|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = عدی بن حاتم | مداخل مرتبط = [[عدی بن حاتم در رجال و تراجم]] - [[عدی بن حاتم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }}
| | #تغییر_مسیر [[عدی بن حاتم طائی]] |
| {{جعبه اطلاعات اصحاب
| |
| | نام = عدی بن حاتم
| |
| | مشهور به =
| |
| | نام تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین.jpg
| |
| | عرض تصویر =
| |
| | توضیح تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین
| |
| | نام کامل = عَدی بن حاتم بن عبد الله طایی
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | جنسیت = مرد
| |
| | کنیه = {{فهرست جعبه افقی| أبو وهب | ابوطریف }}
| |
| | لقب = [[الطائی]]
| |
| | اهل =
| |
| | از قبیله = [[بنی‌طی]]
| |
| | از تیره =
| |
| | پدر = [[حاتم طایی]]
| |
| | مادر =
| |
| | همسر =
| |
| | پسر = {{فهرست جعبه| [[طرماح بن عدی بن حاتم]] | [[طرفه بن عدی بن حاتم]] | [[طریف بن عدی بن حاتم]] | [[طارف بن عدی بن حاتم]] }}
| |
| | دختر =
| |
| | خواهر =
| |
| | برادر =
| |
| | خویشاوندان =
| |
| | وابستگان =
| |
| | تاریخ تولد =
| |
| | محل تولد =
| |
| | محل زندگی =
| |
| | تاریخ درگذشت = [[۶۷ هجری]]
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | تاریخ شهادت =
| |
| | محل شهادت =
| |
| | طول عمر =
| |
| | محل دفن =
| |
| | دین =
| |
| | مذهب =
| |
| | از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }}
| |
| | از طبقه =
| |
| | در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[واقعه رده]] | [[جنگ جمل]] | [[جنگ صفین]] | [[جنگ نهروان]] }}
| |
| | نقش‌ها =
| |
| | فعالیت‌ها = [[رئیس]] [[قبیله]] [[بنی‌طی]]
| |
| | علت شهرت =
| |
| | علت درگذشت =
| |
| | علت شهادت =
| |
| | راوی از =
| |
| | روایات مشهور =
| |
| | مشایخ او = [[امام علی]]
| |
| | راویان از او = [[شیخ من احفاده عن ابیه]]
| |
| | آخرین راوی از او =
| |
| }}
| |
| | |
| '''عدی بن حاتم''' با [[علی]] {{ع}} در [[صفین]] شرکت کرد و سه فرزندش در آن [[جنگ]] به [[شهادت]] رسیدند. سال‌ها بعد [[معاویه]] او را دید و به کنایه گفت: [[علی]] {{ع}} [[انصاف]] را درباره تو رعایت نکرد؛ چون پسران خود را در پشت [[جبهه]] نگه داشت و پسران تو را به کشتن داد. عدی پاسخ داد: من [[انصاف]] را درباره [[علی]] {{ع}} رعایت نکردم، چرا که او کشته شد و من هنوز زنده هستم<ref>ر. ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، داستان راستان، مجموعه آثار، ج ۱۸، ص ۳۵۳ و ۴۶۲.</ref>.
| |
| | |
| == مقدمه ==
| |
| ابو طریف عَدی بن حاتم بن [[عبد الله]] طایی، [[فرزند]] سخاوتمند مشهور [[عرب]]، [[حاتم طایی]]، و از [[یاران پیامبر]] خداست. عَدی، [[ریاست]] [[قبیله]] خود (طَی) را به عهده داشت و به [[سال هفتم هجری]] به [[خدمت]] [[پیامبر]] رسید و [[اسلام]] آورد. [[پیامبر]] {{صل}} او را گرامی داشت و به وی [[حرمت]] نهاد. عدی، در دگرگونی‌های پس از [[پیامبر خدا]]، به [[ولایت]] [[علی]] {{ع}} [[وفادار]] ماند و از [[حریم]] [[حق]] و [[ولایت]]، [[دفاع]] کرد. او در نبردهای [[علی]] {{ع}} همراه وی بود و چون یکی از فرزندانش به [[معاویه]] پیوست، از آن [[فرزند]]، [[برائت]] جست. سخنان او در برابر فتنه‌آفرینان، نشانی از [[درک عمیق]] او از وقایع و موضع [[علی]] {{ع}} و نیز [[استوار]] گامی وی در [[صراط]] [[حق]] است، از جمله این [[کلام]] ارجمند او که: ای [[مردم]]! به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر کس دیگری جز [[علی]] {{ع}} ما را به [[جنگ]] با نمازگزاران فرا می‌خواند، پاسخ مثبت نمی‌دادیم.... او در [[صِفین]]، از کسانی بود که با توجه به [[منطق]] استوارش از سوی [[علی]] {{ع}} برای [[گفتگو]] با دشمنْ [[برگزیده]] شد. همچنین یکی از فرزندانش را در یکی از [[نبردها]] از دست داد و یک چشمش نیز [[نابینا]] گشت. [[معاویه]]، عَدی را بزرگ می‌داشت و به وی [[حرمت]] می‌نهاد؛ اما او در مناسبت‌های مختلف، از [[امام علی]] {{ع}} یاد می‌کرد و آن بزرگوار را می‌ستود و در مقابل [[معاویه]]، موضع حق‌مدارانه‌اش را از دست نمی‌داد. او در حدود سال ۶۸ [[هجری]] در ۱۲۰ سالگی درگذشت<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۴۹.</ref>.
| |
| == عدی بن حاتم ==
| |
| عدی پسر حاتم طایی، [[رئیس]] قبیلۀ طی و نصرانی‌مذهب بود. در جریان حملۀ [[لشکر]] [[اسلام]] فرار کرد. خواهرش سفانه به دست [[مسلمانان]] [[اسیر]] شد. سفانه با [[کرامت]] و [[محبت پیامبر]] {{صل}} مواجه شد. [[رسول خدا]] {{صل}} او را با لباسی نو و [[پول]] و مرکب به قبیله‌اش باز گرداند. [[رفتار]] کریمانۀ [[رسول اکرم]] {{صل}} با سفانه، عدی را کنجکاو ساخت تا به دیدن [[پیامبر]] {{صل}} بیاید. او [[کرامت]] و [[رفتار]] پیامبرانه را در ایشان دید و [[ایمان]] آورد.<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[داستان راستان (کتاب)|داستان راستان]]، مجموعه آثار، ج ۱۸، ص ۳۵۳.</ref>
| |
| عدی با [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[صفین]] شرکت کرد و سه فرزندش در آن [[جنگ]] به [[شهادت]] رسیدند. سال‌ها بعد [[معاویه]] او را دید و به کنایه گفت: [[علی]] {{ع}} [[انصاف]] را درباره تو رعایت نکرد؛ چون پسران خود را در پشت [[جبهه]] نگه داشت و پسران تو را به کشتن داد. عدی پاسخ داد: من [[انصاف]] را درباره [[امام علی|علی]] {{ع}} رعایت نکردم، چرا که او کشته شد و من هنوز زنده هستم. سپس شروع به بیان [[فضایل علی]] {{ع}} کرد:
| |
| به [[خدا]] قسم، [[امام علی|علی]] {{ع}} بسیار دوراندیش و نیرومند بود. به [[عدالت]] [[سخن]] می‌گفت و با [[قاطعیت]] فیصله می‌داد. [[علم]] و [[حکمت]] از اطرافش می‌جوشید. از زرق و برق [[دنیا]] متنفر بود و با [[شب]] و [[تنهایی]] [[شب]] مأنوس بود. زیاد [[اشک]] می‌ریخت و بسیار [[فکر]] می‌کرد. در میان ما که بود یکی از ما بود. اگر چیزی از او می‌خواستیم می‌پذیرفت و از ما فاصله نمی‌گرفت. با این همه این‌قدر [[عظمت]] داشت که نمی‌توانستیم به او [[خیره]] شویم و... در اینجا [[اشک]] [[معاویه]] سرازیر شد و گفت: [[خداوند]] او را [[رحمت]] کند، همین‌طور بود که گفتی. حالت تو نسبت به او چگونه است؟ عدی پاسخ داد: [[شبیه]] [[مادری]] که عزیزش را در دامنش سر بریده باشند. روزگار نمی‌گذارد فراموشش کنم.<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[داستان راستان (کتاب)|داستان راستان]]، مجموعه آثار، ج ۱۸، ص ۴۶۲.</ref>
| |
| | |
| == [[جرح و تعدیل]] [[شیعه]] ==
| |
| *{{عربی|السید الخوئی: ثقة}}
| |
| *{{عربی|المامقانی: حسن بل ثقة}}
| |
| *{{عربی|الطوسی: من أصحاب رسول اللّه {{صل}}}}<ref>رجال الشیخ الطوسی: ص۲۳، ر۲۹.</ref>
| |
| *{{عربی|الطوسی: من أصحاب علی {{ع}}}}<ref>رجال الشیخ الطوسی: ص۴۹، ر۳۶.</ref>
| |
| *{{عربی|الکشّی: من السابقین الذین رجعوا إلی أمیر المؤمنین {{ع}}}}<ref>رجال الکشی: ص۳۸، ر۷۸.</ref>
| |
| *{{عربی|القهبائی: من السابقین الذین رجعوا إلی أمیر المؤمنین {{ع}} وقیل: توبتهم}} <ref>مجمع: ج۴، ص۱۳۶.</ref>
| |
| *{{عربی|المجلسی: ممدوح}}<ref>وجیز: ص۱۴.</ref>
| |
| *{{عربی|الجزائری عدّه فی قسم الضعیف}}<ref>حاوی: ص۳۰۵، ر۱۸۴۰.</ref>.
| |
| *{{عربی|حضر فتح المدائن وشهد مع علی {{ع}} الجمل وصفین والنهروان وکان من امراء علی {{ع}} یوم صفین}}<ref>تهذیب الکمال: ص۱۹، ر۵۲۴.</ref>.<ref>[https://hoveyat.valiasr-aj.com/showrec.php?id=2789 جهاز رواة الحدیث]</ref>
| |
| | |
| == مشایخ در روایت ==
| |
| * [[امام علی]]<ref>الکافی جلد ۷ صفحه ۴۶٠ حدیث ۱ کتاب ۷ باب ۱۸؛ التهذیب جلد ۶ حدیث ۲۹۹؛ التهذیب جلد ۶ حدیث ٣۲۲</ref>
| |
| | |
| == روایت‌کنندگان از او ==
| |
| * شیخ من احفاده عن ابیه<ref>الکافی جلد ۷ صفحه ۴۶٠ حدیث ۱ کتاب ۷ باب ۱۸؛ التهذیب جلد ۶ حدیث ۲۹۹؛ التهذیب جلد ۶ حدیث ٣۲۲</ref>
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{مدخل وابسته}}
| |
| * [[طرماح بن عدی بن حاتم]] (فرزند)
| |
| * [[طرفه بن عدی بن حاتم]] (فرزند)
| |
| * [[طریف بن عدی بن حاتم]] (فرزند)
| |
| * [[طارف بن عدی بن حاتم]] (فرزند)
| |
| * [[بنی‌طی]] (قبیله)
| |
| * [[حاتم طایی]] (پدر)
| |
| {{پایان مدخل وابسته}}
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| * [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
| |
| * [[پرونده:1368951.jpg|22px]] [[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|'''امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت''']].
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| {{یاران امام علی}}
| |
| {{یاران امام حسن}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
| |
| [[رده:اعلام]]
| |
| [[رده:اصحاب پیامبر]]
| |
| [[رده:اصحاب امام علی]]
| |
| [[رده:بنی‌طی]]
| |
