←منابع
(←مقدمه) |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
ظاهر امر این اتحادیه‌ها نشان دهنده [[احترام]] متقابل است. ولی [[باطن]] کار، جلوگیری از اصطکاک‌های نایاب و مزاحمی است که در صورت عدم تشکیل کشورهای عضو، ممکن است منافع قدرت‌های بزرگ را به مخاطره افکند. | ظاهر امر این اتحادیه‌ها نشان دهنده [[احترام]] متقابل است. ولی [[باطن]] کار، جلوگیری از اصطکاک‌های نایاب و مزاحمی است که در صورت عدم تشکیل کشورهای عضو، ممکن است منافع قدرت‌های بزرگ را به مخاطره افکند. | ||
نمونه این نوع پیمان‌ها و اتحادیه‌ها را می‌توان در پیمان سنتو [[مشاهده]] کرد که بین کشورهایی با فرهنگ، [[قدرت]] و تمدن متفاوت، چون [[امریکا]]، [[انگلستان]]، [[عراق]]، [[ترکیه]]، [[ایران]] و [[پاکستان]] انعقاد یافته بود.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۹۱.</ref> | نمونه این نوع پیمان‌ها و اتحادیه‌ها را می‌توان در پیمان سنتو [[مشاهده]] کرد که بین کشورهایی با فرهنگ، [[قدرت]] و تمدن متفاوت، چون [[امریکا]]، [[انگلستان]]، [[عراق]]، [[ترکیه]]، [[ایران]] و [[پاکستان]] انعقاد یافته بود.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۹۱.</ref> | ||
==[[انعطاف‌پذیری]]== | |||
یکی از سرفصل‌های مطرح در بحث [[روابط]] کشورها و [[جهاد]] [[اسلامی]] [[نرم‌خویی]] و انعطاف‌پذیری است. | |||
روش انعطاف‌پذیری از شیوه‌های [[برخورد با دشمن]] بوده و در روابط بین‌المللی به عنوان یک [[سیاست]] [[راهبردی]] نه تاکتیکی نقش مهمی را در [[ثبات]] و تداوم [[صلح]] ایفا می‌کند. | |||
هنگامی که سیاستگذاران تحت فشارهای شدید به تصمیم‌گیری‌های مهمی می‌پردازند، انعطاف‌پذیری اصولی می‌تواند در حل بسیاری از بحران‌های منطقه‌ای یا بین‌المللی تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. | |||
با توجه به مفاد مطلق و غیر مشروط [[آیه]]: {{متن قرآن|وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ}}<ref>«و اگر به سازش گرایند، تو نیز بدان گرای و بر خداوند توکّل کن که او شنوای داناست» سوره انفال، آیه ۶۱.</ref>، چنین [[استنباط]] می‌شود که سیاست انعطاف‌پذیری چه در چارچوب [[سیاست خارجی]] [[دارالاسلام]] و چه به عنوان یک [[راهبرد]] در [[روابط بین‌الملل]] به صورت یک خطّ‌مشی مطلق ارائه گردیده است. به ویژه با توجه به {{متن قرآن|وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ}}، می‌توان [[نفی]] هر نوع قید و شرط را در انعطاف متقابل از مفاد آیه استنباط کرد. | |||
دقت در آیه بعدی که به [[صراحت]] احتمال [[نیرنگ]] و مشکوک بودن موضع انعطاف طرف دیگر را بیان می‌کند و اشاره به موضع [[ایدئولوژی]] [[مسلمانان]] که نیروی لایزال [[خدا]] را در هر حال و شرایطی کافی برای [[حل مشکلات]] و بحران‌ها می‌دانند و نیز تأکید بر این که در صورت انعطاف‌پذیری [[وعده]] [[نصرت]] از جانب خدا باید [[مؤمنان]] را دل‌گرم کند<ref>فقه سیاسی، ج۵، ص۱۲۱ – ۱۲۴.</ref> {{متن قرآن|وَإِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و اگر بخواهند تو را فریب دهند بی‌گمان خداوند تو را بسنده است؛ هموست که تو را با یاوری خویش و با مؤمنان پشتیبانی کرد» سوره انفال، آیه ۶۲.</ref> همه و همه بیانگر مطلق‌بودن موضع انعطاف‌پذیری در رابطه با درخواست هر نوع صلح از طرف کشورهای دیگر است. | |||
به نظر می‌رسد اتخاذ سیاست انعطاف‌پذیری در [[روابط خارجی]] مستلزم رو به رو شدن با [[مشکلات]] و خطرات بسیاری است که در واقع به معنای پرداخت بهای سنگین برای رسیدن به [[صلح]] تلقی می‌شود. | |||
[[اسلام]] این اصل را در کنار اصل [[توسعه]] [[آمادگی رزمی]] تا سر حد [[اقتدار]] عالی [[پاسداری]] از [[صلح جهانی]] مطرح می‌کند و در چنین شرایطی [[بهایی]] که با [[سیاست]] [[انعطاف‌پذیری]] برای رسیدن به صلح پرداخت می‌شود چندان هم گران و سنگین نخواهد بود. | |||
از سوی دیگر گرچه کارآیی سیاست انعطاف‌پذیری در کوتاه‌مدت نمی‌تواند [[امیدوارکننده]] باشد ولی در درازمدت [[قادر]] است آثار شکوهمندی را در صلح جهانی به وجود آورد. | |||
اگر دو [[نظریه]] انعطاف‌پذیری و سیاست تهاجمی را در شرایط راهبردهای نظامی موجود، بررسی کنیم، بی‌شک زیان‌های ناشی از سیاست سرسختانه و تهاجمی بهتر و بیشتر جلوه خواهد کرد. | |||
حتی اگر مسئله را در شرایط متوسط نظامی هم بررسی کنیم، نتیجه‌ای بهتر از این نمی‌گیریم؛ زیرا [[عملیات نظامی]] در چنین شرایطی هم که همراه با [[سلاح‌های کشتار جمعی]] است همواره غیر عادلانه و ناجوانمردانه و با وجود کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوط به [[قواعد]]، [[حقوق]] [[جنگ]]، آثار [[کشتار]] و [[تخریب]] در عمل فراتر از کشتار [[نظامیان]] و تخریب مراکز نظامی است. | |||
موضع‌گیری [[رهبر]] کبیر [[انقلاب اسلامی]] حضرت [[امام راحل]] (ره) در قبال [[جنایت]] هولناک [[آمریکا]] در جریان [[هدف]] قرار دادن هواپیمای غیر نظامی [[جمهوری اسلامی ایران]] یک نمونه عینی از [[کارآمدی]] و [[فلسفه]] سیاست انعطاف‌پذیری است. | |||
از [[منطق قرآن]] در زمینه سیاست انعطاف‌پذیری همان را استفاده می‌کنیم که تحلیل‌های مربوط به حوادث مهم بین‌المللی و [[منطق]] [[عقل]] بازگو می‌کند. در بررسی [[سیره سیاسی]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و مطالعه موضع‌گیری‌هایی که آن حضرت در برابر بحران‌هایی چون محاصره [[سیاسی]] [[مدینه]]، ایجاد جوّ بسته و غیر قابل تحرّک برای مدینه، متّحد شدن قدرت‌های سیاسی و نظامی [[حجاز]] بر علیه [[پیامبر]]{{صل}}، بسته‌ماندن [[مکه]] بر روی [[مسلمان‌ها]]، تعرّض‌های نظامی مکرّر [[قریش]]، [[بی‌ثباتی]] و [[ناامنی]] منطقه [[راهبردی]] حجاز، توطئه‌های [[ترور]]، حتی در مورد شخص پیامبر اسلام{{صل}}، تنگناهای [[اقتصادی]] [[مسلمانان]] در مدینه، و ده‌ها موارد مشابه دیگر می‌تواند دیدگاه [[اسلام]] را در زمینه [[سیاست]] [[انعطاف‌پذیری]] در زبان عمل روشن کند.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۳۸۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||