|
|
خط ۱۱۹: |
خط ۱۱۹: |
| == عواقب ترک صبر == | | == عواقب ترک صبر == |
| == نشانههای صابران == | | == نشانههای صابران == |
| ==آثار صبر و [[بردباری]]==
| |
| برای این که نقش و تاثیر صبر و بردباری را در [[زندگی]] بدانیم پیش از بیان عوامل آن به آثار آن میپردازیم. البته آثاری که در این جا بیان میشود با توجه به آثار صبری است که [[قرآن]] برای صبر [[پیامبر]]{{صل}} این [[اسوه]] [[انسان]] و [[اشرف]] [[آفرینش]] بیان کرده است.
| |
| #'''[[امداد]] [[خداوند]]''': خداوند از آثار صبر را امدادهای [[قطعی]] خداوند بر میشمارد و بیان میکند که اگر صبر پیشه گرفته شود، خداوند [[عنایت خاص]] خواهد داشت و از طرق و راههایی که انسان [[گمان]] نمیکند به او کمک میکند تا به هدف و مقصود خویش برسد. این [[وعده]] [[حق الهی]] است که در صورت شکیبایی میتواند مورد کمک و امدادهای خاص قرار گیرد.<ref>انعام، آیه ۳۴؛ نحل، آیات ۱۲۷ و ۱۲۸ و نیز روم، آیه ۶۰</ref>
| |
| #'''جلب [[محبت]]''': از دیگر [[آثار صبر]] در برابر بد رفتاریهای دیگران و دفع آن به بهترین [[شیوه]] میتوان به جلب [[دوستی]] دیگران و زمینه برطرف شدن [[دشمنیها]] اشاره کرد که [[خداوند]] در [[آیات]] ۳۴ و ۳۵ [[سوره فصلت]] به آن اشاره دارد.
| |
| #'''[[مقام رضا]]''': اگر کسی بخواهد به مقام رضا برسد و از آثار [[خشنودی]] و [[رضایت الهی]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] بهره مند شود میبایست، [[صبر]] را در برابر [[اذیت]] و [[آزار]] [[دشمنان]] پیشه گیرد و [[اجازه]] ندهد که اذیت و آزار او را بیتاب نماید و از انجام [[مسئولیت]] و [[مأموریت]] باز دارد و مانع حرکت طبیعی به سوی [[هدف]] شود. اگر [[انسان]] به مقام رضا برسد از [[بهشت]] [[رضوان]] بهره مند خواهد شد و [[دل]] وی در دنیا نیز به [[آرامش]] و خشنودی میرسد؛ چراکه [[خشنودی الهی]] به طور طبیعی خشنودی دل را به همراه خواهد داشت. به هر حال اگر کسی بخواهد به [[مقام]] [[رضای الهی]] دست یابد میبایست صبر را بر اساس [[آیه]] ۱۳۰ [[سوره طه]] به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای دست یابی در پیش گیرد و به آن پای بند باشد.
| |
| #'''فرجام [[نیک]]''': از دیگر [[آثار صبر]] پیشگی میتوان به بهرهمندی از فرجام نیک و [[عاقبت به خیری]] اشاره کرد که در آیاتی از جمله ۴۹ [[سوره هود]] و ۱۳۲ سوره طه به آن اشاره شده است.
| |
| #'''[[نیکی]] در برابر [[بدی]]''': [[انسانها]] به طور طبیعی واکنش متقابلی انجام میدهند و اگر نیکی از کسی ببیند میکوشند نیکی کنند و کمتر کسی است که در برابر نیکی [[رفتاری]] متضاد و متقابل انجام دهد و [[بدکاری]] نماید. همچنین کمتر کسی است که در برابر بدی دیگران [[اقدام]] به نیکی کند و خود را چنان بسازد که بدی را به نیکی پاسخ دهد. اما کسانی که صبر پیشه کردهاند، هرگز بر اساس رفتارهای دیگران واکنش و پاسخ نمیدهند بلکه بر اساس [[اخلاق]] و آموزههای [[انسانی]] و [[الهی]] میکوشند پاسخ دهند. این گونه است که در برابر [[بدی]] دیگران به [[نیکی]] [[اقدام]] میکنند و نشان میدهند که همانند دیگران نیستند بلکه در یک مرتبه بالاتر از [[اخلاق]] و [[انسانیت]] قرار دارند و همواره [[رحمت]] ایشان بر [[غضب]] ایشان پیشی میگیرد. [[خداوند]] دست یابی به [[خصلت]] نیکی در برابر بدی دیگران را در [[سایه]] سار [[شکیبایی]] و [[صبر]] میداند و در [[آیات]] ۳۴ و ۳۵ [[سوره فصلت]] به عنوان یکی از [[آثار صبر]] از آن یاد میکند.
| |
| #'''[[مقام احسان]]''': بر اساس [[آیه]] ۱۱۵ [[سوره هود]] میتوان گفت که صبر موجب قرار گرفتن [[انسان]] در زمره محسنان است. البته چنان که گفته شد صبر خود به یک معنا خود نمادی از ویژگی [[احسان]] در شخص است. از این روست که به عنوان تعلیل در آیه مورد توجه قرار گرفته است. به هر حال ارتباط تنگاتنگی میان مقام احسان و [[مقام صبر]] وجود دارد که از این آیه میتوان آن را [[استنباط]] کرد.
| |
|
| |
| اینها تنها نمونههای از آثار صبر است که در این جا به آن اشاره شده است. همین مقدار از آثار صبر به خوبی میتواند [[منزلت]] و [[ارزش]] و اهمیت صبر در [[زندگی]] را نشان دهد و عاملی در [[تشویق]] انسان برای کسب آن باشد. اگر کسی بخواهد به همین آثار صبر دست یابد میبایست به عوامل ایجادی و تقویتی صبر توجه یابد و از بخواهد تا با [[شناسایی]] آنها، زمینه صبر را در خود پدید آورد و از آثار و [[برکات]] آن بهره مند شود. از این رو در ادامه به عوامل ایجادی و تقویتی صبر اشاره میشود. تا باشد با بهرهمندی از این عوامل و تحقق صبر از آثار صبر بهرهمند شویم.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عوامل و آثار صبر در زندگی (مقاله)|عوامل و آثار صبر در زندگی]].</ref>.
| |
|
| |
| ==آثار و کارکردهای [[صبر]] در [[زندگی]]== | | ==آثار و کارکردهای [[صبر]] در [[زندگی]]== |
| صبر و [[شکیبایی]] در کاربردهای [[قرآن]] به [[خویشتن داری]] فرد در مقابل امور زندگی است به گونه ای که در برابر [[مشکلات]] و تنگناهای زندگی [[جزع]] و فزع نکرده بلکه با [[تحمل]] و [[مهار نفس]] واکنشهای [[عقلانی]] و متاثر از آن و یا [[شریعت]] را از خود بروز و ظهور دهد. بنابراین میتوان گفت که صبر به معنای [[مقاومت]] در برابر [[احساسات]] و [[عواطف]] و [[طغیان]] آن در برابر کنشهای درونی و بیرونی است. به این معنا که شخص هنگامی که در برابر کنشهای درونی و بیرونی و فعل و انفعالات خاصی قرار میگیرد افزون بر [[عقل]] وی احساسات و عواطف وی متاثر شده و در برابر کنشهای درونی و بیرونی شدید و خاصی، واکنشهایی هیجانی از خود بروز میدهد. اگر شخص در این حالات [[رفتار]] و واکنشهای خویش را متاثر از عواطف و احساسات برانگیخته شده و هیجانی انجام دهد بیگمان ممکن است دچار رفتارهای [[سوء]] و حتی نابهنجار شود و بیرون ازدایره عقل، [[اخلاق]] و [[قانون]] و شریعت عمل کند. در [[حقیقت]] احساسات و عواطف هیجانی و برانگیخته شده است که رفتارهای وی را [[مدیریت]] میکند. | | صبر و [[شکیبایی]] در کاربردهای [[قرآن]] به [[خویشتن داری]] فرد در مقابل امور زندگی است به گونه ای که در برابر [[مشکلات]] و تنگناهای زندگی [[جزع]] و فزع نکرده بلکه با [[تحمل]] و [[مهار نفس]] واکنشهای [[عقلانی]] و متاثر از آن و یا [[شریعت]] را از خود بروز و ظهور دهد. بنابراین میتوان گفت که صبر به معنای [[مقاومت]] در برابر [[احساسات]] و [[عواطف]] و [[طغیان]] آن در برابر کنشهای درونی و بیرونی است. به این معنا که شخص هنگامی که در برابر کنشهای درونی و بیرونی و فعل و انفعالات خاصی قرار میگیرد افزون بر [[عقل]] وی احساسات و عواطف وی متاثر شده و در برابر کنشهای درونی و بیرونی شدید و خاصی، واکنشهایی هیجانی از خود بروز میدهد. اگر شخص در این حالات [[رفتار]] و واکنشهای خویش را متاثر از عواطف و احساسات برانگیخته شده و هیجانی انجام دهد بیگمان ممکن است دچار رفتارهای [[سوء]] و حتی نابهنجار شود و بیرون ازدایره عقل، [[اخلاق]] و [[قانون]] و شریعت عمل کند. در [[حقیقت]] احساسات و عواطف هیجانی و برانگیخته شده است که رفتارهای وی را [[مدیریت]] میکند. |