|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[عمرو بن ثابت بن هرمز در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[عمرو بن ثابت بن هرمز در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} |
| ==مقدمه == | | ==مقدمه == |
| «عمرو» را بیش‌تر به [[کنیه]] پدرش، «ثابت» که از [[راویان]] موثّق نزد [[اهل سنت]] بود، نسبت می‌‌دهند<ref>البتّه ظاهراً عقیلی تنها کسی است که (ابوالمقدام) را کنیه هرمز، جدّ او دانسته است.</ref>. وی بنابر دوگانگی گزارش‌های موجود، با عجلی‌ها و به [[نقلی]]، با بکری‌ها [[ولاء]] [[حلف]] داشت و از این رو به ([[عجلی]]) و (بکری) [[شهرت]] یافت.
| | [[ابوثابت عمرو بن ثابت بن هرمز کوفی عجلی حداد حذا]] از [[موالی]] [[بنی عجل]]<ref>رجال النجاشی ۲/۱۳۷.</ref> و از [[اصحاب]] [[امام سجاد]]، [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{ع}} بود<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث ۶/۲۳.</ref> و از آن بزرگواران و پدرش، [[عطا بن سائب]] [[جابر جعفی]]، [[عبدالله بن عقیل بن ابی طالب]]، [[ابی الجارود]]، [[ابی حمزه]] و دیگران [[روایت]] کرده است.<ref>تنقیح المقال ۲/۳۲۴.</ref> افرادی مانند [[عباد بن یعقوب]]،<ref>رجال النجاشی ۲/۱۳۷ منهج المقال ۲۴۵.</ref> [[حسن بن محبوب]]،<ref>تنقیح المقال ۲/۳۲۴.</ref> [[عبدالله بن حماد انصاری]]<ref>جامع الرواة ۲/۶۱۶.</ref> و دیگران از او روایت کرده‌اند. |
|
| |
|
| [[مامقانی]] درباره [[امامی بودن]] او بحث گسترده ای طرح کرده، می‌‌نویسد: از آنجا که پدر، عمو و پسر عمویش [[عبداللّه بن یزید بن هرمز]] از بزرگان [[زیدیّه]] بوده‌اند و دو نفر اخیر الذکر همراه [[نفس زکیه]] علیه [[منصور عباسی]] شوریدند و نیز [[عباد بن یعقوب]] از بزرگان زیدیّه و از راویان او بوده است، عده‌ای نتیجه گرفته‌اند که خود او هم [[شیعه]] [[زیدی]] [[مذهب]] بوده است، امّا این نکته‌ها الزاماً دلیل بر زیدی بودن او نیست.
| | وی از [[محدثان]] مورد [[اعتماد]]<ref>جامع الرواة ۱/۶۱۶.</ref> و [[امامی مذهب]] بود.<ref>رجال النجاشی ۲/۱۵۷.</ref> او دارای کتاب الحدیث<ref>الذریعه ۶/۳۵۲.</ref> می‌‌باشد که [[عباد بن یعقوب]] آن را روایت کرده است.<ref>رجال النجاشی ۲/۱۳۷.</ref> سرانجام در سال ۱۷۲هـ درگذشت.<ref>میزان الاعتدال ۳/۲۵۰.</ref> بعضی او را با [[عمرو بن میمون]] یکی دانسته اند<ref>منهج المقال ۲۴۵ تنقیح المقال ۲/۳۲۳.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۵۸۴ - ۵۸۵.</ref> |
| | |
| همه [[رجالیون اهل سنّت]] وی را [[رافضی]] یا [[شیعه افراطی]] دانسته‌اند که به برخی از بزرگان [[صحابه]] بد می‌‌گفت و [[امام علی]]{{ع}} را بر [[شیخین]] مقدّم می‌‌داشت. ضمیمه کردن این نکته با آن چه که پیش‌تر از مامقانی نقل کردیم، امامی بودن او را ثابت می‌‌کند.
| |
| | |
| [[نجاشی]] او را نویسنده کتابی لطیف دانسته و [[شیخ طوسی]] در فهرستِ خود، برای شخصی به نام [[عمرو بن میمون]] دو کتاب نام برده است که بنابر [[دلایل]] طرح شده از سوی [[آیةاللّه خوئی]]، [[عمرو بن میمون]] همین فرد در دست [[ترجمه]] است.
| |
| | |
| [[کشّی]] از [[امام صادق]]{{ع}} روایتی را نقل کرده است که در آن، [[امام]] او را از اندک [[حاجیان]] [[راستین]] در میان شمار انبوه [[طواف]] کنندگان برگرد [[خانه خدا]] دانسته‌اند.
| |
| | |
| به رغم [[ستایش]] [[رجالیون شیعی]] از او، بیش‌تر رجالیون اهل سنّت، از جمله: [[عبدالرحمن بن مهدی]]، [[ابن معین]]، [[ابوزرعه]]، [[بخاری]]، [[ابوداوود]]، [[نسائی]]، [[ابن حبّان]] و [[ابن عدی]] وی را که از راویان طبقه هشتم است، [[تضعیف]] کرده‌اند، امّا هم چنان که پیش‌تر اشاره کردیم، این تضعیف بیش‌تر از جنبه [[اعتقادات]] [[کلامی]] عمرو بوده است تا به لحاظ [[شخصیّت]] روایی او. از این رو در کنار همه این انتقادها، از ابن معین نقل کرده‌اند که او [[اهل]] [[دروغ]] در [[نقل حدیث]] نبود و [[ابو داوود]] [[روایات]] او را مستقیم و خالی از [[زشتی]] دانسته خود او را ([[صدوق]]) خوانده است. [[ابوحاتم]] نیز در کنار [[تضعیف]] وی، [[احادیث]] او را قابل نگاشتن می‌‌داند.
| |
| | |
| [[برقی]] وی را از [[اصحاب امام باقر]]{{ع}}و از کسانی که [[امام صادق]]{{ع}} را نیز [[درک]] کرده‌اند، دانسته است. [[شیخ طوسی]] او را یک بار در شمار [[صحابیان امام باقر]]{{ع}} و دوبار در میان صحابیان امام صادق{{ع}} نام برده است. [[نجاشی]] و [[ابن الغضائری]] او را از [[راویان]] و اصحابِ [[امام سجّاد]]{{ع}} نیز بر شمرده‌اند که دیگران در این ادّعا تردید کرده‌اند. وی از پدرش [[ابوالمقدام]]، [[حکم بن عتیبه]]، [[ابوالجارود]] [[زیاد بن منذر]]، [[اعمش]]، [[عبداللّه بن محمد بن عقیل]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، [[ابوحمزه ثمالی]] و دیگران [[روایت]] کرده است و [[ابوداوود طیالسی]]، [[ابونعیم فضل بن دکین]]، [[ابراهیم بن اسحاق]]، [[احمد بن عبداللّه]]، [[اسماعیل بن عمرو]]، [[علی بن ثابت]]، و [[عباد بن یعقوب]] و دیگران از وی روایت کرده‌اند.
| |
| | |
| احادیث او را ابوداوود در [[سنن]] خود، [[ابن ماجه]] در کتاب التفسیر و نیز نویسندگان [[کتب اربعه شیعه]]، [[کامل الزیارات]] و [[تفسیر قمی]] نقل کرده‌اند.
| |
| | |
| از وی که به گفته آیةاللّه خوئی فردی [[کثیر الروایة]] بوده است، پنجاه [[حدیث]] با عنوان ([[عمرو بن ابی‌المقدام]]) و نوزده روایت با عنوان ([[عمرو بن ثابت]]) نقل کرده‌اند<ref>نک: تهذیب الکمال ۲۱/ ۵۵۳ - ۵۵۹؛ معجم رجال الحدیث ۱۳/ ۷۲ - ۷۹ و نک: کتاب الخصال ۲۰۴، ۲۲۲، ۲۴۶، ۲۷۰، ۳۱۵، ۴۰۵، ۴۴۴؛ کتاب الامالی (مفید) ۳۳، ۱۹۷ و ۱۹۸؛ کتاب التوحید ۴۴ و ۴۵۷ و مستدرکات علم رجال الحدیث ۶/ ۲۳.</ref>. وی از [[امام علی]]{{ع}} روایت کرده است که فرمود: ([[شیعیان]] ما کسانی‌اند که در مسیر [[ولایت]] و [[دوستی]] ما، اهل [[بخشش]]، [[دوستی]] و دیدار از یکدیگرند. اگر [[خشمگین]] شوند، [[ستم]] نمی‌کنند و اگر [[خشنود]] گردند، زیاده روی نمی‌کنند. در کنار هر کس که باشند، مایه [[برکت]] و با هر کس که آمیزش کنند، مایه آرامش‌اند)<ref>الکافی ۲۳۶/ ۲.</ref>. وی در [[روزگار]] [[هارون]] و در سال ۱۷۲ ﻫ.ق درگذشت<ref>الطبقات الکبری ۳۸۳/ ۶؛ کتاب المجروحین ۷۶/ ۲و تهذیب التهذیب ۱۰/ ۸.).</ref>.<ref>[[ح‍س‍ی‍ن عزیزی|عزیزی]]، [[پ‍روی‍ز رستگار|رستگار]]، [[ی‍وس‍ف بیات|بیات]]، [[راویان مشترک ج۲ (کتاب)|راویان مشترک]]، ج۲، ص 95.</ref>
| |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته == | | ==جستارهای وابسته == |
| خط ۲۵: |
خط ۱۱: |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| # [[پرونده:IM010597.jpg|22px]] [[ح‍س‍ی‍ن عزیزی|عزیزی]]، [[پ‍روی‍ز رستگار|رستگار]]، [[ی‍وس‍ف بیات|بیات]]، [[راویان مشترک ج۲ (کتاب)|'''راویان مشترک ج۲''']] | | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] |
| {{پایان منابع}} | | {{پایان منابع}} |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
