بحث:اثبات عصمت امام: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:اثبات عصمت امام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۹

۵٬۷۲۳ بایت حذف‌شده ، ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳

←‏مواد خام

دیداریویکی‌متن

فرقانی

مدیران

۱۱٬۱۴۲

ویرایش

@@ خط ۹۶: / خط ۹۶: @@
 وقتی تنها راه [[نجات]]، راه [[اهل بیت]] باشد و آنان تنها [[ملجأ]] و [[مرجع]] [[مردم]] در پیمودن راه حق‌اند، این یگانه طریق نجات، همسان با [[عصمت]] است، چون اگر اهل بیت [[معصوم]] نبوده و دچار [[اشتباه]] شوند، [[اطاعت]] از آنها عقلاً و شرعاً جایز نیست و [[عدم اطاعت]] در برخی موارد با اطاعت مطلق سازگار نیست<ref>ر.ک: [[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]، ص۲۴۳.</ref>.
-==مواد خام ==
-=== [[تسلسل]] ===
-[[شریف مرتضی]]، تسلسل را چنین توضیح می‌دهد: آنچه که بر [[وجوب]] [[عصمت]] از راه [[عقل]] دلالت می‌کند، این است که [[امت]] به [[امام]] نیازمند است و این احتیاج به امام همواره وجود دارد حتی اگر ما به [[نفی]] یا نبود عصمت در [[ائمه]] قایل شویم. این نیاز همچنان وجود دارد، اما اگر همه [[ملت]] معصوم باشند دیگر [[نیازمند امام]] نخواهند بود و به فرض اگر همه [[انبیا]] در یکجا [[اجتماع]] کنند دیگر نیازی به امام ندارند؛ زیرا امکان [[خطا]] بر آنان وجود ندارد رمز [[نیاز به امام]] امکان خطا در میان [[جامعه]] است، و اگر امام نیز مانند دیگران امکان اشتباه داشته باشد. در این صورت او نیز مانند آنان نیازمند امام معصوم خواهد بود؛ زیرا اشتراک در علت موجب اشتراک در معلول می‌شود. [[کلام]] در [[امام دوم]] نیز مانند کلام در [[امام اول]] است اگر امام معصوم نباشد به امام دیگری نیازمند است و اگر هیچ یک از این [[ائمه معصوم]] نباشند ما باز هم به طور پایان ناپذیر به ائمه نیازمند خواهیم شد و این محال است پس یکی از این ائمه باید معصوم باشد و در واقع او امام [[راستین]] [[شایسته]] خواهد بود<ref>الذخیرة فی علم الکلام، ص۴۳۰-۴۳۱.</ref>.
-[[شیخ طوسی]] پس از توضیحی که با نقل [[کلام]] [[سید مرتضی]] از آن [[بی‌نیاز]] شدیم این [[استدلال]] را چنین جمع‌بندی می‌کند. «بنابراین [[امام]] باید [[معصوم]] باشد تا از علت [[نیاز به امام]] خارج شویم وگرنه موجب پیدایش بی‌نهایت امام خواهد شد»<ref>تلخیص الشافی، ج۱، ص۱۸۴.</ref>.
-«[[علامه]] [[بحرانی]]» این استدلال را چنین بیان می‌کند: اگر امام معصوم نباشد لازم می‌آید که بی‌نهایت امام داشته باشیم در حالی که لازم [[باطل]] است پس ملزوم نیز مانند آن است.
-وجه ملازمه: اگر امام معصوم نباشد. ممکن است از او [[معصیت]] صادر شود؛ پس به امام دیگری نیاز است که او را [[ادب]] کند و [[ناراستی]] او را [[تأدیب]] کند و به [[راه خدا]] باز گرداند و گرنه مورد [[لطف]] قرار نگرفته و این امر باطل است. سخن در [[امام دوم]] نیز مانند سخن در [[امام اول]] است و موجب [[تسلسل]] می‌گردد و بطلان لازم نیز ظاهر است<ref>میثم بن علی البحرانی، قواعد المرام فی علم الکلام، ص۱۷۷-۱۷۸.</ref>.
-[[محقق طوسی]] می‌فرماید: {{عربی|امتناع التسلسل يوجب عصمته}}؛ «[[امتناع تسلسل]] موجب [[عصمت امام]] می‌شود»<ref>کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۹۰.</ref>.
-[[علامه حلی]] در شرح عبارت محقق طوسی می‌فرماید: [[امامیه]] و [[اسماعیلیه]] به عصمت امام قائل شده‌اند؛ اما دیگر فِرَق با آنها [[مخالفت]] کرده‌اند. دلائل [[عصمت]] چنین است: اول. اگر امام معصوم نباشد موجب پیدایش تسلسل خواهد شد و [[تالی]] باطل است، پس مقدم نیز مانند آن است.
-بیان آن: آنچه که موجب [[نصب امام]] می‌شود این است که برای [[امت]] امکان [[اشتباه]] وجود دارد؛ اگر این مسئله درباره خود امام نیز وجود داشته باشد موجب می‌شود که او نیز امامی داشته باشد و این یا به تسلسل یا به امامی منتهی می‌گردد که اشتباه نکند و چنین امامی، امام [[واقعی]] خواهد بود<ref>کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۹۰.</ref>.
-علامه بزرگوار حتی در کتاب دیگرش به اختصار این استدلال را چنین بیان می‌کند: «اگر امام [[مرتکب معصیت]] شود فوائد مترتبه بر او منتفی می‌گردد و نیازمند به امام دیگری خواهد بود و موجب تسلسل می‌شود»<ref>نهج الحق و کشف الصدق، ص۱۶۴.</ref>.
-با بیان دیدگاه‌های [[متکلمان]] وجه [[استدلال]] به خوبی روشن شد که اگر [[امام]] [[معصوم]] نباشد، نیازمند به امام دیگر است و اگر دومی نیز معصوم نباشد [[نیاز به امام]] سومی خواهد بود و این موجب [[تسلسل]] و پیدایش بی‌نهایت امام خواهد بود که [[باطل]] است، پس می‌بایست یک امام وجود داشته باشد که دارای ویژگی [[عصمت]] باشد<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۶۳.</ref>.