←مقدمه
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} ==مقدمه== ثابت الحذاء<ref>مصحف عنوان «عمرو بن أبیالمقدام ثابت الحذّاء» است.</ref> در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از تفسیر القمی واقع شده است: {{متن حدیث|روی ع...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{متن حدیث|روی علی بن إبراهیم فی تفسیره عن أبیه، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ [أَبِي] مِقْدَامٍ عَنْ ثَابِتٍ الْحَذَّاءِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرَادَ أَنْ يَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِهِ- وَ ذَلِكَ بَعْدَ مَا مَضَى مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ فِي الْأَرْضِ- سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ- وَ كَانَ مِنْ شَأْنِهِ خَلْقُ آدَمَ كَشَطَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ- قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ انْظُرُوا إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ- مِنْ خَلْقِي مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ- فَلَمَّا رَأَوْا مَا يَعْمَلُونَ فِيهَا مِنَ الْمَعَاصِي وَ سَفْكِ الدِّمَاءِ- وَ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ- وَ غَضِبُوا وَ تَأَسَّفُوا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَمْلِكُوا غَضَبَهُمْ- قَالُوا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ- الْقَادِرُ الْجَبَّارُ الْقَاهِرُ الْعَظِيمُ الشَّأْنِ- وَ هَذَا خَلْقُكَ الضَّعِيفُ الذَّلِيلُ يَتَقَلَّبُونَ فِي قَبْضَتِكَ- وَ يَعِيشُونَ بِرِزْقِكَ وَ يَتَمَتَّعُونَ بِعَافِيَتِكَ- وَ هُمْ يَعْصُونَكَ بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ- لَا تَأْسَفُ عَلَيْهِمْ وَ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ لِنَفْسِكَ- لِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَى وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْنَا وَ أَكْبَرْنَاهُ فِيكَ. قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ قَالَ {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> يَكُونُ حُجَّةً لِي فِي الْأَرْضِ عَلَى خَلْقِي- فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحَانَكَ {{متن قرآن|أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا}}<ref>«آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> كَمَا أَفْسَدَ بَنُو الْجَانِّ وَ يَسْفِكُونَ الدِّمَاءَ كَمَا سَفَكَ بَنُو الْجَانِّ- وَ يَتَحَاسَدُونَ وَ يَتَبَاغَضُونَ فَاجْعَلْ ذَلِكَ الْخَلِيفَةَ مِنَّا- فَإِنَّا لَا نَتَحَاسَدُ وَ لَا نَتَبَاغَضُ وَ لَا نَسْفِكُ الدِّمَاءَ- وَ {{متن قرآن|نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ}}<ref>«در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> - قَالَ جَلَّ وَ عَزَّ {{متن قرآن|إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي- وَ أَجْعَلَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ وَ مُرْسَلِينَ- وَ عِبَاداً صَالِحِينَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ- وَ أَجْعَلَهُمْ خُلَفَاءَ عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي...}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۲۹ – ۳۳۰، به گزارش از تفسیر القمی، ج۱، ص۳۶ - ۳۷.</ref>. | {{متن حدیث|روی علی بن إبراهیم فی تفسیره عن أبیه، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ [أَبِي] مِقْدَامٍ عَنْ ثَابِتٍ الْحَذَّاءِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرَادَ أَنْ يَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِهِ- وَ ذَلِكَ بَعْدَ مَا مَضَى مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ فِي الْأَرْضِ- سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ- وَ كَانَ مِنْ شَأْنِهِ خَلْقُ آدَمَ كَشَطَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ- قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ انْظُرُوا إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ- مِنْ خَلْقِي مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ- فَلَمَّا رَأَوْا مَا يَعْمَلُونَ فِيهَا مِنَ الْمَعَاصِي وَ سَفْكِ الدِّمَاءِ- وَ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ- وَ غَضِبُوا وَ تَأَسَّفُوا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَمْلِكُوا غَضَبَهُمْ- قَالُوا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ- الْقَادِرُ الْجَبَّارُ الْقَاهِرُ الْعَظِيمُ الشَّأْنِ- وَ هَذَا خَلْقُكَ الضَّعِيفُ الذَّلِيلُ يَتَقَلَّبُونَ فِي قَبْضَتِكَ- وَ يَعِيشُونَ بِرِزْقِكَ وَ يَتَمَتَّعُونَ بِعَافِيَتِكَ- وَ هُمْ يَعْصُونَكَ بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ- لَا تَأْسَفُ عَلَيْهِمْ وَ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ لِنَفْسِكَ- لِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَى وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْنَا وَ أَكْبَرْنَاهُ فِيكَ. قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ قَالَ {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> يَكُونُ حُجَّةً لِي فِي الْأَرْضِ عَلَى خَلْقِي- فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحَانَكَ {{متن قرآن|أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا}}<ref>«آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> كَمَا أَفْسَدَ بَنُو الْجَانِّ وَ يَسْفِكُونَ الدِّمَاءَ كَمَا سَفَكَ بَنُو الْجَانِّ- وَ يَتَحَاسَدُونَ وَ يَتَبَاغَضُونَ فَاجْعَلْ ذَلِكَ الْخَلِيفَةَ مِنَّا- فَإِنَّا لَا نَتَحَاسَدُ وَ لَا نَتَبَاغَضُ وَ لَا نَسْفِكُ الدِّمَاءَ- وَ {{متن قرآن|نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ}}<ref>«در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> - قَالَ جَلَّ وَ عَزَّ {{متن قرآن|إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي- وَ أَجْعَلَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ وَ مُرْسَلِينَ- وَ عِبَاداً صَالِحِينَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ- وَ أَجْعَلَهُمْ خُلَفَاءَ عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي...}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۲۹ – ۳۳۰، به گزارش از تفسیر القمی، ج۱، ص۳۶ - ۳۷.</ref>. | ||
در [[سند روایت]]، دو تصحیف رخ داده است؛ یکی زیادتی «عن» قبل از «ثابت الحذّاء» و دیگری، تصحیف «الحدّاد» به «الحذّاء» و به چند دلیل، عنوان صحیح، {{عربی|"عمرو بن أبي المقدام ثابت الحداد، عن جابر بن یزید}} است: | در [[سند روایت]]، دو تصحیف رخ داده است؛ یکی زیادتی «عن» قبل از «ثابت الحذّاء» و دیگری، تصحیف «الحدّاد» به «الحذّاء» و به چند دلیل، عنوان صحیح، {{عربی|"عمرو بن أبي المقدام ثابت الحداد، عن جابر بن یزید"}} است: | ||
#این [[روایت]] در [[علل الشرائع]] شیخ [[صدوق]] نقل شده و در سندش «عمرو بن أبی المقدام» بی‌واسطه از «جابر» روایت کرده است<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۰۴، ح۱: {{عربی|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}...}}؛ نیز ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۶؛ بحار الأنوار، ج۵۸، ص۲۹۸، ح۷؛ ج۶۰، ص۸۲، ح۳۹.</ref>. | #این [[روایت]] در [[علل الشرائع]] شیخ [[صدوق]] نقل شده و در سندش «عمرو بن أبی المقدام» بی‌واسطه از «جابر» روایت کرده است<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۰۴، ح۱: {{عربی|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}...}}؛ نیز ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۶؛ بحار الأنوار، ج۵۸، ص۲۹۸، ح۷؛ ج۶۰، ص۸۲، ح۳۹.</ref>. | ||
#نام «أبو المقدام»، ثابت است و مقصود از «عمرو بن أبی المقدام»، [[أبو محمد عمرو بن ثابت بن هرمز البکری حداد عجلی]] است<ref>ر.ک: تهذیب الکمال، ج۲۱، ص۵۵۳، ش۴۳۳۳.</ref>. | #نام «أبو المقدام»، ثابت است و مقصود از «عمرو بن أبی المقدام»، [[أبو محمد عمرو بن ثابت بن هرمز البکری حداد عجلی]] است<ref>ر.ک: تهذیب الکمال، ج۲۱، ص۵۵۳، ش۴۳۳۳.</ref>. | ||