←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
در سال [[ | در سال تولد [[امام سجاد]]{{ع}} [[اختلاف]] فراوان است<ref>ر.ک: مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان{{عم}}، ص۳۲۴ - ۳۳۲.</ref>. بنا بر نقل مشهور، آن حضرت در سال ۳۸ق به [[دنیا]] آمد. [[معتقدان]] به نظریه مشهور مستنداتی بدین شرح دارند: | ||
#تصریح بسیاری از منابع کهن به | # تصریح بسیاری از منابع کهن به تولد آن [[امام]] در سال ۳۸ هجری<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۶؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۳۷؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۲۶۹.</ref>؛ | ||
#تأکید برخی متقدمان بر | # تأکید برخی متقدمان بر هم‌زیستی دو ساله [[امام سجاد]]{{ع}} با جد بزرگوارش علی{{ع}}<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۳۷؛ ابن خشاب بغدادی، تاریخ موالید الائمه، ص۲۲.</ref>؛ | ||
#تصریح [[روایات]] پرشمار بر ۲۳ ساله بودن امام سجاد{{ع}} در حادثه عاشورای | # تصریح [[روایات]] پرشمار بر ۲۳ ساله بودن امام سجاد{{ع}} در حادثه عاشورای سال ۶۱ق<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۱۶۳؛ قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۱۹۶.</ref>؛ | ||
#برخی گزارش‌های [[تاریخی]]<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۳۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۳، ص۳۱۱؛ اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۲۹۵.</ref> و نیز [[روایت]] معتبری از [[امام صادق]]{{ع}} سِنّ [[حضرت سجاد]]{{ع}} را به هنگام [[شهادت]] در | # برخی گزارش‌های [[تاریخی]]<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۳۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۳، ص۳۱۱؛ اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۲۹۵.</ref> و نیز [[روایت]] معتبری از [[امام صادق]]{{ع}} سِنّ [[حضرت سجاد]]{{ع}} را به هنگام [[شهادت]] در سال ۹۵ ق، ۵۷ سال گفته‌اند که بر تولد در سال ۳۸ق، دلالت دارد<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۸.</ref>. | ||
افزون بر سال ۳۸ق، سال‌های دیگری به عنوان سال تولد امام سجاد{{ع}} ثبت شده است. گزارش [[طبری]]<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۴.</ref>، مبنی بر | افزون بر سال ۳۸ق، سال‌های دیگری به عنوان سال تولد امام سجاد{{ع}} ثبت شده است. گزارش [[طبری]]<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۴.</ref>، مبنی بر کودک یا نوجوان بودن آن حضرت در [[حادثه عاشورا]] ولادت ایشان را در سال‌های ۴۸ و ۵۰ [[تأیید]] می‌کند، اما این نظر افزون بر آنکه در مقابل مستندات فراوانِ نظریه مشهور توان تحمل ندارد، با حضور [[امام باقر]]{{ع}} در [[کربلا]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۱۷۱؛ اربلی، کشف الغمة، ج۲، ص۳۰۲.</ref> و نیز با محتوای [[خطبه‌ها]] و مناظره‌های امام سجاد{{ع}} با افرادی همچون [[عبیدالله بن زیاد]]<ref>ر.ک: ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۲۳.</ref>، پیرمرد شامی، ابراهیم بن طلحه و [[یزید]]<ref>طوسی، الامالی، ص۶۷۷.</ref> که نشان می‌دهد آن حضرت مردی کامل و جاافتاده بوده، در تناقض است. برخی محققان تولد در سال ۳۶ را با استناد زیر تأیید و سال ۳۸ را رد کرده‌اند: | ||
#عزیمت [[امام حسین]]{{ع}} در | #عزیمت [[امام حسین]]{{ع}} در سال ۳۶ق، همراه [[امیر مؤمنان]]{{ع}} به [[عراق]] و نبود گزارشی مبنی بر بازگشت ایشان به [[مدینه]]؛ | ||
# [[شعر]] [[ابوالاسود]] در تهنیت خبر | # [[شعر]] [[ابوالاسود]] در تهنیت خبر تولد امام سجاد{{ع}}<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ج۳، ص۳۰۵.</ref> که با توجه به [[بصری]] بودن ابوالاسود می‌توان حدس زد که این شعر هنگام حضور [[امام علی]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} در [[بصره]] (سال ۳۶ هنگام [[جنگ جمل]]) سروده شده است؛ | ||
#نبود گزارشی مبنی بر اجرای [[آداب]] | #نبود گزارشی مبنی بر اجرای [[آداب]] تولد نوزاد توسط پدر و یا پدربزرگ؛ | ||
# نقل مفید در کتاب حدائق الریاض (مطابق نقل [[سید بن طاووس]] در الاقبال) که سال تولد را در سال ۳۶ در مدینه گزارش کرده است. | # نقل مفید در کتاب حدائق الریاض (مطابق نقل [[سید بن طاووس]] در الاقبال) که سال تولد را در سال ۳۶ در مدینه گزارش کرده است. | ||
بر این اساس معتقدند این [[خطا]] (تولد در سال ۳۸) از [[شیخ کلینی]] در [[کتاب کافی]] شروع شده و مفید نیز در [[ارشاد]] آن را بازنویسی کرده است، اما مفید در حدائق [[تغییر]] نظر داده و | بر این اساس معتقدند این [[خطا]] (تولد در سال ۳۸) از [[شیخ کلینی]] در [[کتاب کافی]] شروع شده و مفید نیز در [[ارشاد]] آن را بازنویسی کرده است، اما مفید در حدائق [[تغییر]] نظر داده و تولد امام زین العابدین{{ع}} را در سال ۳۶ق، [[تأیید]] کرده است<ref>یوسفی غروی، عصر الامام السجاد{{ع}} سیاسیاً و اجتماعیاً، ص۱۰ – ۱۱؛ همو، موسوعه التاریخ الاسلامی، ج۴، ص۶۵۲؛ برخی این احتمال را داده‌اند که مادر امام سجاد{{ع}} همراه امام حسین{{ع}} به عراق آمد و امام سجاد{{ع}} در سال ۳۸ هجری در عراق به دنیا آمده است. (ر.ک: ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۱، ص۱۰۵)، ولی با توجه به روایات فراوان مبنی بر تولد امام{{ع}} در مدینه، احتمال ولادت ایشان در عراق مردود است.</ref>. | ||
در [[روز]] و ماه تولد امام سجاد{{ع}} نیز در میان منابع، پراکندگی گسترده‌ای | در [[روز]] و ماه تولد امام سجاد{{ع}} نیز در میان منابع، پراکندگی گسترده‌ای مشاهده می‌شود، اما پنجم [[ماه شعبان]] ترجیح داده شده است<ref>ر.ک: شافعی، مطالب السؤول، ص۴۰۸؛ اربلی، کشف الغمة، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۸۵۴.</ref>. بنابراین، ولادت [[امام سجاد]]{{ع}} در پنجم [[شعبان]] سال ۳۸ق، برابر با هفدهم دی ماه سال ۳۷ش، و هفتم ژانویه ۶۵۹م، [[شهرت]] بیشتری دارد<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان{{عم}}، ص۳۲۹ - ۳۳۲.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]]، ص ۱۷۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||