بدعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۹۸۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۳
برچسب‌ها: برگردانده‌شده پیوندهای ابهام‌زدایی
برچسب: واگردانی دستی
خط ۱۰: خط ۱۰:
===معنای اصطلاحی===
===معنای اصطلاحی===
در اصطلاح [[دینی]]، هر دو صورتِ: «وارد کردن چیزی به [[دین]] که جزء دین نیست به نام دین»<ref>{{عربی|ادخال ما لیس فی‌الدین فی‌الدین}}. ر.ک: مجمع البحرین‌، ج۱، ص۱۶۴؛ عسقلانی، احمد بن حجر، فتح الباری، ج۵، ص۱۵۶؛ رسائل الجاحظ، ۶۰؛ نیشابوری مقری، ابو جعفر، الحدود، ص۷۹.</ref> و «خارج کردن چیزی که جزء دین است از دین» بدعت است<ref>مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.</ref>. البته نباید هر نوع نوآوری را بدعت در دین دانست، زیرا این برداشت برخلاف [[سیره]] [[اهل‌بیت]] و [[دانشمندان اسلامی]] است. برخی افراد هرگونه تعمق و [[تفکر]] در [[معارف الهی]] را بدعت و [[ضلالت]] شمرده‌اند، ولی این [[عقیده]]، [[انحراف]] از سیره [[پیشوایان]] [[مذهب شیعه]] است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۵۳؛ [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۱۱؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۴۳؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص۵۶؛ [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[بدعت - سبحانی (مقاله)|مقاله «بدعت»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی، ج۲]]، ص۶۲ ـ ۶۵.</ref>
در اصطلاح [[دینی]]، هر دو صورتِ: «وارد کردن چیزی به [[دین]] که جزء دین نیست به نام دین»<ref>{{عربی|ادخال ما لیس فی‌الدین فی‌الدین}}. ر.ک: مجمع البحرین‌، ج۱، ص۱۶۴؛ عسقلانی، احمد بن حجر، فتح الباری، ج۵، ص۱۵۶؛ رسائل الجاحظ، ۶۰؛ نیشابوری مقری، ابو جعفر، الحدود، ص۷۹.</ref> و «خارج کردن چیزی که جزء دین است از دین» بدعت است<ref>مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.</ref>. البته نباید هر نوع نوآوری را بدعت در دین دانست، زیرا این برداشت برخلاف [[سیره]] [[اهل‌بیت]] و [[دانشمندان اسلامی]] است. برخی افراد هرگونه تعمق و [[تفکر]] در [[معارف الهی]] را بدعت و [[ضلالت]] شمرده‌اند، ولی این [[عقیده]]، [[انحراف]] از سیره [[پیشوایان]] [[مذهب شیعه]] است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۵۳؛ [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۱۱؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۴۳؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص۵۶؛ [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[بدعت - سبحانی (مقاله)|مقاله «بدعت»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی، ج۲]]، ص۶۲ ـ ۶۵.</ref>
== اهمیت و جایگاه ==
بدعت بدین معناست که حلالی را [[حرام]] یا حرامی را [[حلال]] کنند و چیزی از [[آیین]] [[خدا]] بکاهند یا چیزی بر آن بیفزایند، بی‌آن‌که [[دلیل]] معتبری بر آن [[قائم]] باشد یا [[آیین]] جدیدی ابداع کنند و به عنوان یک [[دین]]، [[مردم]] را به سوی آن فراخوانند. این امر از جمله [[گناهان کبیره]] است، زیرا از جمله [[واجبات]] قطعی که [[خداوند]] بر آن [[خشم]] می‌گیرد، بدعتی است که بر اساس آن، شخص برای رفع [[حاجت]]، بدعتی در [[دین خدا]] وارد کند<ref>{{متن حدیث|أَوْ يَسْتَنْجِحَ حَاجَةً إِلَى النَّاسِ بِإِظْهَارِ بِدْعَةٍ فِي دِينِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۵۳.</ref>. از این‌رو [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: بدعت بدترین کارهاست؛ آنچه تازه پیدا شده و آینده آن روشن نیست. هیچ بدعتی در [[دین]] ایجاد نمی‌شود، مگر آنکه سنتی ترک شود<ref>{{متن حدیث|وَ مَا أُحْدِثَتْ بِدْعَةٌ إِلَّا تُرِكَ بِهَا سُنَّةٌ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۴۵.</ref> و بر این اساس، بدعت باعث خرابی [[دین]] می‌شود و مسیر [[هدایت]] و کمال را به [[انحراف]] می‌کشاند و در نهایت، پدیده‌ای شوم در [[تاریخ اسلام]] پدید آورد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۶۲- ۱۶۳.</ref>.
به همین دلیل، منابع دینی، بدعت‌گذار را بدترین کسی نزد خدای تبارک و تعالی شمرده و در روایات آمده است: بدترین [[مردم]] نزد [[خدا]]، [[رهبر]] [[ستمگری]] است که خود [[گمراه]] و مایه [[گمراهی]] دیگران است؛ کسی که [[سنت]] پذیرفته را بمیراند و بدعت ترک‌شده را زنده گرداند<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ شَرَّ النَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ إِمَامٌ جَائِرٌ ضَلَّ وَ ضُلَّ بِهِ فَأَمَاتَ سُنَّةً مَأْخُوذَةً وَ أَحْيَا بِدْعَةً مَتْرُوكَةً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۶۴.</ref>. نیز در [[خطبه]] دیگری از [[بدعت‌گذار]] با تعبیر دشمن‌ترین آفریده [[خدا]] یاد می‌کند، که راه راست را گم کرده و [[دل]] او شیفته بدعت است<ref>{{متن حدیث|إنَّ أَبْغَضَ الْخَلَائِقِ إِلَى اللَّهِ [تَعَالَى] رَجُلَانِ رَجُلٌ وَكَلَهُ اللَّهُ إِلَى نَفْسِهِ فَهُوَ جَائِرٌ عَنْ قَصْدِ السَّبِيلِ مَشْغُوفٌ بِكَلَامِ بِدْعَةٍ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} [[بدعت‌گذار]] را مانند دزدی می‌داند که به‌جای طلب [[سنت]] از کانون [[معرفت]]، از راهی دیگر در صدد کسب [[علم]] و [[معرفت]] برمی‌آید و چیزی را که از آنِ خود نیست، به خود نسبت می‌دهد و خویشتن را [[خالق]] و مالک [[سنت]] معرفی می‌کند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۶.</ref>.<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۶۴.</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش