انسان‌شناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۷
، ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳←منابع
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) |
||
| خط ۳۸۷: | خط ۳۸۷: | ||
و همچنین؛ | و همچنین؛ | ||
همانا بسیاری از [[جنیان]] و [[آدمیان]] را برای [[جهنم]] آفریدیم (پایان کارشان جهنم است)؛ زیرا [[دل]] دارند و با آنها [[فهم]] نمی‌کنند، [[چشم]] دارند و با آنها نمی‌بینند، گوش دارند و با آنها نمی‌شنوند. اینها مانند چهارپایان بلکه راه گم کرده ترند<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ}} «و بی‌گمان بسیاری از پریان و آدمیان را برای دوزخ آفریده‌ایم؛ (زیرا) دل‌هایی دارند که با آن درنمی‌یابند و دیدگانی که با آن نمی‌نگرند و گوش‌هایی که با آن نمی‌شنوند؛ آنان چون چارپایانند بلکه گمراه‌ترند؛ آنانند که ناآگاهند» سوره اعراف، آیه ۱۷۹.</ref>.<ref>[[محمد صفر جبرئیلی|جبرئیلی، محمد صفر]]، [[اسلام‌شناسی (کتاب)|اسلام‌شناسی]] ص ۳۶.</ref> | همانا بسیاری از [[جنیان]] و [[آدمیان]] را برای [[جهنم]] آفریدیم (پایان کارشان جهنم است)؛ زیرا [[دل]] دارند و با آنها [[فهم]] نمی‌کنند، [[چشم]] دارند و با آنها نمی‌بینند، گوش دارند و با آنها نمی‌شنوند. اینها مانند چهارپایان بلکه راه گم کرده ترند<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ}} «و بی‌گمان بسیاری از پریان و آدمیان را برای دوزخ آفریده‌ایم؛ (زیرا) دل‌هایی دارند که با آن درنمی‌یابند و دیدگانی که با آن نمی‌نگرند و گوش‌هایی که با آن نمی‌شنوند؛ آنان چون چارپایانند بلکه گمراه‌ترند؛ آنانند که ناآگاهند» سوره اعراف، آیه ۱۷۹.</ref>.<ref>[[محمد صفر جبرئیلی|جبرئیلی، محمد صفر]]، [[اسلام‌شناسی (کتاب)|اسلام‌شناسی]] ص ۳۶.</ref> | ||
==[[انسان‌شناسی]]== | |||
بنا به [[آموزه‌های اسلام]]، [[انسان]] موجودی است مرکب از [[جسم]] و [[روح]]، ماده و [[ملکوت]] و [[حیوان]] و [[فرشته]]. [[پیامبر]]{{صل}} می‌فرمایند: | |||
[[خداوند متعال]] [[فرشتگان]] را آفرید و تنها [[عقل]] را در نهاد آنها نهاد؛ و حیوان را بیافرید و تنها [[شهوت]] را در [[سرشت]] آنها تعبیه کرد؛ و انسان را بساخت و در وجود او، عقل و شهوت را توأمان نهاد<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۲، ص۲۷۲؛ ج۲۲، صص ۴۱۱ و ۶۴۷؛ ج۲۳، صص ۱۱۰ و ۴۴۸.</ref>. | |||
[[روح انسان]]، برخلاف جسم او که از اول نسبتاً بالفعل [[آفریده]] شده است، در بدو تولد، بالقوه بوده و معلوم نیست که در [[آینده]] به چه صورتی درخواهد آمد؛ ممکن است به صورت حیوان یا [[شیطان]] شود و یا به صورت فرشته یا فراتر از فرشته درآید؛ یعنی ساختار روح انسان، به دست خود او سپرده شده است تا هرگونه که خواست آن را بسازد<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۲، ص۸۷؛ ج۲۳، ص۲۲۲.</ref>. بر این اساس، [[اخلاق اسلامی]] که می‌خواهد [[انسانی]] جامع بسازد، بر آن است که تمام استعدادهای مادی و [[معنوی]] انسان را هماهنگ با هم پرورش دهد؛ تا انسانی پدید آید که [[دنیا]] را با [[آخرت]] و [[خلوت]] عارفانه را با [[مسئولیت اجتماعی]] با هم داشته باشد<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۲۳، ص۱۱۲؛ ج۲۲، ص۷۳۵.</ref>.<ref>[[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، اخلاق و فرا اخلاق (کتاب)|اخلاق و فرا اخلاق]] ص ۲۱.</ref> | |||
==«من» دو ساحتی انسان== | |||
انسان به‌خاطر داشتن دو جنبه مادی (حیوانی) و [[روحانی]] ([[ملکوتی]]) در خود دو گونه [[گرایش]] و دو گونه «خویشتن» [[احساس]] می‌کند؛ خویشتن حیوانی و خویشتن ملکوتی؛ از این دو اصل آنچه اصیل و [[حقیقی]] است، خویشتن ملکوتی می‌باشد؛ لذا وقتی من ملکوتی در [[کشمکش]] بین این دو غالب می‌شود، انسان احساس [[قهرمانی]] و [[سرافرازی]] می‌کند و وقتی من حیوانی غالب می‌شود، انسان در [[باطن]] خود احساس [[شکست]] و [[شرمندگی]] می‌کند. بنابراین انسان در [[جنگ]] درون، باید بکوشد که «من» ملکوتی را بر «من» مجازی حیوانی چیره سازد؛ چراکه [[پیروزی]] من حیوانی مساوی است با [[خودمحوری]]؛ و نتیجه خودمحوری، [[خودباختگی]] و [[خود فراموشی]] است که بزرگ‌ترین [[خسران]] است؛ لذا [[خداوند متعال]] فرمود: | |||
{{متن قرآن|قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ}}<ref>«بگو: بی‌گمان زیانکاران آنانند که در روز رستخیز به خود و خانواده خویش زیان رسانده‌اند» سوره زمر، آیه ۱۵.</ref>. | |||
و فرمود: | |||
{{متن قرآن|وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ}}<ref>«و چون کسانی نباشید که خداوند را فراموش کردند پس (خداوند نیز) آنان را از یاد خودشان برد؛ آنانند که نافرمانند» سوره حشر، آیه ۱۹.</ref><ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۲۲، صص ۴۱۵-۴۱۰، ۴۳۶، ۴۷۴، ۴۷۵ و ۵۸۸؛ ج۲۳، صص ۴۵۵-۴۶۲؛ ج۱، صص ۶۰ و ۳۷۴، ج۳، ص۴۸۷، ج۱۶، صص ۵۷۴ -۵۸۰.</ref>.<ref>[[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، اخلاق و فرا اخلاق (کتاب)|اخلاق و فرا اخلاق]] ص ۲۲.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۳۹۴: | خط ۴۰۶: | ||
# [[پرونده:1100619.jpg|22px]] [[مرتضی لطفی|لطفی]] و [[محمد شعبانی|شعبانی]]، [[نظام تربیتی اسلام - لطفی و شعبانی (مقاله)|مقاله «نظام تربیتی اسلام»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ (کتاب)|'''منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱''']] | # [[پرونده:1100619.jpg|22px]] [[مرتضی لطفی|لطفی]] و [[محمد شعبانی|شعبانی]]، [[نظام تربیتی اسلام - لطفی و شعبانی (مقاله)|مقاله «نظام تربیتی اسلام»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ (کتاب)|'''منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱''']] | ||
# [[پرونده:1100621.jpg|22px]] [[محمد صفر جبرئیلی|جبرئیلی، محمد صفر]]، [[اسلام‌شناسی (کتاب)|'''اسلام‌شناسی''']] | # [[پرونده:1100621.jpg|22px]] [[محمد صفر جبرئیلی|جبرئیلی، محمد صفر]]، [[اسلام‌شناسی (کتاب)|'''اسلام‌شناسی''']] | ||
# [[پرونده:1100608.jpg|22px]] [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، اخلاق و فرا اخلاق (کتاب)|'''اخلاق و فرا اخلاق''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||