عثمان بن حنیف در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

عثمان بن حنیف در تاریخ اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۶

۸٬۴۴۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۲۹۵: / خط ۲۹۵: @@
 بنابر نقل [[تاریخ یعقوبی]]، بیشترین تحریک علیه [[عثمان]] از جانب [[طلحه]] و [[زبیر]] و عایشه بود<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۷۵.</ref>. ولی آنان به خاطر [[مخالفت با علی]]{{ع}}، [[خون‌خواهی عثمان]] را مطرح کردند.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 329 - 332.</ref>
+==[[انگیزه]] [[مخالفت]] [[ناکثین]] با علی{{ع}}==
+[[ابن طقطقی]] مهم‌ترین علت و انگیزه ناکثین را در [[مخالفت با علی]]، [[عدالت]] وی می‌داند که آنان نتوانستند روشی را که وی در پیش گرفته، [[تحمل]] کنند و درباره علت [[جنگ جمل]] می‌نویسد: «[[امیر المؤمنین]]{{ع}} پس از [[خلافت]]، با روش [[حق]] با [[مردم]] [[رفتار]] می‌کرد و در [[راه خدا]] به هیچ چیز نمی‌اندیشید و کلیه کارهایش برای [[خدا]] و در راه خدا بود و حق کسی را پایمال نمی‌کرد و جز با حق و [[عدل]] نمی‌داد و نمی‌گرفت. تا جایی که [[عقیل]] [[برادر]] تنی وی چیزی از [[بیت المال]] از او خواهش کرد که حق نداشت، [[امیرالمؤمنین]] از دادن آن [[امتناع]] ورزید. همچنین علی{{ع}} به دو فرزندش [[حسن]] و [[حسین]]{{عم}} چیزی بیش از حقشان نمی‌داد. پس باید به [[مقام]] چنین شخصی که با برادر و فرزندانش این گونه رفتار می‌کرد، درست پی برد و چون علی{{ع}} چنین روشی را در پیش گرفت رفتارش بر افرادی چند ناگوار آمد؛ به گونه‌ای که نمی‌توانستند وجود او را تحمل کنند. از آن جمله [[طلحه]] و [[زبیر]] بودند که پس از آن‌که با حضرت [[بیعت]] کردند به [[مکه]] رهسپار شدند.
+طلحه و زبیر با [[عایشه]] قرار گذاشتند که عدم [[رضایت]] خویش را از خلافت حضرت آشکار کنند و به [[خون‌خواهی عثمان]] برخیزند. اینان علی را متهم ساختند که مردم را بر [[عثمان]] شورانیده، به کشتن وی تشجیع کرده است. در صورتی که علی{{ع}} بیش از هر کسی درباره عثمان مساعدت کرد و از او [[دفاع]] نمود و عثمان نیز پیوسته برای دفع مردم به [[امام علی]] [[پناهنده]] می‌‌شد و او نیز با [[خیرخواهی]] هر چه تمام‌تر از عثمان[[دفاع]] می‌کرد. در پایان کار نیز هنگامی که عثمان در محاصره قرار گرفت، امام علی فرزندش حسن{{ع}} را به [[یاری]] او فرستاد. حسن نیز در راه عثمان [[جانبازی]] کرد تا جایی که عثمان از وی خواست دست از [[جنگ]] بدارد و او را در این باره [[سوگند]] داد. ولی حسن همچنان در [[یاری]] [[عثمان]] [[فداکاری]] می‌کرد. اما [[طلحه]] خود از مؤثرترین افرادی بود که همواره به [[قتل عثمان]] کمک می‌کرد و این مطلبی است که همه [[تواریخ]] [[گواه]] آن است»<ref>ابن طقطقی، تاریخ فخری، ص۱۱۵.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 332 - 333.</ref>
+==[[انتخاب]] [[بصره]]==
+عایشه با سخنرانی‌هایی که علیه علی{{ع}} و در خون‌خواهی عثمان ایراد کرد، توانست جمع زیادی از ورشکسته‌های [[سیاسی]] و گروهی از [[بنی امیه]] را جذب کند. وی در جمع آنان گفت: بپاخیزید و بر ضد این [[شورشیان]] چاره‌ای بیندیشید. گفتند ما به [[شام]] می‌رویم. ابن [[عامر]] گفت: [[معاویه]] بر آنجا مسلط است؛ به بصره رویم که مرا آنجا دست پروردگانی است و [[مردم]] آنجا نیز، [[دل]] با طلحه دارند. به وی گفتند: [[خدا]] تو را [[زشت]] بدارد که نه [[صلح]] جویی و نه [[جنگ]] آور. اگر چنین است چرا خود در بصره نماندی که همچون معاویه باشی و بر آن [[شهر]] [[تسلط]] داشته باشی که در آن صورت ما به [[کوفه]] می‌رفتیم و همه راه‌ها را بر این [[جماعت]] می‌بستیم؟ اما او پاسخ قابل قبولی نداشت.
+آنان سرانجام [[تصمیم]] گرفتند به بصره روند از این رو به عایشه گفتند: «اگر [[مردم بصره]] بخواهند در مورد [[بیعت]] علی{{ع}} که برگردن آنهاست، با ما [[احتجاج]] کند، همان طوری که [[اهل مکه]] را شوراندی ایشان را هم خواهی شوراند. اگر [[خداوند]] کار را برای ما [[اصلاح]] فرمود، همانی است که می‌خواهیم و در غیر آن صورت، به اندازه تاب و توان خود [[دفاع]] می‌کنیم تا خداوند چه خواهد». عایشه این پیشنهاد را پذیرفت.
+طلحه و زبیر، [[عبدالله بن عمر]]<ref>نویری، نهایة الإرب، ج۵، ص۱۱۶؛ [[الکامل]] فی التاریخ، ج۳، ص۱۰۶.
+عبدالله بن عمر فردی محتاط و [[ترسو]] بود. وی با علی{{ع}} [[بیعت]] نکرد و گفت: [[بیعت]] نمی‌کنم تا زمانی که تمام [[مردم]] با علی [[بیعت]] کنند ([[بلاذری]]، أنساب الأشراف، ج۲، ص۲۰۷) و از این روی [[مدینه]] را ترک کرد. وی زمانی که حجاج بن یوسف، [[عبدالله بن زبیر]] را به دار زد و [[حاکم مکه]] (و مدینه) شد، شبانه در [[خانه]] حجاج آمد که با [[عبدالملک]] [[خلیفه]] وقت بیعت کند، تا شبی را بدون [[امام]] به [[روز]] نیاورد؛ چراکه [[معتقد]] بود، [[پیامبر]] فرموده: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَا إِمَامَ لَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}: «هر کس بمیرد و امامی نداشته باشد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است». حجاج هم با کمال [[بی‌اعتنایی]] با او برخورد کرد و همان طور که خوابیده بود، پایش را از رختخواب بیرون آورد و گفت به پایم دست بده! ([[ابن ابی الحدید]]، [[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۳، ص۲۴۲؛ [[قمی]]، الکنی و الألقاب، ج۱، ص۳۶۳). وی همیشه [[تأسف]] خود را از عدم [[همراهی]] با علی{{ع}} در جنگ‌هایش ابراز می‌کرد و در هنگام [[مرگ]] گفت: «در این هنگام در خود [[ناراحتی]] نسبت به [[دنیا]] [[احساس]] نمی‌کنم جز این که همراه علی با گروه [[باغی]] نجنگیدم» ([[ابن اثیر]]، [[اسد الغابه]]، ج۳، ص۳۴۲).</ref> را نیز [[دعوت]] کردند که همراه آنها برود، ولی او نپذیرفت و گفت: من مردی از اهل‌مدینه‌ام؛ هر کار که ایشان انجام دهند، من نیز انجام می‌دهم.
+[[همسران رسول خدا]]{{صل}} که در [[مراسم حج]] شرکت کرده بودند، همراه [[عایشه]] بودند و همگی قصد بازگشتن به مدینه داشتند و چون عایشه [[تصمیم]] گرفت به [[بصره]] رود، آنها او را رها کردند. [[حفصه دختر عمر]] نخست موافقت کرد که همراه عایشه باشد، ولی برادرش [[عبدالله بن عمر]] او را از این کار منع کرد<ref>نویری، نهایة الإرب، ج۵، ص۱۱۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۲، ص 333 - 335.</ref>
 == منابع ==