خداشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۴۸۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۳۰: خط ۱۳۰:


قسم اول (نظم هدفمندانه) میان متفکران از [[شهرت]] بیشتری برخوردار است، اما قسم دوم (علی و معلولی) بیشتر به [[برهان امکان]] و [[وجوب]] [[فلسفی]] شباهت و [[قرابت]] دارد تا به [[برهان نظم]]<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[خداشناسی توحیدی (مقاله)| مقاله «خداشناسی توحیدی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۴۵.</ref>.
قسم اول (نظم هدفمندانه) میان متفکران از [[شهرت]] بیشتری برخوردار است، اما قسم دوم (علی و معلولی) بیشتر به [[برهان امکان]] و [[وجوب]] [[فلسفی]] شباهت و [[قرابت]] دارد تا به [[برهان نظم]]<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[خداشناسی توحیدی (مقاله)| مقاله «خداشناسی توحیدی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۴۵.</ref>.
==[[خداشناسی]]==
تحقق [[معرفت]] [[توحیدی]]، اساسی‌ترین [[هدف]] [[دین]] است و تمام [[اهداف دین]]، به گونه‌ای به آن بسته است. در [[کتاب آسمانی]] [[اسلام]]، آیاتی هست که با ذکر نشانه‌های وجود [[خداوند متعال]]، [[انسان]] را به [[شناخت]] و معرفت درباره او و [[تأمل]] در [[آیات الهی]] [[دعوت]] می‌کند: «و از آیت‌های اوست که آفرید برایتان از نوع شما جفت‌هایی تا بیارمید بدانان و قرار داد مابین شما [[دوستی]] و [[مهربانی]]. البته در این کار، نشانه‌هایی (از خداشناسی) برای گروه [[اندیشمندان]] است. و از آیت‌های او [[آفرینش]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و گوناگونی زبان‌ها و رنگ‌های شما (بر اساس [[محیط زیست]]) بوده. البته در این کار، نشانه‌های (خداشناسی) برای دانایان است و از آیت‌های او [[خوابیدن]] شما در شب و [[روز]] و تهیه روزی و [[معیشت]] شما از فضل او بوده که البته در این، نشانه‌های (خداشناسی) برای گروه شنوندگان است و از آیت‌‎های او این‎که می‌‎نماید به شما برق را بیمی و امیدی و می‌فرستد از [[آسمان]]، آبی را که زنده سازد بدان زمین را پس از مردنش. البته در این، نشانه‌هایی برای گروه با خردان است و از آیت‎های او آن‎که به پا بایستد آسمان و زمین به امر او؛ سپس هنگامی که بخواند شما را که خواندن از زمین (و [[قبر]]) است در آن‎گاه بیرون بیایید»<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۱۹، ص۱۱۵.</ref>.
اما این شناخت و معرفت هم مراتبی دارد. کلمات گهربار [[امیر]] بیان{{ع}} در این باره بهترین تبیین خداشناسی است:
سر آغاز دین، خداشناسی است و کمال [[شناخت خدا]]، [[باور]] داشتن او و کمال باورداشتن [[خدا]]، [[شهادت]] به [[یگانگی]] اوست و [[کمال توحید]] (شهادت بر [[یگانگی خدا]]) [[اخلاص]] و کمال اخلاص، خدا را از [[صفات]] [[مخلوقات]] جدا کردن است<ref>نهج البلاغة، ص۳۳. {{متن حدیث|أَوَّلُ الدِّينِ مَعْرِفَتُهُ وَ كَمَالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْدِيقُ بِهِ...}}.</ref>.
[[سید حیدر آملی]]، از [[عارفان]] و [[مفسران]] بنام [[قرن هشتم]] [[قمری]]، [[هدف پیامبران]] را [[آگاهی]] دادن و خبر دادن از [[حقایق الهی]] دانسته، می‌فرماید: «بدان که [[نبوت]] نزد [[عارفان]]، [[آگاهی]] دادن و خبر دادن از [[حقایق الهی]] یعنی [[شناخت]] ذات، [[اسما]]، صفات و [[احکام]] [[حق تعالی]] است»<ref>سید حیدر آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ص۳۷۹.</ref>.
این که [[رسالت]] اصلی [[پیامبران]]، شناساندن [[خداوند]] برای [[انسان‌ها]] بوده است، در گفتار دیگر عارفان نیز دیده می‌شود. [[امام خمینی]]، آن [[رهبر]] [[عارف]] و سالک، می‌فرماید: «تمام مقاصد [[انبیا]] برمی‎گردد به [[معرفت الله]]. هرچه در [[دنیا]] واقع بشود و انبیا هر چه دنبالش بودند، واقعاً [[خداشناسی]] بود»<ref>سید روح الله خمینی، صحیفه نور، ج۷، ص۲۵۰.</ref>.
مسلماً روش عرفا قابلیت بیان تمام [[اهداف دین]] را ندارد؛ بلکه فقط به گوشه‌ای از اهداف دین اشاره می‌کند و می‌‌توان اهداف دیگری را برای [[دین]] برشمرد.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اهداف و کارکردهای دین (کتاب)|اهداف و کارکردهای دین]]، ص 26-27.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۵٬۱۸۴

ویرایش