بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = امام علی | | موضوع مرتبط = امام علی | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = [[بیعت با امام علی در | | مداخل مرتبط = [[بیعت با امام علی در نهج البلاغه]] - [[بیعت با امام علی در تاریخ اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = امام علی (پرسش) | | پرسش مرتبط = امام علی (پرسش) | ||
}} | }} | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
[[امام علی]] {{ع}} ـ در سخنرانیاش پس از [[بیعت]] ـ: پس از [[حمد]] و [[سپاس]] [[خداوند]]؛ به درستی که من [[حکومت]] بر [[امت محمد]] را خوش نمیداشتم ـ این را [[خداوند]] در [[آسمانها]] و بالای [[عرش]] میداند ـ، تا آنکه شما [مردم] بر این امر ([[حکومت]] من)، اتفاق کردید. پس من هم آن را پذیرفتم<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- فی خُطبَتِهِ بَعدَ البَیعَةِ-: أما بَعدُ، فَإِنی قَد کنتُ کارِهاً لِهذهِ الوِلایةِ- یعلَمُ اللهُ فی سَماواتِهِ وفَوقَ عَرشِهِ- عَلی امةِ مُحَمدٍ {{صل}}، حَتی اجتَمَعتُم عَلی ذلِک، فَدَخَلتُ فیهِ}} (الأمالی، طوسی، ص ۷۲۸، ح ۱۵۳۰).</ref>. | [[امام علی]] {{ع}} ـ در سخنرانیاش پس از [[بیعت]] ـ: پس از [[حمد]] و [[سپاس]] [[خداوند]]؛ به درستی که من [[حکومت]] بر [[امت محمد]] را خوش نمیداشتم ـ این را [[خداوند]] در [[آسمانها]] و بالای [[عرش]] میداند ـ، تا آنکه شما [مردم] بر این امر ([[حکومت]] من)، اتفاق کردید. پس من هم آن را پذیرفتم<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- فی خُطبَتِهِ بَعدَ البَیعَةِ-: أما بَعدُ، فَإِنی قَد کنتُ کارِهاً لِهذهِ الوِلایةِ- یعلَمُ اللهُ فی سَماواتِهِ وفَوقَ عَرشِهِ- عَلی امةِ مُحَمدٍ {{صل}}، حَتی اجتَمَعتُم عَلی ذلِک، فَدَخَلتُ فیهِ}} (الأمالی، طوسی، ص ۷۲۸، ح ۱۵۳۰).</ref>. | ||
== انگیزههای [[امام]] {{ع}} برای | == انگیزههای [[امام]] {{ع}} برای پذیرش حکومت== | ||
[[امام علی]] {{ع}}: [[آگاه]] باشید! [[سوگند]] به آنکه دانه را شکافت وانسان را بیافرید، اگر حضور حاضران نبود و [[حجت]] با وجود یاورْ تمام نمیشد، و [اگر نبود] پیمانی که [[خداوند]] از [[عالمان]] گرفته که بر [[شکمبارگی]] [[ستمگران]] و [[گرسنگی]] [[مظلومان]]، بیقرار باشند، هر آینه، افسار [[حکومت]] را بر پشتش رها میکردم و آخرش را با کاسه اولش [[سیراب]] میساختم و میدیدید که دنیای شما نزد من، از آبِ بینی بُز مادهای بیارزشتر است<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: أما وَالذی فَلَقَ الحَبةَ، وبَرَأَ النسَمَةَ، لَولا حُضورُ الحاضِرِ، وقِیامُ الحُجةِ بِوُجودِ الناصِرِ، وما أخَذَ اللهُ عَلَی العُلَماءِ ألا یقاروا عَلی کظةِ ظالِمٍ، ولا سَغَبِ مَظلومٍ، لَأَلقَیتُ حَبلَها عَلی غارِبِها، وَلَسَقَیتُ آخِرَها بِکأسِ أولِها، ولَأَلفَیتُم دُنیاکم هذِهِ أزهَدَ عِندی مِن عَفطَةِ عَنزٍ}} (نهج البلاغة، خطبه ۳).</ref><ref>گزیده [[دانشنامه]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، ص۲۶۴.</ref> | [[امام علی]] {{ع}}: [[آگاه]] باشید! [[سوگند]] به آنکه دانه را شکافت وانسان را بیافرید، اگر حضور حاضران نبود و [[حجت]] با وجود یاورْ تمام نمیشد، و [اگر نبود] پیمانی که [[خداوند]] از [[عالمان]] گرفته که بر [[شکمبارگی]] [[ستمگران]] و [[گرسنگی]] [[مظلومان]]، بیقرار باشند، هر آینه، افسار [[حکومت]] را بر پشتش رها میکردم و آخرش را با کاسه اولش [[سیراب]] میساختم و میدیدید که دنیای شما نزد من، از آبِ بینی بُز مادهای بیارزشتر است<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: أما وَالذی فَلَقَ الحَبةَ، وبَرَأَ النسَمَةَ، لَولا حُضورُ الحاضِرِ، وقِیامُ الحُجةِ بِوُجودِ الناصِرِ، وما أخَذَ اللهُ عَلَی العُلَماءِ ألا یقاروا عَلی کظةِ ظالِمٍ، ولا سَغَبِ مَظلومٍ، لَأَلقَیتُ حَبلَها عَلی غارِبِها، وَلَسَقَیتُ آخِرَها بِکأسِ أولِها، ولَأَلفَیتُم دُنیاکم هذِهِ أزهَدَ عِندی مِن عَفطَةِ عَنزٍ}} (نهج البلاغة، خطبه ۳).</ref><ref>گزیده [[دانشنامه]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، ص۲۶۴.</ref> | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
[[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبری]]: هنگامی که [[عثمان]] در هیجدهم [[ذی حجه]] [[سال]] سی و پنجم، کشته شد و فردای آن روز، در [[مدینه]] برای [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} [[بیعت]] گرفته شد، [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[سعید بن زید]]، [[عمار یاسر]]، [[اسامة بن زید]]، [[سهل بن حنیف]]، [[ابو ایوب انصاری]]، [[محمد بن مسلمه]]، [[زید بن ثابت]]، [[خزیمه بن ثابت]] و هر کس که در [[مدینه]] بود، از [[صحابیان]] [[پیامبر خدا]] و غیر [[صحابیان]]، [[بیعت]] کردند<ref>[[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبری]]، ج ۳، ص ۳۱.</ref>. | [[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبری]]: هنگامی که [[عثمان]] در هیجدهم [[ذی حجه]] [[سال]] سی و پنجم، کشته شد و فردای آن روز، در [[مدینه]] برای [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} [[بیعت]] گرفته شد، [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[سعید بن زید]]، [[عمار یاسر]]، [[اسامة بن زید]]، [[سهل بن حنیف]]، [[ابو ایوب انصاری]]، [[محمد بن مسلمه]]، [[زید بن ثابت]]، [[خزیمه بن ثابت]] و هر کس که در [[مدینه]] بود، از [[صحابیان]] [[پیامبر خدا]] و غیر [[صحابیان]]، [[بیعت]] کردند<ref>[[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبری]]، ج ۳، ص ۳۱.</ref>. | ||
== روی گردانندگان از | == روی گردانندگان از بیعت با امام == | ||
[[بیعت]] با [[علی]] {{ع}} فراگیر بود. در این [[پیمان]] شکوهمند، تمام [[مهاجران]] و [[انصار]] و همه کسانی که در آن روز در [[مدینه]] بودند، شرکت جستند و از سرِ [[اختیار]] و با [[آزادی]] [[بیعت]] کردند. پس از آن، [[مردم]] [[مکه]]، [[کوفه]] و [[حجاز]] نیز [[بیعت]] کردند. [[امام علی]] {{ع}}، صراحتاً [[بیعت]] خود را عام و فراگیر دانسته است، همان گونه که بسیاری از مصادر [[تاریخی]]، بر [[اجتماع]] [[مهاجران]] و [[انصار]]، برای [[بیعت با امام]]، تصریح کردهاند. دربرخی از [[منابع تاریخی]]، گزارشهایی آمدهاست که نشان میدهد کسانی چون: [[عبدالله بن عمر]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[محمد بن مسلمه]]، [[اسامة بن زید]]، [[حسان بن ثابت]]، [[کعب بن مالک]]، [[عبدالله]] بن [[سلام]]، [[مروان بن حکم]]، [[سعید بن عاص]] و [[ولید بن عقبه]]، از [[بیعت با علی]] {{ع}} تن زدهاند. درباره روی برگرداندن اینان از [[بیعت با امام]]، دو نظر وجود دارد: یکی اینکه آنان واقعاً با [[بیعت با امام]]، [[مخالف]] بودند و [[بیعت]] نکردند. نظر دوم اینکه آنان با اصل [[بیعت]]، [[مخالف]] نبودند و آنچه در متون درباره روی برگرداندن آنان از [[بیعت با امام]] آمده، به معنای [[همراهی]] نکردن آنان با [[علی]] {{ع}} در جنگهای داخلی است. [[حاکم نیشابوری]]، پس از ذکر اخباری که درباره [[بیعت]] [[مردم]] با [[امام]] آمده، میگوید: سخن کسانی که [[گمان]] میبرند که [[عبدالله بن عمر]]، ابو مسعود [[انصاری]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[ابو موسی اشعری]]، [[محمد بن مسلمه]] [[انصاری]] و [[اسامة بن زید]]، از [[بیعت]] با [[علی]] {{ع}} سر باز زدند، در حقیقتْ نادیده انگاشتن واقعیتهاست<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۲۴، ح ۱۲۷.</ref> و در ادامه، توضیح میدهد که آنان با امامْ [[بیعت]] کردند؛ اما به دلایلی از [[همراهی]] با او در [[جنگ]]، خودداری نمودند و خودداری آنان از شرکت در [[جنگ]]، موجب شد که برخی [[تصور]] کنند که آنان با این [[بیعت]]، [[مخالف]] بودهاند. | [[بیعت]] با [[علی]] {{ع}} فراگیر بود. در این [[پیمان]] شکوهمند، تمام [[مهاجران]] و [[انصار]] و همه کسانی که در آن روز در [[مدینه]] بودند، شرکت جستند و از سرِ [[اختیار]] و با [[آزادی]] [[بیعت]] کردند. پس از آن، [[مردم]] [[مکه]]، [[کوفه]] و [[حجاز]] نیز [[بیعت]] کردند. [[امام علی]] {{ع}}، صراحتاً [[بیعت]] خود را عام و فراگیر دانسته است، همان گونه که بسیاری از مصادر [[تاریخی]]، بر [[اجتماع]] [[مهاجران]] و [[انصار]]، برای [[بیعت با امام]]، تصریح کردهاند. دربرخی از [[منابع تاریخی]]، گزارشهایی آمدهاست که نشان میدهد کسانی چون: [[عبدالله بن عمر]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[محمد بن مسلمه]]، [[اسامة بن زید]]، [[حسان بن ثابت]]، [[کعب بن مالک]]، [[عبدالله]] بن [[سلام]]، [[مروان بن حکم]]، [[سعید بن عاص]] و [[ولید بن عقبه]]، از [[بیعت با علی]] {{ع}} تن زدهاند. درباره روی برگرداندن اینان از [[بیعت با امام]]، دو نظر وجود دارد: یکی اینکه آنان واقعاً با [[بیعت با امام]]، [[مخالف]] بودند و [[بیعت]] نکردند. نظر دوم اینکه آنان با اصل [[بیعت]]، [[مخالف]] نبودند و آنچه در متون درباره روی برگرداندن آنان از [[بیعت با امام]] آمده، به معنای [[همراهی]] نکردن آنان با [[علی]] {{ع}} در جنگهای داخلی است. [[حاکم نیشابوری]]، پس از ذکر اخباری که درباره [[بیعت]] [[مردم]] با [[امام]] آمده، میگوید: سخن کسانی که [[گمان]] میبرند که [[عبدالله بن عمر]]، ابو مسعود [[انصاری]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، [[ابو موسی اشعری]]، [[محمد بن مسلمه]] [[انصاری]] و [[اسامة بن زید]]، از [[بیعت]] با [[علی]] {{ع}} سر باز زدند، در حقیقتْ نادیده انگاشتن واقعیتهاست<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۲۴، ح ۱۲۷.</ref> و در ادامه، توضیح میدهد که آنان با امامْ [[بیعت]] کردند؛ اما به دلایلی از [[همراهی]] با او در [[جنگ]]، خودداری نمودند و خودداری آنان از شرکت در [[جنگ]]، موجب شد که برخی [[تصور]] کنند که آنان با این [[بیعت]]، [[مخالف]] بودهاند. | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
[[رده:امام علی]] | [[رده:امام علی]] | ||
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] | [[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] |