سوره اعلی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

در برخی [[روایات]] [[آیات]] {{متن قرآن|قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى}}<ref>«بی‌گمان آنکه پاکیزه زیست رستگار شد،» سوره اعلی، آیه ۱۴.</ref> و {{متن قرآن|وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى}}<ref>«و نام پروردگار خویش برد، آنگاه نماز گزارد» سوره اعلی، آیه ۱۵.</ref> به [[زکات]] فطره و [[نماز عید]] [[تفسیر]] شده،<ref>فقه‌القرآن، ج۱، ص۲۵۲؛ کنزالعرفان، ج۱، ص۲۴۸. </ref> در حالی‌که [[تشریع]] این دو پیرو تشریع [[روزه]] در [[مدینه]] بوده است، از همین‌رو برخی، احتمال داده‌اند بخش‌های پایانی سوره در مدینه نازل شده باشد. <ref>المیزان، ج۲، ص۲۶۴؛ مجمع‌البیان، ج۱۰، ص۷۲۲. </ref>

== فضای [[نزول]] ==

== محتوای سوره ==

در بخش سوم، مردم را در برابر دعوت پیامبر {{صل}} به دو دسته تقسیم می‌کند: گروهی که به موجب [[ترس از خدا]] متذکر شده، به سوی پیامبر {{صل}} می‌آیند و دسته [[شقی]] و بدفرجام که از وی دوری می‌گزینند و [[کیفر]] چنین گروهی [[آتش]] بزرگی است که در آن وارد می‌شوند و [[مرگ]] و [[زندگی]] در آن راه ندارد، آنگاه تأکید می‌ورزد که [[اهل]] [[تزکیه]] که بر [[یاد خدا]] و گزاردن [[نماز]] [[اصرار]] دارند [[رستگار]] می‌شوند.

== [[فضایل]] [[سوره]] ==

بر پایه برخی روایات پس از [[نزول]] {{متن قرآن|سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى}}<ref>«نام برتر پروردگارت را به پاکی بستای!» سوره اعلی، آیه ۱.</ref> [[رسول خدا]] {{صل}} به ذکر «سبحان ربّی الأعلی» در [[سجود]] امر کرده است. <ref>مسند احمد، ج ۵، ص۱۵۵؛ سنن‌ابن ماجه، ج ۱، ص۲۸۷. </ref> بر پایه روایتی از [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} این [[سوره]] مورد علاقه پیغمبر اکرم {{صل}} بود،<ref>مجمع البیان، ج ۱۰، ص۷۱۷، الدرالمنثور، ج ۸، ص۴۸۰. </ref> از همین‌رو قرائت آن را در [[نماز]] به اصحابش سفارش می‌فرمود <ref>تفسیر ابن کثیر، ج ۴، ص۵۳۳. </ref> و خود در [[نماز عید]] و [[روز جمعه]]، [[اعلی]] و [[سوره غاشیه]] را می‌خواند،<ref>الدر المنثور، ج ۸، ص۴۸۰. </ref> چنان‌که در سایر نمازهای [[واجب]] نیز این سوره را تلاوت می‌کرد. از [[علی]] {{ع}} [[نقل]] است که ۲۰ شب به [[پیامبر]] {{صل}} [[اقتدا]] کردم و او در نماز جز [[سوره اعلی]] قرائت نکرد و فرمود: اگر مردم می‌دانستند در این سوره چیست در هر [[روز]] ۲۰ بار آن را می‌خواندند. <ref>مجمع البیان، ج ۱۰، ص۷۱۷. </ref>[[راز]] علاقه ویژه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به این سوره چنین تبیین شده که [[خداوند]] در این سوره به پیامبر {{صل}} [[بشارت]] داده که [[قرآن]] را به‌گونه‌ای که فراموش نکند در [[قلب]] او جای می‌دهد و [[تبلیغ]] و دعوت را که بردوش او سنگینی می‌کرد آسان می‌کند. <ref>فی ظلال القرآن، ج ۶، ص۳۸۸۲. </ref>[[علی]] {{ع}} نیز به [[خواندن]] این سوره اهتمام داشت.

== سوره اعلی در دانشنامه معاصر قرآن کریم ==