اثبات عقلی افضلیت امام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۷: خط ۲۷:
بنابراین، امر امام در همه جهات باید [[مطاع]] باشد. از سوی دیگر، چون [[علم]] ذومراتب است، مفضول نسبت به افضل جاهل محسوب می‌گردد و امر به [[اطاعت]] عالم از جاهل نیز عقلاً و نقلاً [[قبیح]] است؛ پس به طریق اولی، صدور چنین فرمانی از [[خداوند]] اقبح است و او هرگز امر به [[فساد]] نمی‌نماید. بنابراین، از آنجا که [[اولی الامر]] [[مأذون]] از طرف خداوند [[واجب]] الاتّباع است، پس باید مانند [[رسول خدا]]{{صل}} [[افضل افراد امّت]] در صفات [[توحیدی]] و ارزشی باشد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص۳۹.</ref>.
بنابراین، امر امام در همه جهات باید [[مطاع]] باشد. از سوی دیگر، چون [[علم]] ذومراتب است، مفضول نسبت به افضل جاهل محسوب می‌گردد و امر به [[اطاعت]] عالم از جاهل نیز عقلاً و نقلاً [[قبیح]] است؛ پس به طریق اولی، صدور چنین فرمانی از [[خداوند]] اقبح است و او هرگز امر به [[فساد]] نمی‌نماید. بنابراین، از آنجا که [[اولی الامر]] [[مأذون]] از طرف خداوند [[واجب]] الاتّباع است، پس باید مانند [[رسول خدا]]{{صل}} [[افضل افراد امّت]] در صفات [[توحیدی]] و ارزشی باشد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص۳۹.</ref>.


=== دلیل سوم: [[افضلیّت]]؛ شرط لازم برای [[جانشینی پیامبر]]{{صل}} و [[تصدی]] [[حاکمیت الهی]] ===
=== دلیل سوم: [[افضلیّت]]؛ شرط لازم برای [[جانشینی پیامبر]]{{صل}} و تصدی [[حاکمیت الهی]] ===
امام، به [[اجماع امّت]]، [[جانشین رسول خدا]]{{صل}} است. همچنین، به اجماع امّت، رسول خدا{{صل}} [[افضل امّت]] است. پس قهراً [[جانشین]] افضل امّت، باید اشبه آنان به رسول خدا{{صل}} باشد. در نتیجه، امام باید افضل امّت باشد. فحوای [[استدلال عقلی]] فوق را در بیان [[امام هشتم]]{{ع}} به نقل از رسول خدا{{صل}} درباره [[حضرت علی]]{{ع}} ملاحظه می‌کنیم. بنابراین [[روایت]]، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با تصریح بر افضلیّت خود بر سایرین در جامعه، همان را عیناً برای امیرالمؤمنین علی{{ع}} [[اثبات]] می‌نمایند: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}‏ عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ قَاتَلَ اللَّهُ مَنْ قَاتَلَ عَلِيّاً لَعَنَ‏ اللَّهُ‏ مَنْ‏ خَالَفَ‏ عَلِيّاً عَلِيٌّ إِمَامُ الْخَلِيقَةِ بَعْدِي مَنْ تَقَدَّمَ عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ تَقَدَّمَ عَلَيَّ وَ مَنْ فَارَقَهُ فَقَدْ فَارَقَنِي وَ مَنْ آثَرَ عَلَيْهِ فَقَدْ آثَرَ عَلَيَّ أَنَا سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَهُ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَهُ وَ وَلِيٌّ لِمَنْ وَالاهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ}}<ref>الأمالی (للصدوق)، ص۶۵۹: المجلس الرابع والتسعون.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص۴۱.</ref>
امام، به [[اجماع امّت]]، [[جانشین رسول خدا]]{{صل}} است. همچنین، به اجماع امّت، رسول خدا{{صل}} افضل امّت است. پس قهراً [[جانشین]] افضل امّت، باید اشبه آنان به رسول خدا{{صل}} باشد. در نتیجه، امام باید افضل امّت باشد. فحوای استدلال عقلی فوق را در بیان [[امام هشتم]]{{ع}} به نقل از رسول خدا{{صل}} درباره [[حضرت علی]]{{ع}} ملاحظه می‌کنیم. بنابراین [[روایت]]، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با تصریح بر افضلیّت خود بر سایرین در جامعه، همان را عیناً برای امیرالمؤمنین علی{{ع}} [[اثبات]] می‌نمایند: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}‏ عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ قَاتَلَ اللَّهُ مَنْ قَاتَلَ عَلِيّاً لَعَنَ‏ اللَّهُ‏ مَنْ‏ خَالَفَ‏ عَلِيّاً عَلِيٌّ إِمَامُ الْخَلِيقَةِ بَعْدِي مَنْ تَقَدَّمَ عَلَى عَلِيٍّ فَقَدْ تَقَدَّمَ عَلَيَّ وَ مَنْ فَارَقَهُ فَقَدْ فَارَقَنِي وَ مَنْ آثَرَ عَلَيْهِ فَقَدْ آثَرَ عَلَيَّ أَنَا سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَهُ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَهُ وَ وَلِيٌّ لِمَنْ وَالاهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ}}<ref>الأمالی (للصدوق)، ص۶۵۹: المجلس الرابع والتسعون.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲]]، ص۴۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش