بحث:صبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۷۱۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۷۶: خط ۱۷۶:
باید دانست که صبر از [[اخلاق]] [[پیامبران]] و [[صالحان]] است. [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: {{متن حدیث|اِنَّ الصَّبْرَ وَحُسْنَ الْخُلْقِ وَالْبِرَّ وَالْحِلْمَ مِنْ اَخْلاقِ الاَنْبِیآءِ}}؛ صبر و شکیبائی و [[اخلاق نیکو]] و [[حلم]] و بُردباری از اخـلاق پیـامـبران اسـت.<ref>بحارالانوار، ج ۷۱، ص۹۲</ref>
باید دانست که صبر از [[اخلاق]] [[پیامبران]] و [[صالحان]] است. [[امام علی]]{{ع}} در این باره فرموده است: {{متن حدیث|اِنَّ الصَّبْرَ وَحُسْنَ الْخُلْقِ وَالْبِرَّ وَالْحِلْمَ مِنْ اَخْلاقِ الاَنْبِیآءِ}}؛ صبر و شکیبائی و [[اخلاق نیکو]] و [[حلم]] و بُردباری از اخـلاق پیـامـبران اسـت.<ref>بحارالانوار، ج ۷۱، ص۹۲</ref>
همچنین صبر از صفات مؤمنانی است که تابع پیامبران هستند و آنان را [[اسوه حسنه]] [[زندگی]] خویش قرار می‌‌دهند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|اَلْمُؤْمِنُ صَبُورٌ فِی الشَّدائِدِ، وَقُورٌ فِی الزَّلازِلِ، قَنُوعٌ بِما اُوتِیَ، لایَعْـظِمُ عَلَیْهِ الْمَصـائِبُ}}؛ [[مؤمن]] در سختیها [[صبور]] ودر مقابل اضطرابها باوقار است، بدانچه به اوداده شده قانع است، وگرفتاریها نزداوبزرگ نیست.<ref>بحارالانوار، ج ۸۲، ص۱۳۳</ref>
همچنین صبر از صفات مؤمنانی است که تابع پیامبران هستند و آنان را [[اسوه حسنه]] [[زندگی]] خویش قرار می‌‌دهند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|اَلْمُؤْمِنُ صَبُورٌ فِی الشَّدائِدِ، وَقُورٌ فِی الزَّلازِلِ، قَنُوعٌ بِما اُوتِیَ، لایَعْـظِمُ عَلَیْهِ الْمَصـائِبُ}}؛ [[مؤمن]] در سختیها [[صبور]] ودر مقابل اضطرابها باوقار است، بدانچه به اوداده شده قانع است، وگرفتاریها نزداوبزرگ نیست.<ref>بحارالانوار، ج ۸۲، ص۱۳۳</ref>
==معنا و مفهوم حلم==
حلم به معنای نگهداری نفس و طبع از [[هیجان]] [[غضب]] است. حلم همچنین در کاربردهای [[عربی]] و [[قرآنی]] به معنای [[عقل]] نیز آمده است. [[تفسیر]] آن به عقل، در [[حقیقت]] از این جهت است که مسبَّب عقل و از دستاوردهای آن است.<ref>مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ص۲۵۳، «حلم».</ref> پس کسی که حلم می‌‌ورزد و نفس خود را نگه می‌‌دارد و اجازه نمی‌دهد تا هیجاناتی چون غضب او را از حالت طبیعی خارج سازد، در حقیقت خودش را تحت مدیریت عقل قرار داده و اجازه نداده تا [[عواطف]] و [[احساسات]] و [[هواهای نفسانی]] [[مهار نفس]] را در دست گیرد.
با نگاهی به معنای لغوی صبر و حلم می‌‌توان گفت که هر دو به یک معنا است؛ زیرا [[حبس]] و [[حفظ]] و نگه داری در هر دو مفهوم اصلی معنای لغوی را تشکیل می‌‌دهد. البته تفاوت‌هایی میان [[صبر]] و [[حلم]] دیده می‌‌شود؛ زیرا صبر همان [[حبس]] و نگه داری در سطح عادی و حلم در سطح بالاتر است. از همین روست که در [[ادبیات]] [[فارسی]] صبر را به تاب آوردن و حلم را به [[بردباری]] تعبیر کرده‌اند؛ زیرا [[بردبار]] کسی است که بار اضافی را نیز بر می‌‌دارد و آستانه [[تحمل]] او بیش از حالت عادی و طبیعی است. از همین روست که [[انسان]] [[حلیم]] را همان انسان [[عاقل]] دانسته‌اند که بسیار سخت و خشک [[رفتار]] می‌‌کند و [[عواطف]] و [[احساسات]] کم‌ترین تاثیر را بر او دارد.
بر اساس [[روایات]]، حلم سطح عالی و [[برتر]] صبر است؛ زیرا صبر همانند دیگر حالات [[نفسانی]] دارای مراتب و درجات شدت و [[ضعف]] است. [[خداوند]] در [[آیات قرآنی]] [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} را که پس از آزمون‌های سخت به [[مقامات]] بلند دست یافته، به عنوان حلیم و بردبار می‌‌ستاید.<ref>توبه، آیه ۱۱۴؛ هود، آیه ۷۵</ref> این صفت برای [[پیامبران]] [[صالح]] که با [[مشکلات]] سخت [[تبلیغ]] مواجه بودند مطرح شده است.<ref>هود، آیات ۷۵ و ۸۷؛ صافات، آیه ۱۰۱</ref>
خداوند در آیات قرآنی خودش را به نام و صفت حلیم [[ستوده]] و نامیده است.<ref>بقره، آیات ۲۲۵ و ۲۳۵ و ۲۶۳؛ آل عمران، آیه ۱۵۵؛ نساء، آیه ۱۲؛ مائده، آیه ۱۰۱؛ توبه، آیه ۱۱۴؛ حج، آیه ۵۹؛ اسراء، آیه ۴۴؛ احزاب، آیه ۵۱؛ فاطر، آیه ۴۱؛ تغابن، آیه ۱۷</ref> به نظر می‌‌رسد که این صفت و اسم در خداوند به معنای مهلت دادن و [[شتاب]] نکردن بر [[عقوبت]] نسبت به [[گناه]] است.<ref>روح الارواح فی شرح اسماء الملک الفتّاح، ص۲۸۰؛ مجمع البیان، ج ۱ ـ ۲، ص۵۶۹</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[صبر ویژگی‌ها و آثار آن (مقاله)|صبر ویژگی‌ها و آثار آن]].</ref>.


==ریشه و خاستگاه صبر==
==ریشه و خاستگاه صبر==
۲۱۸٬۰۵۸

ویرایش