عصمت موهبتی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۳: خط ۳۳:
== ادله قرآنی موهبتی بودن عصمت ==
== ادله قرآنی موهبتی بودن عصمت ==
از آيات قرآن كريم استفاده مى‌شود عصمتى كه به انبيا و [[ائمّه]] داده شده نوعى تفضّل و موهبت است كه تنها به افراد خاصى و در شرايط خاصى عطا شده است.
از آيات قرآن كريم استفاده مى‌شود عصمتى كه به انبيا و [[ائمّه]] داده شده نوعى تفضّل و موهبت است كه تنها به افراد خاصى و در شرايط خاصى عطا شده است.
#اولين آيه‌اى كه دلالت بر موهبت مى‌كند اين است: {{متن قرآن|إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ* وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الأَخْيَارِ}}<ref>«ما آنان را با [[موهبت]] ويژه‌اى ـ كه يادآورى آن سراى بود ـ [[خالص]] گردانيديم، و آنان در پيشگاه ما جدا از برگزيدگان نيكانند»، سوره دخان، آیه۴۶ و ۴۷.</ref>؛ در اين آيه، پس از ذكر نام چند تن از انبياى الهى {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الأَيْدِي وَالأَبْصَارِ}}<ref>سوره صاد، آیه ۴۵.</ref> مى‌فرمايد ما آنان را با موهبت ويژه‌اى ـ كه يادآورى [[آخرت]] بود ـ خالص گردانيديم و آنان در پيشگاه ما جدا از برگزيدگان نيكانند. اين آيه {{متن قرآن|إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم}} تعليل جمله {{متن قرآن|أُولِي الأَيْدِي وَالأَبْصَارِ}} مناسب‌تر است و معناى آيه اين است كه گفتيم اينان صاحبان أيدى و ابصارند براى اين است كه ما آنان را به خصلتى خالص و غيرشوب خالص كرديم، خصلتى بس عظيم و آن عبارت است از ياد آخرت<ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۷، ص ۲۱۱ـ۲۱۲.</ref>
#اولين آيه‌اى كه دلالت بر موهبت مى‌كند اين است: {{متن قرآن|إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ* وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الأَخْيَارِ}}<ref>«ما آنان را با موهبت ويژه‌اى ـ كه يادآورى آن سراى بود ـ [[خالص]] گردانيديم، و آنان در پيشگاه ما جدا از برگزيدگان نيكانند»، سوره دخان، آیه۴۶ و ۴۷.</ref>؛ در اين آيه، پس از ذكر نام چند تن از انبياى الهى {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الأَيْدِي وَالأَبْصَارِ}}<ref>سوره صاد، آیه ۴۵.</ref> مى‌فرمايد ما آنان را با موهبت ويژه‌اى ـ كه يادآورى [[آخرت]] بود ـ خالص گردانيديم و آنان در پيشگاه ما جدا از برگزيدگان نيكانند. اين آيه {{متن قرآن|إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم}} تعليل جمله {{متن قرآن|أُولِي الأَيْدِي وَالأَبْصَارِ}} مناسب‌تر است و معناى آيه اين است كه گفتيم اينان صاحبان أيدى و ابصارند براى اين است كه ما آنان را به خصلتى خالص و غيرشوب خالص كرديم، خصلتى بس عظيم و آن عبارت است از ياد آخرت<ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۷، ص ۲۱۱ـ۲۱۲.</ref>
# دومين آيه‌اى كه دلالت بر [[موهبت]] [[عصمت]] انبيا{{عم}} مى‌كند. آيه {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ}}<ref>«خداوند از ميان فرشتگان و مردمان رسولانى برمى‌گزيند. هر آينه خدا شنوا و بيناست». سوره حج، آیه ۷۵.</ref> است. خدای متعال از ميان [[فرشتگان]]، جبرئيل، ميكائيل، اسرافيل، ملك‌الموت را برگزيد و از ميان [[مردم]]، انبيا و اوصيا و از ميان انبيا، نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و [[محمّد]]{{عم}} و از آنها [[حضرت رسول]] اكرم{{صل}} و از اوصياى اميرالمؤمنين و [[ائمّه]]{{عم}} را برگزيد<ref> على بن ابراهيم قمى، تفسير قمى، ج ۲، ص۸۷.</ref>. اين آيه از دو مطلب خبر مى‌دهد: يكى اينكه خدا دارای پيامبران است از جنس [[بشر]] و رسولانى از جنس ملك؛ دوم اينكه اين رسالت بدون قيد و شرط نيست كه هر طور شد رسول شود و هركس شد رسول باشد، بلكه آن كسى كه در تحت [[نظام]] اصطفاء قرار دارد رسول مى‌باشد و كسى را انتخاب مى‌كند كه صالح براى اين كار باشد<ref>همان، ج ۱۴، ص۴۱۰.</ref> و عصمت هم كه لازمه رسول مى‌باشد همراه با خود رسول برگزيده [[خداوند]] مى‌باشد به اين معنا كه خداوند افرادى را از ميان مردم به عنوان رسول اختيار مى‌كند و لازمه رسالت هم عصمت است اين‌طور نيست كه آنها را [[اختیار]] كند ولى عصمت را به آنها ندهد. در غير اين صورت رسالت بى‌معنا و [[لغو]] خواهد بود.
# دومين آيه‌اى كه دلالت بر موهبت [[عصمت]] انبيا{{عم}} مى‌كند. آيه {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ}}<ref>«خداوند از ميان فرشتگان و مردمان رسولانى برمى‌گزيند. هر آينه خدا شنوا و بيناست». سوره حج، آیه ۷۵.</ref> است. خدای متعال از ميان [[فرشتگان]]، جبرئيل، ميكائيل، اسرافيل، ملك‌الموت را برگزيد و از ميان [[مردم]]، انبيا و اوصيا و از ميان انبيا، نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و [[محمّد]]{{عم}} و از آنها [[حضرت رسول]] اكرم{{صل}} و از اوصياى اميرالمؤمنين و [[ائمّه]]{{عم}} را برگزيد<ref> على بن ابراهيم قمى، تفسير قمى، ج ۲، ص۸۷.</ref>. اين آيه از دو مطلب خبر مى‌دهد: يكى اينكه خدا دارای پيامبران است از جنس [[بشر]] و رسولانى از جنس ملك؛ دوم اينكه اين رسالت بدون قيد و شرط نيست كه هر طور شد رسول شود و هركس شد رسول باشد، بلكه آن كسى كه در تحت [[نظام]] اصطفاء قرار دارد رسول مى‌باشد و كسى را انتخاب مى‌كند كه صالح براى اين كار باشد<ref>همان، ج ۱۴، ص۴۱۰.</ref> و عصمت هم كه لازمه رسول مى‌باشد همراه با خود رسول برگزيده [[خداوند]] مى‌باشد به اين معنا كه خداوند افرادى را از ميان مردم به عنوان رسول اختيار مى‌كند و لازمه رسالت هم عصمت است اين‌طور نيست كه آنها را [[اختیار]] كند ولى عصمت را به آنها ندهد. در غير اين صورت رسالت بى‌معنا و [[لغو]] خواهد بود.
# سومین آيه‌اى كه بر موهبتى بودن عصمت دلالت دارد، آيه {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«[[خدا]] فقط مى‌خواهد آلودگى را از شما خداندان (پيامبر) بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> است. اين آيه بنابر نقل بسيارى از [[مفسّران]] درباره عصمت اهل‌بيت {{عم}} است. مراد از تطهير در آيه، زايل ساختن اثر و جنس به وسيله وارد كردن مقابل آن است و آن عبارت است از [[اعتقاد]] به [[حق]]، پس تطهير اهل‌بيت عبارت است از اينكه ايشان را مجهّز به ادراک حق كند. [[حق]] در اعتقاد، حق در عمل، پس معناى آيه اين مى‌شود [[خداوند سبحان]] مستمرا و دائما [[اراده]] دارد شما را به اين [[موهبت]] يعنى [[عصمت]] اختصاص دهد<ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۶، ص ۳۱۲ـ۳۱۳.</ref>. بر اساس این آیه، اراده قطعى خداوند بر اين قرار گرفته كه اهل‌بيت {{عم}} از هرگونه [[رجس]] و پليدى و گناه پاک باشند و همين كه خداوند اراده كرده اينها [[معصوم]] باشند يعنى خداوند خود اين مقام (عصمت) را به آنها عطا كرده است.
# سومین آيه‌اى كه بر موهبتى بودن عصمت دلالت دارد، آيه {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«[[خدا]] فقط مى‌خواهد آلودگى را از شما خداندان (پيامبر) بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> است. اين آيه بنابر نقل بسيارى از [[مفسّران]] درباره عصمت اهل‌بيت {{عم}} است. مراد از تطهير در آيه، زايل ساختن اثر و جنس به وسيله وارد كردن مقابل آن است و آن عبارت است از [[اعتقاد]] به [[حق]]، پس تطهير اهل‌بيت عبارت است از اينكه ايشان را مجهّز به ادراک حق كند. [[حق]] در اعتقاد، حق در عمل، پس معناى آيه اين مى‌شود [[خداوند سبحان]] مستمرا و دائما [[اراده]] دارد شما را به اين موهبت يعنى [[عصمت]] اختصاص دهد<ref>سيد محمّدحسين طباطبائى، الميزان، ج ۱۶، ص ۳۱۲ـ۳۱۳.</ref>. بر اساس این آیه، اراده قطعى خداوند بر اين قرار گرفته كه اهل‌بيت {{عم}} از هرگونه [[رجس]] و پليدى و گناه پاک باشند و همين كه خداوند اراده كرده اينها [[معصوم]] باشند يعنى خداوند خود اين مقام (عصمت) را به آنها عطا كرده است.


== عدم منافات [[عصمت]] موهبتی با اختيار ==
== عدم منافات [[عصمت]] موهبتی با اختيار ==
۱۱۲٬۰۵۷

ویرایش