نور امام: تفاوت میان نسخه‌ها

== نور ائمه {{عم}}؛ نخستین آفریده‌ها ==

در [[روایات]] متعددی آمده است که [[نور]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[ائمه اطهار]] {{عم}} پیش از [[آفرینش]] دیگر موجودات، [[آفریده]] شده‌اند. مضامین این [[روایات]]، گاه ناهمگون به نظر می‌رسند؛ ازاین‌رو لازم است این [[روایات]] به‌دقت بررسی، و چیستی [[خلقت]] نخستین نیز روشن شود. از دیگر سو، روایاتی مشهور نیز وجود دارد که براساس آنها عقلْ نخستین [[آفریده]] [[خداوند]] بوده است. تحلیل ارتباط این دو گونه [[روایات]] نیز از مسائلی است که باید بررسی شود. در [[زیارت جامعه کبیره]] که از [[زیارات]] معتبر به‌شمار می‌رود،<ref>در آینده درباره سند زیارت جامعه به تفصیل سخن خواهیم گفت.</ref> چنین آمده است: {{متن حدیث|خَلَقَكُمُ اللَّهُ أَنْوَاراً... بِكُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَ بِكُمْ يَخْتِمُ}}؛<ref>محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، من لايحضره الفقیه، ج ۲، ص۶۱۳- ۶۱۵؛ همو، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص ۲۷۵؛ محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص ۹۷. در سند این روایت، برخی راویان، مانند محمد بن احمد بن علی همدانی وجود دارند که مجهول به‌شمار می‌روند. اما چنان‌که پیش‌تر گفته شد، فراوانی این روایات و به‌ویژه وجود آنها در منابع کهن شیعی، موجب اطمینان به صدور آنها می‌شود.</ref> «[[خداوند]] شما را به‌صورت [[نور]] آفرید... به‌وسیله شما آغاز کرد و به‌وسیله شما به پایان می‌رساند». مضمون این عبارت نیز آن است که پیش از [[انوار]] [[معصومان]]، مخلوقی وجود نداشته است. در روایتی دیگر، [[امام رضا]] {{ع}} از اجداد طاهرینش، از [[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[نقل]] کردند که فرمودند: {{متن حدیث|...أَوَّلَ مَا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْوَاحُنَا...}}؛<ref>محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج ۱، ص ۲۶۲ و ۲۶۳؛ همو، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص۲۵۴- ۲۵۶؛ همو، علل الشرایع، ج ۱، ص ۵ و ۶.</ref> "نخستین چیزی که [[خداوند]] آفرید، [[ارواح]] ما بود...". در این [[روایت]]، [[روح]] [[امامان]] {{عم}} نخستین آفریده‌های [[خداوند]] به‌شمار رفته است و چنان‌که خواهد آمد، مقصود از [[نور]] در این [[روایات]]، همان [[ارواح]] [[مطهر]] ایشان است. این دو [[روایت]] و روایاتی که در ادامه خواهد آمد، به‌روشنی بیان می‌کنند که [[نور]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} [[معصوم]] {{عم}} نخستین آفریده‌های [[خداوند]] هستند<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۸۴ ـ ۸۵.</ref>.