نیایش ششم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = صحیفه سجادیه
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  =
}}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[نیایش]] آن [[حضرت]] است به هنگام [[صبح و شام]].
[[نیایش]] [[حضرت سجاد]] {{ع}} است به هنگام صبح و شام. [[روز]] و شب دو [[آیه]] از [[آیات]] خداست: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ}}<ref>«و شب و روز را دو نشانه قرار دادیم» سوره اسراء، آیه ۱۲.</ref>. در [[قرآن کریم]] سوره‌ای به نام روز ([[ضحی]]<ref>ضحی، زمان پخش شدن شعاع خورشید و امتداد یافتن روز است (مفردات راغب اصفهانی).</ref>) و سوره‌ای به نام شب (لیل) آمده و بارها به این دو [[نشانه]] [[قدرت الهی]] [[سوگند]] خورده است. هم‌چنین در [[قرآن]] به هنگام [[صبح]] سوگند یاد شده است<ref>{{متن قرآن|وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ}} «و به بامداد چون بردمد» سوره تکویر، آیه ۱۸.</ref>.
[[روز]] و [[شب]] دو [[آیه]] از [[آیات]] خداست: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ}}<ref>«و شب و روز را دو نشانه قرار دادیم» سوره اسراء، آیه ۱۲.</ref>. در [[قرآن کریم]] سوره‌ای به نام روز ([[ضحی]]<ref>ضحی، زمان پخش شدن شعاع خورشید و امتداد یافتن روز است (مفردات راغب اصفهانی).</ref>) و سوره‌ای به نام شب (لیل) آمده و بارها به این دو [[نشانه]] [[قدرت الهی]] [[سوگند]] خورده است. هم‌چنین در [[قرآن]] به هنگام [[صبح]] سوگند یاد شده است<ref>{{متن قرآن|وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ}} «و به بامداد چون بردمد» سوره تکویر، آیه ۱۸.</ref>.


[[امام]] [[زین العابدین]] {{ع}} دعای خود را با [[ستایش خداوند]] درباره [[آفرینش]] این دو پدیده بزرگ و نقش آنها در [[زندگی]] [[انسان]] آغاز می‌کند:
[[امام]] [[زین العابدین]] {{ع}} دعای خود را با [[ستایش خداوند]] درباره [[آفرینش]] این دو پدیده بزرگ و نقش آنها در [[زندگی]] [[انسان]] آغاز می‌کند: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ، وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ‏، وَ جَعَلَ‏ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً، وَ أَمَداً مَمْدُوداً...}}؛ «[[حمد]] و [[سپاس]] خداوندی را که به [[قوت]] خود شب و روز را بیافرید و به [[قدرت]] خویش آن دو را از یکدیگر فرق نهاد و هر یک را حدی محدود و زمانی معین قرار داد. به تقدیر خویش از یکی می‌کاهد و بر دیگری می‌افزاید و بر یکی می‌افزاید و از دیگری می‌کاهد، تا بندگانش را توان به‌دست آوردن قوت باشد و امکان پرورش. شب را بیافرید تا بندگانش در آن از [[رنج]] و تلاش بیاسایند و آن را به مثابه پوششی گردانید تا در آن به [[خواب]] راحت روند؛ تنشان بدان آسوده شود و نیرو گیرد و خود به [[لذت]] و کامیابی رسند. روز را بیافرید تا در [[روشنایی]] آن به [[طلب]] [[فضل]] و [[نعمت]] خداوندی پردازند و [[رزق]] او را به چنگ آورند».
{{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ، وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ‏، وَ جَعَلَ‏ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً، وَ أَمَداً مَمْدُوداً...}}؛ «[[حمد]] و [[سپاس]] خداوندی را که به [[قوت]] خود شب و روز را بیافرید و به [[قدرت]] خویش آن دو را از یکدیگر فرق نهاد و هر یک را حدی محدود و زمانی معین قرار داد. به تقدیر خویش از یکی می‌کاهد و بر دیگری می‌افزاید و بر یکی می‌افزاید و از دیگری می‌کاهد، تا بندگانش را توان به‌دست آوردن قوت باشد و امکان پرورش. شب را بیافرید تا بندگانش در آن از [[رنج]] و تلاش بیاسایند و آن را به مثابه پوششی گردانید تا در آن به [[خواب]] راحت روند؛ تنشان بدان آسوده شود و نیرو گیرد و خود به [[لذت]] و کامیابی رسند. روز را بیافرید تا در [[روشنایی]] آن به [[طلب]] [[فضل]] و [[نعمت]] خداوندی پردازند و [[رزق]] او را به چنگ آورند».


آنگاه امام به [[سیطره]] [[خداوند]] بر موجودات و انسان این‌گونه اشاره می‌کند: «ما و همه چیزها جملگی صبح کردیم و همه از آن توایم: از [[آسمان]] و [[زمین]] و هر چه در آن دو نهاده‌ای، از آرمیده و [[جنبنده]] و [[ایستاده]] و رونده و هر چه بر هواست و هر چه درون [[زمین]] است. صبح کردیم و همه در قبضه [[قدرت]] توایم».
آنگاه امام به [[سیطره]] [[خداوند]] بر موجودات و انسان این‌گونه اشاره می‌کند: «ما و همه چیزها جملگی صبح کردیم و همه از آن توایم: از [[آسمان]] و [[زمین]] و هر چه در آن دو نهاده‌ای، از آرمیده و [[جنبنده]] و [[ایستاده]] و رونده و هر چه بر هواست و هر چه درون [[زمین]] است. صبح کردیم و همه در قبضه [[قدرت]] توایم».
از فرازهای زیبای این [[دعا]] این است که [[امام]] {{ع}} هر [[روز]] جدید را شاهدی حاضر بر [[اعمال]] ما می‌داند که اگر خوبی کنیم ما را سپاس‌گویان ترک کند و اگر [[بدی]] کنیم نکوهش‌کنان از ما جدا گردد. از این‌رو از [[خداوند]] می‌طلبد که [[حسن]] [[مصاحبت]] روز را نصیب گرداند و بهره ما را از [[خوبی‌ها]] سرشار کرده و از [[بدی‌ها]] پیراسته سازد. وی همچنین از [[خدا]] می‌طلبد تا به [[برکت]] [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] [[زحمت]] ما بر [[فرشتگان]] با [[کرامت]] که نویسنده اعمال ما هستند آسان گردد، و در هر ساعتی از ساعات روز بهره‌ای از [[مقامات]] [[بندگان]] خاص و [[نصیبی]] از [[شکر]] و [[گواه]] صدقی از [[ملائکه]] داشته باشیم.
 
از فرازهای زیبای این [[دعا]] این است که [[امام]] {{ع}} هر [[روز]] جدید را شاهدی حاضر بر [[اعمال]] ما می‌داند که اگر خوبی کنیم ما را سپاس‌گویان ترک کند و اگر بدی کنیم نکوهش‌کنان از ما جدا گردد. از این‌رو از [[خداوند]] می‌طلبد که [[حسن]] [[مصاحبت]] روز را نصیب گرداند و بهره ما را از [[خوبی‌ها]] سرشار کرده و از [[بدی‌ها]] پیراسته سازد. وی همچنین از [[خدا]] می‌طلبد تا به [[برکت]] [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] [[زحمت]] ما بر [[فرشتگان]] با [[کرامت]] که نویسنده اعمال ما هستند آسان گردد، و در هر ساعتی از ساعات روز بهره‌ای از [[مقامات]] [[بندگان]] خاص و [[نصیبی]] از [[شکر]] و [[گواه]] صدقی از [[ملائکه]] داشته باشیم.


و مجدداً [[خدای بزرگ]] را [[ستایش]] کرده و دست نیاز بلند می‌کند: «خداوندا، ما را در این روز، از [[حسنات]] پاداشی جزیل [[عنایت]] کن و از [[سیئات]] دور بدار. بامداد و شامگاهش را برای ما پر از [[سپاس]] و ستایش و [[پاداش]] و [[ثواب]] و [[بخشش]] و [[نیکی]] گردان».
و مجدداً [[خدای بزرگ]] را [[ستایش]] کرده و دست نیاز بلند می‌کند: «خداوندا، ما را در این روز، از [[حسنات]] پاداشی جزیل [[عنایت]] کن و از [[سیئات]] دور بدار. بامداد و شامگاهش را برای ما پر از [[سپاس]] و ستایش و [[پاداش]] و [[ثواب]] و [[بخشش]] و [[نیکی]] گردان».
و از او [[ایمنی]] از خطرات را [[طلب]] می‌کند: «بار خدایا، بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و ما را از پیش‌رو و پشت‌سر و جانب راست و جانب چپ و از هر طرف [[حفاظت]] فرمای، آن‌سان که از [[معصیت]] تو در [[امان]] مانیم و به [[اطاعت]] تو [[راه]] یابیم و هر چه کنیم در طریق [[محبت]] تو باشد».
و از او [[ایمنی]] از خطرات را [[طلب]] می‌کند: «بار خدایا، بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و ما را از پیش‌رو و پشت‌سر و جانب راست و جانب چپ و از هر طرف [[حفاظت]] فرمای، آن‌سان که از [[معصیت]] تو در [[امان]] مانیم و به [[اطاعت]] تو [[راه]] یابیم و هر چه کنیم در طریق [[محبت]] تو باشد».


و روزی این چنین را از خدا تمنا می‌کند. {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي‏ جَمِيعِ‏ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ‏ الْخَيْرِ...}}؛ «بار خدایا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را در این روز و این [[شب]] و هر روز به انجام دادن [[کارهای نیک]] و دوری از [[کارهای ناپسند]] [[توفیق]] ده و به [[شکر]] [[نعمت‌ها]] و [[پیروی]] از [[سنت‌ها]] و دوری از [[بدعت‌ها]] و [[امربه معروف و نهی از منکر]] و پاسداشت [[اسلام]] و [[نکوهش]] [[باطل]] و [[خوار]] داشت آن، و [[نصرت]] [[حق]] و [[عزیز]] داشتن آن و [[راهنمایی]] گمگشتگان و [[یاری]] [[ناتوانان]] و فریادرسی ستمدیگان، [[توفیق]] ده».
و روزی این چنین را از خدا تمنا می‌کند. {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي‏ جَمِيعِ‏ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ‏ الْخَيْرِ...}}؛ «بار خدایا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را در این روز و این [[شب]] و هر روز به انجام دادن [[کارهای نیک]] و دوری از [[کارهای ناپسند]] [[توفیق]] ده و به [[شکر]] [[نعمت‌ها]] و [[پیروی]] از [[سنت‌ها]] و دوری از [[بدعت‌ها]] و [[امربه معروف و نهی از منکر]] و پاسداشت [[اسلام]] و [[نکوهش]] [[باطل]] و [[خوار]] داشت آن، و [[نصرت]] [[حق]] و عزیز داشتن آن و [[راهنمایی]] گمگشتگان و [[یاری]] [[ناتوانان]] و فریادرسی ستمدیگان، [[توفیق]] ده».


این [[دعا]] با [[شهادت]] به [[وحدانیت]] [[خدای متعال]] و اعتراف به اینکه [[حکم]] او عادلانه است و نسبت به بندگانش [[رأفت]] و [[رحمت]] دارد و [[محمد]] {{صل}} [[بنده]] و [[پیامبر]] ([[رسول]]) و [[بهترین]] مخلوق اوست، و کسی است که در [[نصیحت]] [[امت]] از هیچ کوششی فروگذار نکرده؛ با ذکر [[درود]] و [[صلوات بر پیامبر و آل او]]، پایان می‌پذیرد.
این [[دعا]] با [[شهادت]] به [[وحدانیت]] [[خدای متعال]] و اعتراف به اینکه [[حکم]] او عادلانه است و نسبت به بندگانش [[رأفت]] و [[رحمت]] دارد و [[محمد]] {{صل}} [[بنده]] و [[پیامبر]] ([[رسول]]) و [[بهترین]] مخلوق اوست، و کسی است که در [[نصیحت]] [[امت]] از هیچ کوششی فروگذار نکرده؛ با ذکر [[درود]] و [[صلوات بر پیامبر و آل او]]، پایان می‌پذیرد.
بارها در [[قرآن]] آمده که [[شب]] برای استراحت و [[آرامش]] و [[روز]] برای کار و فعالیت و تأمین [[زندگی]] است: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا * وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا}}<ref>«و شب را پوشش گرداندیم * و روز را زمان (تلاش برای) معاش نهادیم» سوره نبأ، آیه ۱۰-۱۱.</ref>.
 
[[خواندن]] این دعا در هر روز و شب رابطه ما را با [[خداوند]] عاشقانه‌تر و رابطه ما را با زندگی جدی‌تر می‌کند. [[سعی]] می‌کنیم با [[استمداد]] از خداوند برای خود برنامه داشته باشیم و [[فرصت‌ها]] و تهدیدها را در نظر بگیریم و پیوسته حرکت خود را به سمت [[هدف]] رصد کنیم.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، تهران، ۱۳۸۲؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.</ref>.<ref>[[سید جواد بهشتی|بهشتی، سید جواد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «نیایش ششم»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۴۴۴.</ref>
بارها در [[قرآن]] آمده که [[شب]] برای استراحت و [[آرامش]] و [[روز]] برای کار و فعالیت و تأمین [[زندگی]] است: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا * وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا}}<ref>«و شب را پوشش گرداندیم * و روز را زمان (تلاش برای) معاش نهادیم» سوره نبأ، آیه ۱۰-۱۱.</ref>. [[خواندن]] این دعا در هر روز و شب رابطه ما را با [[خداوند]] عاشقانه‌تر و رابطه ما را با زندگی جدی‌تر می‌کند. [[سعی]] می‌کنیم با [[استمداد]] از خداوند برای خود برنامه داشته باشیم و [[فرصت‌ها]] و تهدیدها را در نظر بگیریم و پیوسته حرکت خود را به سمت [[هدف]] رصد کنیم<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، تهران، ۱۳۸۲؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.</ref>.<ref>[[سید جواد بهشتی|بهشتی، سید جواد]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «نیایش ششم»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۴۴۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۶: خط ۳۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:نیایش ششم]]
[[رده:صحیفه سجادیه]]
۱۱۳٬۱۶۱

ویرایش