سیره حضرت فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۵۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۱۴: خط ۱۴:


== ابعاد [[سیره]] فاطمی ==
== ابعاد [[سیره]] فاطمی ==
=== [[سیره اخلاقی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره اخلاقی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره اخلاقی حضرت فاطمه}}
در بیان سیره اخلاقی حضرت فاطمه {{س}} به موارد متعددی اشاره شده است که بیانگر سلوک معنوی و [[اخلاقی]] ایشان است؛ برخی از آنها عبارت‌اند از:  
در بیان سیره اخلاقی حضرت فاطمه {{س}} به موارد متعددی اشاره شده است که بیانگر سلوک معنوی و [[اخلاقی]] ایشان است؛ برخی از آنها عبارت‌اند از:  
# '''[[ایمان]] و [[اخلاص]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان [[برترین]] بانوی [[جهان]] مطرح است. این امر بیانگر [[درجه]] [[ایمان]] ایشان است. [[اخلاص]] در [[اعمال]] که به [[نیت]] افراد برمی‌گردد نیز از موارد بسیار مهمی است که [[خداوند]] در [[سوره انسان]]، آن را [[اذعان]] کرده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا}}<ref>«(با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه ۹.</ref>.
# '''[[ایمان]] و [[اخلاص]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان [[برترین]] بانوی [[جهان]] مطرح است. این امر بیانگر [[درجه]] [[ایمان]] ایشان است. [[اخلاص]] در [[اعمال]] که به [[نیت]] افراد برمی‌گردد نیز از موارد بسیار مهمی است که [[خداوند]] در [[سوره انسان]]، آن را [[اذعان]] کرده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا}}<ref>«(با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه ۹.</ref>.
خط ۲۱: خط ۲۲:
# '''[[عدالت]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} نزد [[خداوند]] در بالاترین [[درجات ایمان]] قرار داشت و [[فرزند]] بزرگ‌ترین [[شخصیت]] روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر [[مردم]] می‌دانست. ایشان در روزگار [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]] نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به [[عبادت]] می‌گذراند<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۰ ـ ۳۲۴.</ref>.
# '''[[عدالت]]:''' [[حضرت فاطمه]] {{س}} نزد [[خداوند]] در بالاترین [[درجات ایمان]] قرار داشت و [[فرزند]] بزرگ‌ترین [[شخصیت]] روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر [[مردم]] می‌دانست. ایشان در روزگار [[گشایش]] مادی [[مسلمانان]] نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به [[عبادت]] می‌گذراند<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۰ ـ ۳۲۴.</ref>.


=== [[سیره عبادی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره عبادی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره عبادی حضرت فاطمه}}


=== [[سیره خانوادگی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره خانوادگی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره خانوادگی حضرت فاطمه}}
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان دختر [[پیامبر خاتم]] {{صل}} جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت به‌گونه‌ای که از محبوب‌ترین افراد نزد ایشان به شمار می‌آمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش اهتمام ویژه‌ای داشت و در نقش [[همسرداری]] نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی [[عمر]] خویش، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، [[رضایت]] خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در [[زندگی]]، [[رفتاری]] از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان [[همسر]] آزرده باشد<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.</ref>.<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۲-۳۲۴.</ref>
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به عنوان دختر [[پیامبر خاتم]] {{صل}} جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت به‌گونه‌ای که از محبوب‌ترین افراد نزد ایشان به شمار می‌آمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش اهتمام ویژه‌ای داشت و در نقش [[همسرداری]] نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی [[عمر]] خویش، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، [[رضایت]] خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در [[زندگی]]، [[رفتاری]] از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان [[همسر]] آزرده باشد<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.</ref>.<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۲-۳۲۴.</ref>


=== [[سیره اجتماعی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره اجتماعی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره اجتماعی حضرت فاطمه}}
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی اجتماعی آن حضرت است. حیات اجتماعی بانوی [[اسلام]] در این بُعد برای شیفتگان مکتبش بسیار درس‌آموز است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل اجتماعی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت.
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی اجتماعی آن حضرت است. حیات اجتماعی بانوی [[اسلام]] در این بُعد برای شیفتگان مکتبش بسیار درس‌آموز است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل اجتماعی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت.


[[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد و [[تمایل]] نداشت حتی مردی نابینا کنار او بنشیند و با او هم‌سخن شود، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷.</ref>.
[[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد و [[تمایل]] نداشت حتی مردی نابینا کنار او بنشیند و با او هم‌سخن شود، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷.</ref>.


=== [[سیره علمی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره علمی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره علمی حضرت فاطمه}}
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به [[شهادت]] [[معصومان]] {{عم}} دارای [[علم]] ما کان و ما یکون تا [[روز قیامت]]<ref>سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۲۵، ص۵۸۴.</ref> و در مسائل [[علمی]]، پاسخگوی [[مردم]] و محل رجوع بانوان بود. آثاری که از حضرت به یادگار مانده است مانند: سخنان، [[خطبه‌ها]] و ادعیه‌هایی است که به مناسبت‌ها و زمینه‌های مختلف ایراد فرموده است<ref>اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا {{س}}، ج۲۲، ص۲۶۶-۳۴۱.</ref> و آثاری چون [[مصحف فاطمه]] {{س}} که منسوب به حضرت است و پس از ایشان در دست [[ائمه]] {{عم}} قرار داشت و هم‌اکنون نیز بنابر [[روایات]] نزد [[حضرت ولی‌عصر]] {{ع}} است<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۵-۳۲۶.</ref>.
[[حضرت فاطمه]] {{س}} به [[شهادت]] [[معصومان]] {{عم}} دارای [[علم]] ما کان و ما یکون تا [[روز قیامت]]<ref>سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۲۵، ص۵۸۴.</ref> و در مسائل [[علمی]]، پاسخگوی [[مردم]] و محل رجوع بانوان بود. آثاری که از حضرت به یادگار مانده است مانند: سخنان، [[خطبه‌ها]] و ادعیه‌هایی است که به مناسبت‌ها و زمینه‌های مختلف ایراد فرموده است<ref>اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا {{س}}، ج۲۲، ص۲۶۶-۳۴۱.</ref> و آثاری چون [[مصحف فاطمه]] {{س}} که منسوب به حضرت است و پس از ایشان در دست [[ائمه]] {{عم}} قرار داشت و هم‌اکنون نیز بنابر [[روایات]] نزد [[حضرت ولی‌عصر]] {{ع}} است<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۵-۳۲۶.</ref>.


=== [[سیره سیاسی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره سیاسی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره سیاسی حضرت فاطمه}}
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی آن حضرت است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل سیاسی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است.
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی آن حضرت است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل سیاسی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد، اما این بدان معنا نیست که [[دختر پیامبر]] {{صل}} از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است.


[[حیات فاطمه]] {{س}} در [[مکه]] و در [[مدینه]] سرشار از وقایع و رخدادهای مهم [[فرهنگی]]، اجتماعی، سیاسی و نظامی بود و فاطمه {{س}} در همان حال که از ویژگی‌های لطیف زنانه برخوردار بود، در همه این عرصه‌ها تا آنجا که [[وظیفه]] ایجاب می‌کرد حضور داشت. او [[زندگی سیاسی]] را از همان دوران خردسالی و در کنار پدر بزرگوار خویش آغاز کرد و در همه جبهه‌های رویارویی [[رسول خدا]] {{صل}} با طاغوت‌های [[زمان]] خویش، همراه و پشتیبان آن حضرت بود. زمانی هم که به مدینه [[هجرت]] و با دومین [[شخصیت]] [[اسلام]] [[ازدواج]] کرد، سنگر به سنگر با او پیش رفت؛ گویی یک روح بودند در دو بدن. پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} و پیدایی رخدادهای جدید در [[جامعه اسلامی]]، فصلی جدید از [[زندگی سیاسی]] [[فاطمه]] {{س}} آغاز شد؛ فصلی که با مراحل پیشین بسیار متفاوت بود و [[دختر پیامبر]] {{صل}} را با همه خستگی ناشی از کار [[خانه]] سرپرستی [[کودکان]] خردسال، اشتغالات [[عبادی]] و [[اجتماعی]] و از همه [[رنج]] آورتر، فراق پدر، با همه توان به میدان [[سیاست]] کشانید<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳؛ [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref>.
[[حیات فاطمه]] {{س}} در [[مکه]] و در [[مدینه]] سرشار از وقایع و رخدادهای مهم [[فرهنگی]]، اجتماعی، سیاسی و نظامی بود و فاطمه {{س}} در همان حال که از ویژگی‌های لطیف زنانه برخوردار بود، در همه این عرصه‌ها تا آنجا که [[وظیفه]] ایجاب می‌کرد حضور داشت. او [[زندگی سیاسی]] را از همان دوران خردسالی و در کنار پدر بزرگوار خویش آغاز کرد و در همه جبهه‌های رویارویی [[رسول خدا]] {{صل}} با طاغوت‌های [[زمان]] خویش، همراه و پشتیبان آن حضرت بود. زمانی هم که به مدینه [[هجرت]] و با دومین [[شخصیت]] [[اسلام]] [[ازدواج]] کرد، سنگر به سنگر با او پیش رفت؛ گویی یک روح بودند در دو بدن. پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} و پیدایی رخدادهای جدید در [[جامعه اسلامی]]، فصلی جدید از [[زندگی سیاسی]] [[فاطمه]] {{س}} آغاز شد؛ فصلی که با مراحل پیشین بسیار متفاوت بود و [[دختر پیامبر]] {{صل}} را با همه خستگی ناشی از کار [[خانه]] سرپرستی [[کودکان]] خردسال، اشتغالات [[عبادی]] و [[اجتماعی]] و از همه [[رنج]] آورتر، فراق پدر، با همه توان به میدان [[سیاست]] کشانید<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۱۴۷ ـ ۱۵۳؛ [[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[حضرت فاطمه و سیره ایشان (مقاله)|حضرت فاطمه و سیره ایشان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱]]، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref>.


=== [[سیره نظامی حضرت فاطمه]] ===
=== سیره نظامی حضرت فاطمه ===
{{اصلی|سیره نظامی حضرت فاطمه}}
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی و نظامی آن حضرت است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل نظامی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد، اما این بدان معنا نیست که از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است.
از جمله قلمروهای الگوبخشی [[سیره]] [[حضرت فاطمه]] {{س}} زندگی سیاسی و نظامی آن حضرت است. او همان‌گونه که در ابعاد مختلف [[علمی]]، [[اخلاقی]]، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و سایر [[کمالات انسانی]] و ارزش‌های دینی پیشگام بود، در مسائل نظامی نیز [[انسانی]] ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. [[فاطمه]] {{س}} گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان [[بیگانه]] [[زندگی]] می‌کرد، اما این بدان معنا نیست که از مسئولیت‌های اجتماعی خویش [[غافل]] بوده و خود را در برابر [[جامعه]] و مسائلی که در آن می‌گذرد [[مسئول]] نمی‌دانسته است.


۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش