|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}}
| | #تغییر_مسیر [[مادر امام مهدی]] |
| {{مهدویت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *در کانون خانواده [[امام عسکری]]{{ع}}، آن بانوی گرامی را به نامهای مختلفی از قبیل نرجس، سوسن، صقیل "یا صیقل"، حدیثه، حکیمه، ملیکه، ریحانه و خمط صدا میزدند.
| |
| *از دیدگاه یکی از پژوهشگران، سبب تعدد نامهای آن بانو، علاقه و محبت فراوان مالک او به وی بوده است که باعث شده بود با بهترین اسمها و زیباترین نامها، او را صدا بزند؛ از اینرو تمام نامهای آن بانو، از اسامی گلها و شکوفهها است؛ چون مردم، این نامهای مختلف را شنیده بودند، میپنداشتند همه اینها نامهای آن بانوی بزرگوار است.
| |
| *دیگر آنکه این بانوی گرامی، پس از اینکه وارد کانون خانواده [[امام]]{{ع}} شد، خط مشی و مسیر دیگری- بر خلاف سایر کنیزان- داشت؛ زیرا او مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بود. او، فشار و ظلم ستمگران و حکومتها را میدید و میدانست مدتی باید در زندان به سر برد. او میدانست باید برای حفظ خود و فرزند گرامیاش، نقشههایی بیندیشد، تا حاکمان وقت، ندانند صاحب کدام نام را باید زندانی کنند و حامل نور [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} کدام است. بر این اساس، هرروز نامی تازه برای خود مینهاد و در خانواده [[امام]]{{ع}} او را به این نامها میخواندند، تا دشمنان خیال کنند این نامهای مختلف، مربوط به چند نفر است و نفهمند همه مربوط به یک نفر است<ref> سید محمد صدر، پژوهشی در زندگی امام مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف و نگرشی به غیبت صغرا، ص ۲۰۴ و ۲۰۵</ref>.
| |
| *از سرگذشت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} سخن صریح و روشنی در دست نیست؛ اما طبق قول مشهور که از برخی روایات به دست میآید، آن بانو، کنیزی بود که در جنگ اسیر شد و پس از آن، به خانواده گرامی [[امام عسکری]]{{ع}} پیوست.
| |
| *در مجموع میتوان روایات مربوط به مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را به چهار دسته تقسیم کرد:
| |
| #روایاتی که آن بانوی بزرگوار را شاهزادهای رومی معرفی کرده است؛
| |
| #روایاتی که آن بانوی بزرگ را تربیت شده خانه [[حکیمه خاتون]] دانسته است؛
| |
| #روایتی که علاوه بر تربیت وی، ولادت آن بانوی بزرگ را نیز در خانه حکیمه ذکر کرده است<ref> مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲</ref>؛
| |
| #روایاتی که مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را بانویی سیاهپوست دانسته است.
| |
| *یکی از روایتهای مشهور، حکایت از آن دارد که مادر [[امام مهدی]]{{ع}}، شاهزادهای رومی است که اعجازگونه به بیت شریف [[امام عسکری]]{{ع}} راه یافته است.
| |
| *[[شیخ صدوق]] در داستان مفصلی، حکایت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را نقل کرده است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۱، ح ۱</ref>.
| |
| *'''روایات دسته اول:''' این روایت، نخست از طریق [[شیخ صدوق]]، در کتاب "کمال الدین و تمام النعمة" نقل شده است. آنگاه [[محمد بن جریر طبری]] آن را با سندی متفاوت، در کتاب "دلائل الامامة"<ref> محمد بن جریر طبری، دلائل الامامة، ص ۲۶۲</ref> آورده و [[شیخ طوسی]]" در کتاب "الغیبة" به نقل آن پرداخته است<ref> شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۰۸، ح ۱۷۸</ref>. وی، روایت را درست مانند روایت "کمال الدین و تمام النعمة" آورده است؛ امّا سند وی با سند کتاب کمال الدین متفاوت است.
| |
| *[[فتّال نیشابوری]]، [[ابن شهرآشوب]]<ref> ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص ۴۴۰</ref>، [[عبد الکریم نیلی]]<ref> عبد الکریم نیلی، منتخب الانوار المضیئة، ص ۱۰۵</ref> و از متأخران صاحب "إثبات الهداة فی النصوص و المعجزات" از کسانی هستند که این حکایت را نقل کردهاند. [[علامه مجلسی]] نیز حکایت را، یکجا از کتاب الغیبة و در جای دیگر، از کمال الدین و تمام النعمة نقل کرده است<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶</ref>.
| |
| *برخی گفتهاند: این حکایت پس از سال ۲۴۲ ق اتّفاق افتاده است؛ در حالی که از سال ۲۴۲ ق به بعد، جنگ مهمّی میان مسلمانان و رومیان، رخ نداده است تا [[نرجس خاتون]] اسیر مسلمانان شوند<ref> جاسم حسین، تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۱۵</ref>. در پاسخ گفته شده: در این دوران و پس از آن، درگیری و جنگهایی میان آنان رخ داده است که در بسیاری از کتابهای تاریخی، میتوان نمونههایی از این درگیریها را یافت<ref>ر. ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج ۹، ص ۲۰۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۸۰، ۸۱، ۸۵، ۹۳؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۱۰، ص ۳۲۳، ۳۴۳، ۳۴۵، ۳۴۷؛ همچنین در مقدمه کتاب مهدی موعود{{ع}}، ص ۱۵۲ مطلب مستندی در رد کسانی که جنگ در آن دوران را منتفی دانستهاند، آورده است</ref>.
| |
| *'''روایات دسته دوم:''' در بعضی از احادیث- بدون اشاره به سرگذشت آن بانوی بزرگوار- فقط به تربیت وی در بیت شریف حکیمه دختر [[امام جواد]]{{ع}} اشاره شده است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۲، ح ۲</ref>. عموم روایات این دسته، با احادیث دسته نخست منافاتی ندارد؛ زیرا میتوان روایات مربوط به [[نرجس خاتون]] را پس از ورود او به خانه آن بانوی بزرگ دانست.
| |
| *'''روایت دسته سوم:''' [[مسعودی]] در "اثبات الوصیة" پس از نقل روایت پیشین، افزوده است: [[نرجس خاتون]]، علاوه بر اینکه در بیت شریف عمه [[امام عسکری]]{{ع}} تربیت یافته بود؛ در همان بیت شریف نیز به دنیا آمده بود<ref> مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲</ref>.
| |
| *[[شیخ طوسی]] این روایت را بدون جمله {{عربی|اندازه=150%|" ولدت فی بیتها"}}، نقل کرده است<ref> شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۴۴</ref>.
| |
| *در سه دسته روایت یاد شده، چند مطلب مورد اتفاق است:
| |
| #آن بانوی شریف، کنیز بوده است؛
| |
| #او در خانه [[حکیمه خاتون]]، دختر [[امام جواد]]{{ع}} بوده است؛
| |
| #[[حکیمه خاتون]] در موضوع ازدواج [[امام عسکری]]{{ع}}، از این کنیز سخن به میان آورده است. | |
| *'''روایات دسته چهارم:''' در این دسته- بر خلاف روایات پیشین- سخن از کنیزی سیاهپوست به میان آمده است و عدهای نیز با تمسک به این روایات، خواستهاند دیدگاه مشهور را خدشهدار سازند.
| |
| *طرفداران این دیدگاه به روایت زیر از [[کناسی]]<ref> قابل توجه اینکه این روایت در غیبت نعمانی از یزید کناسی و در کمال الدین و تمام النعمة از ضریس کناسی نقل شده است</ref> استناد کردهاند. او میگوید: از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: همانا در صاحب این امر، سنّتی از [[حضرت یوسف|یوسف]]{{ع}} است و آن اینکه او فرزند کنیزی سیاه است. خداوند سبحانه و تعالی امرش را در یک شب اصلاح میفرماید<ref>ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۱۶۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۹، باب ۳۲، ح ۱۲</ref>.
| |
| *[[علامه مجلسی]] با بیان اینکه این روایت، با بسیاری از روایات درباره مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} مخالفت دارد<ref> گفتنی است روایات فراوانی از سوی مدعیان مهدویّت و طرفداران آنها در طول تاریخ، جعل شده و به امامان معصوم علیهم السّلام نسبت داده شده است</ref>؛ راه حل را این دانسته است که مقصود از روایت، میتواند مادر با واسطه یا مربی آن حضرت باشد<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹، باب ۱۳</ref>.
| |
| *در منابع معتبر، به سرگذشت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} پس از ولادت آن حضرت هیچ اشارهای نشده است. البته سخنی که در این باره نقل شده این است که: [[ابو علی خزیزرانی]]، کنیزی داشت که او را به [[امام حسن عسکری]]{{ع}} اهدا کرد و چون [[جعفر کذاب]]، خانه [[امام]] را غارت کرد؛ وی از دست [[جعفر کذاب]] گریخت و با [[ابو علی خزیزرانی]] ازدواج کرد. [[ابو علی خزیزرانی]] میگوید: او گفته است در ولادت سید حاضر بود و مادر او صقیل نام داشت. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} صقیل را از آنچه بر سر خاندانش میآید، آگاه کرد و او از [[امام]] خواست از خدای تعالی بخواهد مرگ وی را پیش از آن برساند. او در حیات [[امام حسن عسکری]]{{ع}} در گذشت و بر سر قبر وی لوحی است که بر آن نوشتهاند: این، قبر مادر محمد است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۳۱، ح ۷</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۷۱ - ۳۷۵.</ref>.
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|7}}
| |
| *[[آخر الزمان]]
| |
| *[[آدینه]] ([[جمعه]])
| |
| *[[آستانه عسکریین]]
| |
| *[[آستانه قیامت]]
| |
| *[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
| |
| *[[آینده پژوهی]]
| |
| *[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
| |
| *[[اَبدال]]
| |
| *[[ابوالادیان]]
| |
| *[[ابوصالح]]
| |
| *[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
| |
| *[[اثناعشریه]]
| |
| *[[احمد (امام مهدی)]]
| |
| *[[احمد بن اسحاق قمی]]
| |
| *[[احمد بن هلال کرخی]]
| |
| *[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
| |
| *[[اخیار]]
| |
| *[[ادله رجعت]]
| |
| *[[اسماعیلیه]]
| |
| *[[أشراط الساعه]]
| |
| *[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
| |
| *[[اصحاب کهف]]
| |
| *[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
| |
| *[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
| |
| *[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
| |
| *[[امامت و مهدویت]]
| |
| *[[امام حسن عسکری]]
| |
| *[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
| |
| *[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
| |
| *[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
| |
| *[[امامیه]]
| |
| *[[امدادهای غیبی]]
| |
| *[[امکان رجعت رجعت]]
| |
| *[[امنیت حکومت جهانی]]
| |
| *[[انتظار فرج]]
| |
| *[[انتقام]]
| |
| *[[انجمن حجتیه]]
| |
| *[[انطاکیه]]
| |
| *[[اوتاد]]
| |
| *[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
| |
| *[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
| |
| *[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
| |
| *[[ایام الله]]
| |
| *[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
| |
| *[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
| |
| *[[بابیه باب]]
| |
| *[[باران های پیاپی]]
| |
| *[[باقریه]]
| |
| *[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
| |
| *[[بعثت امام مهدی]]
| |
| *[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
| |
| *[[بلالیه]]
| |
| *[[بهائیت]]
| |
| *[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
| |
| *[[بیت الحمد]]
| |
| *[[بیت المقدس]]
| |
| *[[بیدا خسف به بیدا]]
| |
| *[[بیعت امام مهدی]]
| |
| *[[بیعت نامه امام مهدی]]
| |
| *[[البیعه لله]]
| |
| *[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
| |
| *[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
| |
| *[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
| |
| *[[پرچم امام مهدی ]]
| |
| *[[پرچم های سیاه]]
| |
| *[[پیراهن امام مهدی]]
| |
| *[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
| |
| *[[تاریخ عصر غیبت]]
| |
| *[[تاریخ غیبت کبرا]]
| |
| *[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
| |
| *[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
| |
| *[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
| |
| *[[توقیع]]
| |
| *[[جبرئیل]]
| |
| *[[جده]]
| |
| *[[جزیره خضرا]]
| |
| *[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
| |
| *[[جعفر کذاب]]
| |
| *[[جمعه]]
| |
| *[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
| |
| *[[حجت]]
| |
| *[[حجر الاسود]]
| |
| *[[حدیث غدیر]]
| |
| *[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
| |
| *[[حدیث معراج]]
| |
| *[[حِرْز امام مهدی ]]
| |
| *[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
| |
| *[[حسن شریعی]]
| |
| *[[حسین بن روح نوبختی]]
| |
| *[[حسین بن منصور حلاج]]
| |
| *[[حکومت جهانی]]
| |
| *[[حکومت صالحان]]
| |
| *[[حکومت مستضعفان]]
| |
| *[[حکیمه خاتون]]
| |
| *[[حیرت]]
| |
| *[[خاتم الاوصیاء]]
| |
| *[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
| |
| *[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
| |
| *[[خروج خراسانی]]
| |
| *[[خروج دابة الاَرض]]
| |
| *[[خروج دجال]]
| |
| *[[خروج سفیانی]]
| |
| *[[خروج سید حسنی]]
| |
| *[[خروج شعیب بن صالح]]
| |
| *[[خروج شیصبانی]]
| |
| *[[خروج عوف سلمی]]
| |
| *[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
| |
| *[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
| |
| *[[خروج یمانی]]
| |
| *[[خسف به بیداء]]
| |
| *[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
| |
| *[[خضر]]
| |
| *[[خلافت موعود]]
| |
| *[[خورشید پشت ابر]]
| |
| *[[خطبه قیام]]
| |
| *[[خورشید مغرب]]
| |
| *[[خیمه]]
| |
| *[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
| |
| *[[دادگستر جهان]]
| |
| *[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
| |
| *[[دجال خروج دجال]]
| |
| *[[در انتظار ققنوس]]
| |
| *[[در فجر ساحل]]
| |
| *[[دست بر سر گذاشتن]]
| |
| *[[دعای افتتاح]]
| |
| *[[دعای عهد]]
| |
| *[[دعای ندبه]]
| |
| *[[دعای سمات]]
| |
| *[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
| |
| *[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
| |
| *[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
| |
| *[[دین عصر ظهور]]
| |
| *[[ذی طوی]]
| |
| *[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
| |
| *[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
| |
| *[[رجعت]]
| |
| *[[رجعت کنندگان]]
| |
| *[[رکن و مقام]]
| |
| *[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
| |
| *[[زبور داود]]
| |
| *[[زمینه سازان ظهور]]
| |
| *[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
| |
| *[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
| |
| *[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
| |
| *[[زیارت آل یس]]
| |
| *[[زیارت ناحیه مقدسه]]
| |
| *[[زیارت رجبیه]]
| |
| *[[زیدیه]]
| |
| *[[سازمان وکالت]]
| |
| *[[سامرا]]
| |
| *[[سرداب سامرا]]
| |
| *[[سلاح امام مهدی]]
| |
| *[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
| |
| *[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
| |
| *[[سیره حکومتی امام مهدی]]
| |
| *[[سیصد و سیزده]]
| |
| *[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
| |
| *[[شرایط ظهور]]
| |
| *[[شرید]]
| |
| *[[شریعیه]]
| |
| *[[شعبان]]
| |
| *[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
| |
| *[[شلمغانیه]]
| |
| *[[شمائل امام مهدی]]
| |
| *[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
| |
| *[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
| |
| *[[شیخیه]]
| |
| *[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
| |
| *[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
| |
| *[[شیعه]]
| |
| *[[صاحب الامر]]
| |
| *[[صاحب الدار]]
| |
| *[[صاحب الزمان]]
| |
| *[[صاحب السیف]]
| |
| *[[صاحب الغیبه]]
| |
| *[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
| |
| *[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
| |
| *[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
| |
| *[[طالقان]]
| |
| *[[طرید]]
| |
| *[[طلوع خورشید از مغرب]]
| |
| *[[طویل العمر]]
| |
| *[[طی الارض]]
| |
| *[[طیبه]]
| |
| *[[ظهور]]
| |
| *[[عاشورا]]
| |
| *[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
| |
| *[[عثمان بن سعید عمری]]
| |
| *[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
| |
| *[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
| |
| *[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
| |
| *[[عسکریه]]
| |
| *[[عصائب]]
| |
| *[[عصر زندگی]]
| |
| *[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
| |
| *[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
| |
| *[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
| |
| *[[علی بن محمد سمری]]
| |
| *[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
| |
| *[[غایب]] ([[امام غایب]])
| |
| *[[غریم]]
| |
| *[[غلام]]
| |
| *[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
| |
| *[[الغیبه]]
| |
| *[[غیبت صغرا]]
| |
| *[[غیبت کبرا]]
| |
| *[[فترت]]
| |
| *[[فرید]]
| |
| *[[فرجام امام مهدی]]
| |
| *[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
| |
| *[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
| |
| *[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
| |
| *[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
| |
| *[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
| |
| *[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
| |
| *[[فواید امام غایب]]
| |
| *[[فوتوریسم]]
| |
| *[[قائم]]
| |
| *[[قادیانیه]]
| |
| *[[قتل نفس زَکیّه]]
| |
| *[[قم]]
| |
| *[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
| |
| *[[قیام های پیش از ظهور]]
| |
| *[[کتاب الغیبه للحجه]]
| |
| *[[کشته شدن شیطان]]
| |
| *[[کمال الدین و تمام النعمه]]
| |
| *[[کوفه]]
| |
| *[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
| |
| *[[کوه رَضْوی]]
| |
| *[[کیسانیه]]
| |
| *[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
| |
| *[[لوح حضرت زهرا]]
| |
| *[[مادر امام مهدی]]
| |
| *[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
| |
| *[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
| |
| *[[محدَّث]]
| |
| *[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
| |
| *[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
| |
| *[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
| |
| *[[محمد]]
| |
| *[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
| |
| *[[محمد بن علی بن هلال]]
| |
| *[[محمد بن علی شلمغانی]]
| |
| *[[محمد بن نصیر نمیری]]
| |
| *[[محمدیه]]
| |
| *[[مدعیان بابیت]]
| |
| *[[مدعیان مهدویت]]
| |
| *[[مرجع تقلید]]
| |
| *[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
| |
| *[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
| |
| *[[مرگ جاهلی]]
| |
| *[[مرگ سرخ]]
| |
| *[[مرگ سفید]]
| |
| *[[مستضعف]]
| |
| *[[مسجد جمکران]]
| |
| *[[مسجد الحرام]]
| |
| *[[مسجد سهله]]
| |
| *[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
| |
| *[[مسجد کوفه]]
| |
| *[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
| |
| * [[مضطر]]
| |
| *[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
| |
| *[[معمرین]]
| |
| *[[مغیریه]]
| |
| *[[مقتدای مسیح]]
| |
| *[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
| |
| *[[ملاحم و فتن]]
| |
| *[[ملاقات با امام مهدی]]
| |
| *[[ملیکه مادر امام مهدی]]
| |
| *[[منتخب الاثر]]
| |
| *[[منتظِر]]
| |
| *[[منتَظَر]]
| |
| *[[منتقم]]
| |
| *[[منصور]]
| |
| *[[موتور]]
| |
| *[[موسویه]]
| |
| *[[موعود مسیحیت]]
| |
| *[[موعود یهود]]
| |
| *[[امام مهدی]]
| |
| *[[امام مهدی سودانی]]
| |
| *[[امام مهدی موعود]]
| |
| *[[مهدویت]]
| |
| *[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
| |
| *[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
| |
| *[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
| |
| *[[امام مهدیه]]
| |
| *[[میراث دار پیامبران]]
| |
| *[[ناحیه مقدسه]]
| |
| *[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
| |
| *[[ناووسیه]]
| |
| *[[نجبا]]
| |
| *[[ندای آسمانی]]
| |
| *[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
| |
| *[[نزول عیسی]]
| |
| *[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
| |
| *[[نشانه های ظهور]]
| |
| *[[نفس زکیه]]
| |
| *[[نماز امام زمان]]
| |
| *[[نواب خاص]]
| |
| *[[نیابت خاص]]
| |
| *[[نیابت عام]]
| |
| *[[نیمه شعبان]]
| |
| *[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
| |
| *[[وقت ظهور]]
| |
| *[[وقت معلوم]]
| |
| *[[وکلای امام مهدی]]
| |
| *[[ولادت امام مهدی]]
| |
| *[[ولایت فقیه]]
| |
| *[[ولی فقیه]]
| |
| *[[همسر و فرزند امام مهدی]]
| |
| *[[هیبت امام مهدی]]
| |
| *[[یأجوج و مأجوج]]
| |
| *[[یاران امام مهدی]]
| |
| *[[یالثارات الحسین]]
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| {{امام مهدی}}
| |
| | |
| [[رده:امام مهدی]]
| |
| [[رده:مادر حضرت مهدی]]
| |
