عصمت امام در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[عصمت امام در قرآن]] - [[عصمت امام در حدیث]] - [[عصمت امام در کلام اسلامی]] - [[عصمت امام در تاریخ اسلامی]] - [[عصمت امام در معارف و سیره امام حسن]] - [[عصمت امام در معارف و سیره حسینی]] - [[عصمت امام در معارف و سیره سجادی]] - [[عصمت امام در معارف و سیره امام باقر]] - [[عصمت امام در معارف و سیره امام صادق]] - [[عصمت امام در معارف و سیره امام کاظم]] - [[عصمت امام در معارف و سیره رضوی]] - [[عصمت امام در معارف مهدویت]] - [[عصمت امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]

بحث از '''[[عصمت امام]] در [[معارف]] و [[سیره]] [[امام رضا]]{{ع}}''' از جمله موضوعاتی است که در مجامع [[روایی]] [[امامیه]] قابل دستیابی است. سیری در تاریخ امامیه نشان می‌دهد که بحث از مصونیت امامان از ارتکاب انواع گناهان و تاکید بر طهارت آنان در دوران ائمه قبل تا قبل از عصر امامین باقرین {{ع}} نیز وجود داشته و علاوه بر آیات قرآن کریم در این خصوص، در دوران امام باقر و امام صادق{{ع}} نیز به صورتی ویژه مورد تصریح و تاکید قرار گرفت و ابعاد و زوایای آن نیز روشن‌تر شد و تا آنجا پیش رفت که این مساله در عصر [[امام رضا]] {{ع}} نیز به تثبیت رسید. آن حضرت ضمن تاکید بر عصمت ائمه، به گستره عصمت آنان از گناه، اشتباه و عیوب اشاره کرده و بر موهبتی و الهی بودن آن تاکید می‌نماید.

بحث از عصمت در عصر [[امام رضا]] {{ع}} چنان به تثبیت رسید که آن حضرت در بیانات خود ضمن تاکید بر عصمت ائمه، به گستره عصمت آنان از گناه، اشتباه و عیوب اشاره کرده و بر موهبتی و الهی بودن آن تاکید نموده است.

#امام رضا {{ع}} در یکی از بیانات خود، ویژگی‌هایی همچون [[برتری در علم]]، [[تقوا]]، [[شجاعت]] و [[عبادت]] و نیز [[مطهَّر بودن]] را از [[اوصاف امام]] شمرد<ref>{{متن حدیث|لِلْإِمَامِ عَلَامَاتٌ يَكُونُ أَعْلَمَ النَّاسِ وَ أَحْكَمَ النَّاسِ وَ أَتْقَى النَّاسِ وَ أَحْلَمَ النَّاسِ وَ أَشْجَعَ النَّاسِ وَ أَسْخَى النَّاسِ وَ أَعْبَدَ النَّاسِ وَ يلد [يُولَدُ] مَخْتُوناً وَ يَكُونُ مُطَهَّراً}}؛ (محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۹۲).</ref>.

#[[عبدالعزیز بن مسلم]] نقل می‌کند که همراه با امام رضا {{ع}} در [[مرو]] بودیم. روزی وارد [[مسجد]] شدم و دیدم [[مردم]] جمع شده‌اند و به بحث درباره مسئله [[امامت]] مشغول‌اند، نزد امام رضا {{ع}} رفتم و ایشان را باخبر کردم. امام {{ع}} با تأکید بر اینکه [[منزلت]] و [[جایگاه امام]] چنان رفیع است که هرگز به عقل‌های مردم نمی‌رسد، فرمودند: ... [[خداوند]] [[مقام امامت]] را در مرتبه سوم، پس از [[مقام نبوت]] و [[دوستی]] خود، به [[ابراهیم خلیل]] [[الله]] اختصاص داد... و در [[کلام]] خود فرمود: {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا}}<ref>«من تو را پیشوای مردم می‌گمارم» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>... [و] فرمود: {{متن قرآن|لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. پس [[حق تعالی]] به سبب این [[آیه امامت]] هر [[ظالم]] و [[ستمکاری]] را تا [[روز قیامت]] [[باطل]] کرد و [[امام]] را از [[برگزیدگان]] خود قرار داد.... امام، از [[گناهان]] [[پاک]] و از [[عیوب]] مبرا و مخصوص به [[علم]] [[الهی]] است.... او [[معصوم]]، تأییدشده، [[توفیق]] داده شده و محکم شده است و از [[اشتباهات]] و [[گمراهی‌ها]] و [[لغزش‌ها]] در [[امان]] است، و [[خداوند]] او را به این امور مختص ساخته است تا [[حجت]] او بر [[بندگان]] باشد<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَةَ أَجَلُّ قَدْراً وَ أَعْظَمُ شَأْناً وَ أَعْلَى مَكَاناً وَ أَمْنَعُ جَانِباً وَ أَبْعَدُ غَوْراً مِنْ أَنْ يَبْلُغَهَا النَّاسُ بِعُقُولِهِمْ أَوْ يَنَالُوهَا بِآرَائِهِمْ أَوْ يُقِيمُوا إِمَاماً بِاخْتِيَارِهِمْ إِنَّ الْإِمَامَةَ خَصَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَا إِبْرَاهِيمَ الْخَلِيلَ {{ع}} بَعْدَ النُّبُوَّةِ وَ الْخُلَّةِ مَرْتَبَةً ثَالِثَةً وَ فَضِيلَةً شَرَّفَهُ بِهَا وَ أَشَادَ بِهَا ذِكْرَهُ فَقَالَ {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا}}... الْإِمَامُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمُبَرَّأُ عَنِ الْعُيُوبِ الْمَخْصُوصُ بِالْعِلْمِ... وَ هُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلَ وَ الْعِثَارَ وَ خَصَّهُ اللَّهُ بِذَلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ...}}؛ (محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۹۵-۲۰۰).</ref>.

بر اساس این [[روایت]]، امام {{ع}} چنان منزلتی دارد که [[عقول]] [[مردم]] [[قادر]] به [[درک]] آن نیست. امام {{ع}}، نه تنها از [[گناه]] معصوم است، بلکه از همه [[عیب‌ها]] و اشتباهات<ref>گفتنی است در روایت یاد شده واژه «خطایا» به کار رفته است. در صفحات پیشین «خطیئة» را به معنای گناه غیر عمدی دانستیم؛ اما چنان که بیان شد به لحاظ لغوی استعمال آن در «اشتباه» نیز صحیح است.</ref> نیز مصون است.

نکته مهم این روایت آن است که می‌توان گفت واژه «معصوم» در اینجا به [[عصمت از اشتباه]] نیز گسترش یافته است؛ زیرا امام {{ع}} واژگانی همچون «[[امن]]» را، هم درباره لغزش‌ها و هم اشتباهات به کار برده است، که در [[حقیقت]] بیانی دیگر از همان مفهوم معصوم است که در چند کلمه پیش، آن را به کار برد: {{متن حدیث|وَ هُوَ مَعْصُومٌ مُؤَيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلَ وَ الْعِثَارَ}}<ref>محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۱۹۵-۲۰۰.</ref>.

[[رده:مصادیق عصمت]]