←پیشینۀ عَلَم و پرچمداری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۸: | خط ۸: | ||
برخی [[متکلمان]] به [[شأن]] پرچمداری [[امام]] اشاره کردهاند. [[شیخ مفید]] که بیشتر دیدگاههایش درباره [[شئون]] [[اخروی]] [[امام]]، در باب [[فضایل]] [[امام علی]] {{ع}} در [[قیامت]] است، بر اساس [[روایات]]، [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} را [[پرچمدار]] [[بهشت]] میداند.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، تفضیل [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}}، ص۲۹-۳۱.</ref> او روایتی [[نقل]] میکند که در آن، از [[پرچمدار]] بودن [[امام علی]] {{ع}} برای [[پیامبر]] [[سخن]] به میان آمده است.<ref>همو، الامالی، ص ۱۶۸.</ref> کراجکی نیز [[روایت]] دیگری را [[نقل]] کرده که [[امام علی]] {{ع}} خود را [[پرچمدار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} معرفی میکند.<ref>ابوالفتح کراجکی، الاستنصار، ص ۲۱-۲۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] روایاتی [[نقل]] میکند که در آنها، از شئونی برای [[امام علی]] {{ع}} مانند پرچمداری برای [[پیامبر]] یاد شده است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، الامالی، ص ۱۹۰.</ref> [[علامه حلی]] تنها در جایی روایتی [[نقل]] میکند که در آن [[روایت]]، [[امام علی]] {{ع}} به عنوان [[پرچمدار]] [[پیامبر]] در [[قیامت]] معرفی شده است.<ref>حسن بن یوسف حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref> در [[روایات]] دیگر نیز او را [[صاحب لواء]] الحمد میداند.<ref>همو، کشف الیقین، ص ۲۷۱.</ref> دیگر [[متکلمان]] دراینباره سخنی بیان نکردهاند<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۳۴۳.</ref>. | برخی [[متکلمان]] به [[شأن]] پرچمداری [[امام]] اشاره کردهاند. [[شیخ مفید]] که بیشتر دیدگاههایش درباره [[شئون]] [[اخروی]] [[امام]]، در باب [[فضایل]] [[امام علی]] {{ع}} در [[قیامت]] است، بر اساس [[روایات]]، [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} را [[پرچمدار]] [[بهشت]] میداند.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، تفضیل [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}}، ص۲۹-۳۱.</ref> او روایتی [[نقل]] میکند که در آن، از [[پرچمدار]] بودن [[امام علی]] {{ع}} برای [[پیامبر]] [[سخن]] به میان آمده است.<ref>همو، الامالی، ص ۱۶۸.</ref> کراجکی نیز [[روایت]] دیگری را [[نقل]] کرده که [[امام علی]] {{ع}} خود را [[پرچمدار]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} معرفی میکند.<ref>ابوالفتح کراجکی، الاستنصار، ص ۲۱-۲۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] روایاتی [[نقل]] میکند که در آنها، از شئونی برای [[امام علی]] {{ع}} مانند پرچمداری برای [[پیامبر]] یاد شده است.<ref>محمد بن محمد بن نعمان مفید، الامالی، ص ۱۹۰.</ref> [[علامه حلی]] تنها در جایی روایتی [[نقل]] میکند که در آن [[روایت]]، [[امام علی]] {{ع}} به عنوان [[پرچمدار]] [[پیامبر]] در [[قیامت]] معرفی شده است.<ref>حسن بن یوسف حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۶۱-۲۶۲.</ref> در [[روایات]] دیگر نیز او را [[صاحب لواء]] الحمد میداند.<ref>همو، کشف الیقین، ص ۲۷۱.</ref> دیگر [[متکلمان]] دراینباره سخنی بیان نکردهاند<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۳۴۳.</ref>. | ||
==پیشینۀ | ==پیشینۀ عَلَم و [[پرچمداری]]== | ||
[[پرچم]] و علَم در هر سپاهی نشان آنان بوده است. پرچم، رنگی خاص و شعاری ویژه دارد و نیروهای [[جنگ]] جوی هر [[سپاه]] با پرچم خود شناخته میشدند و میشوند. این علامت بیشتر در [[نبردها]] به کار میرفت. در روایتی از [[امام صادق]]<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب{{ع}}، ج۳، ص۲۹۹؛ بحارالانوار، ج۱۲، ص۵۷.</ref> و [[امام علی]]{{عم}}<ref>ابن اشعث، الجعفریات، ص۲۸؛ قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۴۴؛ بحارالانوار، ج۹۷، ص۵۱.</ref> نقل کردهاند: اوّلین کسی که پرچم برافراشت، ابراهیم [[پیامبر]] بود. او پرچم را با [[شعار]] {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> برای نخستین بار برافراشت. این نکته از خبر [[تهذیب الأحکام]] از [[امام باقر]]{{ع}}، نیز استفاده میشود<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۷۰: {{متن حدیث|وَ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَ الرَّايَاتِ إِبْرَاهِيمُ{{ع}} لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}.</ref> که [[علامه مجلسی]] در شرحش آن را به همین معنا، یا برافراشتن پرچم برای اعلای کلمۀ [[توحید]] دانسته است<ref>علامه مجلسی، ملاذ الاخیار، ج۹، ص۴۵۱.</ref>. [[بدیهی]] است که قبل از ابراهیم دیگران هم پرچم داشتند، ولی اهمیت کار در برافراشتن پرچم توحید بوده؛ چه {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} بر پرچم نوشته شده، یا برای [[ترویج]] [[دین توحیدی]]، پرچم برافراشته باشد. همین [[روایات]]، ابراهیم را اوّلین [[مجاهد]] [[راه خدا]] معرفی کردهاند و شاید استفاده از پرچم در همین [[جهاد]] بوده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۴، ص ۲۵۱ - ۲۵۲.</ref> | [[پرچم]] و علَم در هر سپاهی نشان آنان بوده است. پرچم، رنگی خاص و شعاری ویژه دارد و نیروهای [[جنگ]] جوی هر [[سپاه]] با پرچم خود شناخته میشدند و میشوند. این علامت بیشتر در [[نبردها]] به کار میرفت. در روایتی از [[امام صادق]]<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب{{ع}}، ج۳، ص۲۹۹؛ بحارالانوار، ج۱۲، ص۵۷.</ref> و [[امام علی]]{{عم}}<ref>ابن اشعث، الجعفریات، ص۲۸؛ قاضی نعمان، دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۴۴؛ بحارالانوار، ج۹۷، ص۵۱.</ref> نقل کردهاند: اوّلین کسی که پرچم برافراشت، ابراهیم [[پیامبر]] بود. او پرچم را با [[شعار]] {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> برای نخستین بار برافراشت. این نکته از خبر [[تهذیب الأحکام]] از [[امام باقر]]{{ع}}، نیز استفاده میشود<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۷۰: {{متن حدیث|وَ أَوَّلُ مَنِ اتَّخَذَ الرَّايَاتِ إِبْرَاهِيمُ{{ع}} لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}.</ref> که [[علامه مجلسی]] در شرحش آن را به همین معنا، یا برافراشتن پرچم برای اعلای کلمۀ [[توحید]] دانسته است<ref>علامه مجلسی، ملاذ الاخیار، ج۹، ص۴۵۱.</ref>. [[بدیهی]] است که قبل از ابراهیم دیگران هم پرچم داشتند، ولی اهمیت کار در برافراشتن پرچم توحید بوده؛ چه {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} بر پرچم نوشته شده، یا برای [[ترویج]] [[دین توحیدی]]، پرچم برافراشته باشد. همین [[روایات]]، ابراهیم را اوّلین [[مجاهد]] [[راه خدا]] معرفی کردهاند و شاید استفاده از پرچم در همین [[جهاد]] بوده است.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۴، ص ۲۵۱ - ۲۵۲.</ref> | ||