کشف و شهود در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
در روایات متعددی از [[امام باقر]] و امام صادق {{ع}} نیز مصداق متوسمان (افراد زیرک و دارای فراست) در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ}}<ref>«همانا در این (داستان) برای نشانه‌شناسان نشانه‌هاست» سوره حجر، آیه ۷۵.</ref>. ائمه {{عم}} معرفی شده‌اند و در برخی از این روایات توضیح داده شده است که آنان هنگام دیدن افراد، وضعیت [[ایمان]]، [[کفر]] یا دیگر حالت [[معنوی]] آنان را در چهره ایشان می‌بینند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۳۵۴-۳۶۱. در این منبع بیش از ده روایت از این دو امام در این زمینه نقل شده است که در تعدادی از آنها بر مشاهدة حالات باطنی افراد توسط ائمه تصریح شده است. همچنین ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۵۴۲-۵۴۰. روایات ۱، ۲، ۳ و ۴ این صفحات، دارای سند صحیح‌اند. البته در این روایات، از شهود باطن افراد سخن به میان نیامده است و فقط ائمه {{ع}} مصداق «المتوسمين» معرفی شده‌اند.</ref>.
در روایات متعددی از [[امام باقر]] و امام صادق {{ع}} نیز مصداق متوسمان (افراد زیرک و دارای فراست) در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ}}<ref>«همانا در این (داستان) برای نشانه‌شناسان نشانه‌هاست» سوره حجر، آیه ۷۵.</ref>. ائمه {{عم}} معرفی شده‌اند و در برخی از این روایات توضیح داده شده است که آنان هنگام دیدن افراد، وضعیت [[ایمان]]، [[کفر]] یا دیگر حالت [[معنوی]] آنان را در چهره ایشان می‌بینند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۳۵۴-۳۶۱. در این منبع بیش از ده روایت از این دو امام در این زمینه نقل شده است که در تعدادی از آنها بر مشاهدة حالات باطنی افراد توسط ائمه تصریح شده است. همچنین ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۵۴۲-۵۴۰. روایات ۱، ۲، ۳ و ۴ این صفحات، دارای سند صحیح‌اند. البته در این روایات، از شهود باطن افراد سخن به میان نیامده است و فقط ائمه {{ع}} مصداق «المتوسمين» معرفی شده‌اند.</ref>.


از [[امام باقر]] {{ع}} به صراحت نقل شده است: «ما [[حقیقت ایمان]] يانفاق هرکس را می‌شناسیم، زمانی که او را می‌بینیم»<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۳۰؛ محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۸؛ محمد بن محمد مفید، الاختصاص، ص۲۷۸؛ محمد بن علی بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب {{ع}}، ج۲، ص۲۶۰.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرموده اند: «شما بر ما وارد می‌شوید و ما خوبانتان را از بدانتان می‌شناسیم»<ref>محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۱۴۲.</ref>. [[روایات]] دیگری نیز این محتوا را [[تأیید]] می‌کنند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>. در یکی از این روایات آمده است که امام صادق {{ع}} از اصحابش درباره وضعیت [[اعتقادی]] و [[معنوی]] فردی پرسیدند. آنان شروع کردند به تعریف و [[تمجید]] از آن فرد. [[امام]] {{ع}} به آنان فرمود: شما [[مردم]] را خوب نمی‌شناسید. من به یک لحظه دیدن شخص اكتفا می‌کنم (یعنی در همان یک لحظه کاملا وضعیت او را می‌شناسم). امام صادق {{ع}} در ادامه، آن فرد را از خبیث‌ترین افراد معرفی کردند. [[زراره]] و دیگر [[اصحاب]]، بعدها با مشاهده کارهای آن فرد، [[درستی]] سخن امام {{ع}} را به طور واضح دریافتند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۹.</ref>. این گونه [[شناخت‌ها]] نیز گویا به همان [[شناخت]] [[شهودی]] مربوط است.
از [[امام باقر]] {{ع}} به صراحت نقل شده است: «ما [[حقیقت ایمان]] يا نفاق هرکس را می‌شناسیم، زمانی که او را می‌بینیم»<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۳۰؛ محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۸؛ محمد بن محمد مفید، الاختصاص، ص۲۷۸؛ محمد بن علی بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب {{ع}}، ج۲، ص۲۶۰.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرموده اند: «شما بر ما وارد می‌شوید و ما خوبانتان را از بدانتان می‌شناسیم»<ref>محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۱۴۲.</ref>. [[روایات]] دیگری نیز این محتوا را [[تأیید]] می‌کنند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>. در یکی از این روایات آمده است که امام صادق {{ع}} از اصحابش درباره وضعیت [[اعتقادی]] و [[معنوی]] فردی پرسیدند. آنان شروع کردند به تعریف و [[تمجید]] از آن فرد. [[امام]] {{ع}} به آنان فرمود: شما [[مردم]] را خوب نمی‌شناسید. من به یک لحظه دیدن شخص اكتفا می‌کنم (یعنی در همان یک لحظه کاملا وضعیت او را می‌شناسم). امام صادق {{ع}} در ادامه، آن فرد را از خبیث‌ترین افراد معرفی کردند. [[زراره]] و دیگر [[اصحاب]]، بعدها با مشاهده کارهای آن فرد، [[درستی]] سخن امام {{ع}} را به طور واضح دریافتند<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۸۹.</ref>. این گونه [[شناخت‌ها]] نیز گویا به همان [[شناخت]] [[شهودی]] مربوط است.


در روایتی از [[ابوبصیر]] نقل شده است که هنگام مشاهده [[حاجیان]] [[بیت الله الحرام]]، به امام باقر {{ع}} عرض کرد: چقدر حاجیان و ناله کنندگان زیادند! امام به او فرمود: {{متن حدیث|بَلْ مَا أَكْثَرَ الضَّجِيجَ وَ أَقَلَ الْحَجِيجَ‌}}<ref>«بلکه چقدر ناله کنندگان زیادند و حاجیان کم».</ref>؛ سپس آن حضرت در برابر [[تعجب]] [[ابوبصیر]]، بر دیدگان او دست کشید و او بیشتر آن جمیعت را به شکل حیواناتی مشاهده کرد<ref>ر.ک: حسین بن عبدالوهاب، عيون المعجزات، ص۷۶؛ محمد بن علی بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب،{{ع}}، ج۴، ص۱۸۴.</ref>. مشابه این [[روایت]] را ابوبصیر از [[امام صادق]] {{ع}} نیز نقل کرده که به نظر می‌رسد یک رخداد بوده است<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۷۰. سند این روایت، موثق است. همچنین ر.ک: محمد بن على بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۸۴؛ قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۸۲۱.</ref>. در روایت دیگر، این محتوا از عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق {{ع}} نقل شده است<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۳۵۸.</ref>.<ref>[[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۲۷۲.</ref>
در روایتی از [[ابوبصیر]] نقل شده است که هنگام مشاهده [[حاجیان]] [[بیت الله الحرام]]، به امام باقر {{ع}} عرض کرد: چقدر حاجیان و ناله کنندگان زیادند! امام به او فرمود: {{متن حدیث|بَلْ مَا أَكْثَرَ الضَّجِيجَ وَ أَقَلَ الْحَجِيجَ‌}}<ref>«بلکه چقدر ناله کنندگان زیادند و حاجیان کم».</ref>؛ سپس آن حضرت در برابر [[تعجب]] [[ابوبصیر]]، بر دیدگان او دست کشید و او بیشتر آن جمیعت را به شکل حیواناتی مشاهده کرد<ref>ر.ک: حسین بن عبدالوهاب، عيون المعجزات، ص۷۶؛ محمد بن علی بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب،{{ع}}، ج۴، ص۱۸۴.</ref>. مشابه این [[روایت]] را ابوبصیر از [[امام صادق]] {{ع}} نیز نقل کرده که به نظر می‌رسد یک رخداد بوده است<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۲۷۰. سند این روایت، موثق است. همچنین ر.ک: محمد بن على بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۸۴؛ قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۸۲۱.</ref>. در روایت دیگر، این محتوا از عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق {{ع}} نقل شده است<ref>ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۳۵۸.</ref>.<ref>[[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۲۷۲.</ref>
۱۰۷٬۳۹۱

ویرایش