تذکر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = فضایل اخلاقی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  =
}}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
تذکر، یادآوری و توجه دادن مستمر افراد به امور مطلوب و بایسته و برحذر داشتن آنها از امور نامطلوب و نابایسته‌ها از مهم‌ترین شیوه‌های آگاهی‌بخشی غیررسمی برای حفظ هشیاری و فعال نگه داشتن حافظه جمعی در جامعه است که باید عموم افراد و دستگاه‌های فرهنگی به مثابه یک حق و تکلیف اجتماعی متقابل نسبت به آن اقدام کنند. قرآن کریم، از این شیوه و الگوی معرفتی و اطلاعاتی در قالب تذکارهای مستقیم و غیرمستقیم سود جسته و در برخی آیات نیز پیامبر {{صل}} را به تذکردهی امر کرده است. {{متن قرآن|وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و یادآوری کن که یادآوری مؤمنان را سودمند است» سوره ذاریات، آیه ۵۵.</ref>. علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۵۵ سوره ذاریات می‌نویسد: امر به تذکر بعد از نهی از جدال با آنان، معنایش این است که تو دست از تذکر دادن خود بر مدار، و همچنان که تاکنون ایشان را با مواعظت تذکر می‌دادی تذکر ده، چون تذکر، مفید به حال مؤمنین است، و ربطی به استدلال و جدال با آن طاغیان ندارد<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۵۷۹.</ref>.
[[تذکر]]، یادآوری و توجه دادن مستمر افراد به امور مطلوب و بایسته و برحذر داشتن آنها از امور نامطلوب و نابایسته‌ها از مهم‌ترین شیوه‌های آگاهی‌بخشی غیررسمی برای [[حفظ]] [[هشیاری]] و فعال نگه داشتن [[حافظه]] جمعی در [[جامعه]] است که باید عموم افراد و دستگاه‌های [[فرهنگی]] به مثابه یک [[حق]] و [[تکلیف]] [[اجتماعی]] متقابل نسبت به آن اقدام کنند. [[قرآن کریم]]، از این شیوه و الگوی [[معرفتی]] و اطلاعاتی در قالب تذکارهای مستقیم و غیرمستقیم [[سود]] جسته و در برخی [[آیات]] نیز [[پیامبر]]{{صل}} را به تذکردهی امر کرده است. {{متن قرآن|وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و یادآوری کن که یادآوری مؤمنان را سودمند است» سوره ذاریات، آیه ۵۵.</ref>. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر آیه]] ۵۵ [[سوره ذاریات]] می‌نویسد: [[امر]] به تذکر بعد از [[نهی]] از [[جدال]] با آنان، معنایش این است که تو دست از تذکر دادن خود بر مدار، و همچنان که تاکنون ایشان را با مواعظت تذکر می‌دادی تذکر ده، چون تذکر، مفید به حال [[مؤمنین]] است، و ربطی به [[استدلال]] و جدال با آن [[طاغیان]] ندارد<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۵۷۹.</ref>.
تفسیر نمونه نیز در توضیح آیه {{متن قرآن|وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ}}<ref>«و روزهای خداوند را به آنان گوشزد کن» سوره ابراهیم، آیه ۵.</ref> می‌نویسد: یادآوری روزهای بزرگ نقش مؤثری در بیداری و هشیاری ملت‌ها دارد و با الهام از همین پیام آسمانی است که ما خاطره روزهای بزرگی را که در تاریخ اسلام بوده همواره جاودان می‌داریم، و هر سال برای تجدید این خاطره‌ها روزهای معینی را اختصاص می‌دهیم که در آن به تاریخ گذشته باز می‌گردیم و درس‌های مهمی از آن می‌آموزیم، درس‌هایی که برای امروز ما فوق‌العاده مؤثر است<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۶.</ref>.
 
[[تفسیر نمونه]] نیز در توضیح [[آیه]] {{متن قرآن|وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ}}<ref>«و روزهای خداوند را به آنان گوشزد کن» سوره ابراهیم، آیه ۵.</ref> می‌نویسد: یادآوری روزهای بزرگ نقش مؤثری در [[بیداری]] و هشیاری [[ملت‌ها]] دارد و با [[الهام]] از همین [[پیام آسمانی]] است که ما خاطره روزهای بزرگی را که در [[تاریخ اسلام]] بوده همواره جاودان می‌داریم، و هر سال برای تجدید این خاطره‌ها روزهای معینی را اختصاص می‌دهیم که در آن به [[تاریخ]] گذشته باز می‌گردیم و درس‌های مهمی از آن می‌آموزیم، درس‌هایی که برای امروز ما فوق‌العاده مؤثر است<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۶.</ref>.


== [[آیات]] قرآنی مرتبط ==
== آیات [[قرآنی]] مرتبط ==
# تذکارهای سلبی: {{متن قرآن|لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا}}<ref>«مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند» سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref>.
# تذکارهای سلبی: {{متن قرآن|لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا}}<ref>«مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند» سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref>.
# تذکارهای ایجابی: {{متن قرآن|كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ}}<ref>«برای خداوند بپاخیزید و با دادگری گواهی دهید» سوره مائده، آیه ۸.</ref><ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۸۲.</ref>
# تذکارهای ایجابی: {{متن قرآن|كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ}}<ref>«برای خداوند بپاخیزید و با دادگری گواهی دهید» سوره مائده، آیه ۸.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص۳۸۲.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۵: خط ۲۳:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:تذکر]]
[[رده:فضایل اخلاقی]]


{{ارزش‌های اجتماعی}}
{{ارزش‌های اجتماعی}}
۱۱۲٬۹۹۸

ویرایش