الفهرست (الندیم)، ص۳۳۳.</ref> | ||
[[تاریخ]] دقیق درگذشت وی معلوم نیست، ولی گویا در اوایل [[خلافت هارون]] فوت کرده؛ زیرا از این [[تاریخ]] به بعد دیگر از او ذکری به میان نیامده است،<ref> خاندان نوبختی، ص۱۳.</ref> اگرچه برخی [[حیات]] وی را طولانی و تا پیش از سال | [[تاریخ]] دقیق درگذشت وی معلوم نیست، ولی گویا در اوایل [[خلافت هارون]] فوت کرده؛ زیرا از این [[تاریخ]] به بعد دیگر از او ذکری به میان نیامده است،<ref> خاندان نوبختی، ص۱۳.</ref> اگرچه برخی [[حیات]] وی را طولانی و تا پیش از سال ۱۹۳ه دانستهاند.<ref>معجم المؤلفین، ج۸، ص۷۲.</ref><ref> [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱، ص۱۰۰.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |