بدون خلاصۀ ویرایش
(←پانویس) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
از جمله شئونی که برای [[پیامبران الهی]] مطرح شده [[مرجع]] [[دین]] بودن در [[احکام]] و معارف است<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی |سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، صراط، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲.</ref>، چراکه ایشان [[هدایت]] [[انسانها]] را برعهده دارند و [[هدایت]]، از طریق آموزههای [[وحیانی]] [[دین]] حاصل میشود، از اینرو، [[کتاب آسمانی]] که دربردارنده [[احکام شریعت]] است، بدانها داده میشود؛ چنانکه راجع به [[حضرت موسی]] {{ع}} چنین آمده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ}}<ref>«و بیگمان به موسی کتاب دادهایم، باشد که راهیاب شوند» سوره مؤمنون، آیه 49.</ref>. [[قرآن کریم]] دربارۀ [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[کتاب آسمانی]] او نیز میفرماید: {{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ}}<ref>«بلکه میگویند که آن را خود بربافته است؛ نه بلکه آن (قرآن) از پروردگار تو، راستین است تا گروهی را که پیش از تو بیمدهندهای برای آنان نیامده بود بیم دهی، باشد که رهیاب گردند» سوره سجده، آیه 3.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۴۰. </ref> | از جمله شئونی که برای [[پیامبران الهی]] مطرح شده [[مرجع]] [[دین]] بودن در [[احکام]] و معارف است<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی |سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، صراط، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲.</ref>، چراکه ایشان [[هدایت]] [[انسانها]] را برعهده دارند و [[هدایت]]، از طریق آموزههای [[وحیانی]] [[دین]] حاصل میشود، از اینرو، [[کتاب آسمانی]] که دربردارنده [[احکام شریعت]] است، بدانها داده میشود؛ چنانکه راجع به [[حضرت موسی]] {{ع}} چنین آمده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ}}<ref>«و بیگمان به موسی کتاب دادهایم، باشد که راهیاب شوند» سوره مؤمنون، آیه 49.</ref>. [[قرآن کریم]] دربارۀ [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[کتاب آسمانی]] او نیز میفرماید: {{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ}}<ref>«بلکه میگویند که آن را خود بربافته است؛ نه بلکه آن (قرآن) از پروردگار تو، راستین است تا گروهی را که پیش از تو بیمدهندهای برای آنان نیامده بود بیم دهی، باشد که رهیاب گردند» سوره سجده، آیه 3.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۴۰. </ref> | ||
در مورد [[پیامبر اسلام]] {{صل}} باید توجه داشت ایشان در مدت بیست و سه سال [[نبوت]] خویش، [[وظایف]] و | |||
# دریافت و | در مورد [[پیامبر اسلام]] {{صل}} باید توجه داشت ایشان در مدت بیست و سه سال [[نبوت]] خویش، [[وظایف]] و شؤون مختلفی را در قبال [[جامعۀ اسلامی]] بر عهده داشتند که محور آنها [[مرجع]] [[دینی]] بودن ایشان است؛ این [[وظایف]] عبارتاند از: | ||
# دریافت و ابلاغ وحی یا [[پیام آوری]] از سوی [[خداوند]] برای [[راهنمایی]] و [[هدایت]] [[بشر]]؛ | |||
# [[تفسیر]] و [[تبیین]] [[وحی الهی]] و [[تشریع]] اهداف و مقاصد آن برای [[مردم]]؛ | # [[تفسیر]] و [[تبیین]] [[وحی الهی]] و [[تشریع]] اهداف و مقاصد آن برای [[مردم]]؛ | ||
# بیان و توضیح [[احکام]] موضوعاتِ جدید در حوزۀ [[وظایف]] و [[احکام]] فردی و [[اجتماعی]] [[مسلمانان]]؛ | # بیان و توضیح [[احکام]] موضوعاتِ جدید در حوزۀ [[وظایف]] و [[احکام]] فردی و [[اجتماعی]] [[مسلمانان]]؛ | ||
# پاسخگویی به شبهات مخالفین [[اسلام]] و رد اعتراضات آنان بر | # پاسخگویی به شبهات مخالفین [[اسلام]] و رد اعتراضات آنان بر حقانیت [[آیین اسلام]]؛ | ||
# محافظت و پاسداری از کیانِ [[آموزههای دینی]] و [[جلوگیری از وقوع تحریف]] و [[بدعت]] در آنها؛ | # محافظت و پاسداری از کیانِ [[آموزههای دینی]] و [[جلوگیری از وقوع تحریف]] و [[بدعت]] در آنها؛ | ||
# [[داوری]] و [[قضاوت]] در [[اختلافات]] و [[نزاعها]]، بین [[مسلمین]] و | # [[داوری]] و [[قضاوت]] در [[اختلافات]] و [[نزاعها]]، بین [[مسلمین]] و تطبیق و [[اجرای حدود]] و [[قوانین]] کلی [[الهی]]؛ | ||
# [[حکومت]] و [[ریاست]] بر عامۀ [[مردم]] در همۀ مسائل [[اجتماعی]] و [[سیاسی]]<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ج۴، ص۱۶ و جمعی از نویسندگان، انسان راه و راهنماشناسی، ص۱۹۱ و ۱۹۲. </ref>. | # [[حکومت]] و [[ریاست]] بر عامۀ [[مردم]] در همۀ مسائل [[اجتماعی]] و [[سیاسی]]<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، ج۴، ص۱۶ و جمعی از نویسندگان، انسان راه و راهنماشناسی، ص۱۹۱ و ۱۹۲. </ref>. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۳: | ||
[[مرجعیت]] در لغت به معنای محل رجوع بودن است. افراد هر [[جامعه]] با توجه به تخصصهایی که دارند محل رجوع دیگران بوده و گفته ایشان در آن امور مورد قبول همگان است. [[پیامبران]] نیز با توجه به ارتباطشان با [[عالم غیب]] از [[طریق وحی]]، محل رجوع دیگران در [[امور دینی]] هستند. که از آن به [[مرجعیت دینی]] تعبیر میشود و گفته ایشان در [[ابلاغ]] و [[تبیین آموزههای دینی]] [[حجت]] بر دیگران است<ref>ر.ک: [[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص ۴۲؛ [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵؛ [[سید محمد جعفر سبحانی |سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات (کتاب)|مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات]]، ص۱۳.</ref>. | [[مرجعیت]] در لغت به معنای محل رجوع بودن است. افراد هر [[جامعه]] با توجه به تخصصهایی که دارند محل رجوع دیگران بوده و گفته ایشان در آن امور مورد قبول همگان است. [[پیامبران]] نیز با توجه به ارتباطشان با [[عالم غیب]] از [[طریق وحی]]، محل رجوع دیگران در [[امور دینی]] هستند. که از آن به [[مرجعیت دینی]] تعبیر میشود و گفته ایشان در [[ابلاغ]] و [[تبیین آموزههای دینی]] [[حجت]] بر دیگران است<ref>ر.ک: [[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص ۴۲؛ [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵؛ [[سید محمد جعفر سبحانی |سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات (کتاب)|مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات]]، ص۱۳.</ref>. | ||
به عبارت دیگر یکی از | به عبارت دیگر یکی از مناصب مهم و آسمانی [[پیامبران]] [[تبیین آموزههای دینی]] است که به [[دلیل]] ارتباط آنها با [[وحی]]، [[تبیین]] و تفاسیرشان از [[آموزههای دین]] به منزلۀ [[حجت الهی]] برای [[مردم]] تلقی شده و همه باید قلباً و عملاً [[مطیع]] و ملتزم به آن شوند؛ در اصطلاح از [[تبیین]] چنین [[آموزههای دینی]] به عنوان "[[مرجعیت]] علمی و [[دینی]]" یاد میکنند<ref>ر.ک: [[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص ۴۲.</ref>. | ||
== [[ضرورت]] [[مرجعیت دینی]] == | == [[ضرورت]] [[مرجعیت دینی]] == | ||
[[دین]] یعنی | [[دین]] یعنی راه و رسم [[زندگی]] که [[مؤمن]] و [[کافر]] همه دارای [[دین]] هستند چراکه هیچ کس از داشتن راه و روشی برای رسیدن به [[هدف]] خویش بی نیاز نیست و از آنجایی که سازنده، کاملترین [[شناخت]] را نسبت به شیء سازنده دارد، فقط اوست که میتواند برنامه ای بی نقص را برای آن تهیه کند و در مورد [[انسان]] [[خداوند]] که [[خالق]] اوست برنامه ای ارائه داده که از آن به [[دین]] تعبیر میشود و چون ارتباط مستقیم میان [[خداوند]] با [[انسانها]] امکانپذیر نیست این [[دستورات]] در قالب [[کتاب آسمانی]] توسط [[پیامبران]] برای [[انسان]] فرستاده شده است و ایشان را به محتویات کتاب [[آگاه]] ساخته تا آن را به [[انسانها]] [[ابلاغ]] کنند<ref>ر.ک: [[محسن رفیعی]]، [[معصومه شریفی]]، [[مبانی مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا از دیدگاه اهل سنت (مقاله)|مبانی مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا از دیدگاه اهل سنت]]، [[اندیشه تقریب (نشریه)|فصلنامه اندیشه تقریب]]؛ تابستان ۱۳۹۰؛ ص ۱۸.</ref>. | ||
به بیانی دیگر [[پیروی]] صحیح از چیزی یا کسی به عنوان "[[مرجع]]" عبارت است از [[پیروی]] ناقص از کامل ([[جاهل]] از عالم) که در آیۀ {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي}}<ref>«آیا آنکه به حقّ رهنمون میگردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمییابد مگر آنکه راه برده شود؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref> به آن اشاره شده است و باید دانست شرط [[بینیازی]] [[انسان]] از [[هدایت]] دیگران این است که از [[هدایت]] ویژۀ [[خداوند]] برخوردار باشد. علاوه بر [[دلیل نقلی]]، | به بیانی دیگر [[پیروی]] صحیح از چیزی یا کسی به عنوان "[[مرجع]]" عبارت است از [[پیروی]] ناقص از کامل ([[جاهل]] از عالم) که در آیۀ {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي}}<ref>«آیا آنکه به حقّ رهنمون میگردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمییابد مگر آنکه راه برده شود؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref> به آن اشاره شده است و باید دانست شرط [[بینیازی]] [[انسان]] از [[هدایت]] دیگران این است که از [[هدایت]] ویژۀ [[خداوند]] برخوردار باشد. علاوه بر [[دلیل نقلی]]، استدلال عقلی نیز بر [[ضرورت]] مرجعیّت و [[لزوم]] استمرار مرجعیّتی مصون از [[خطا]] دلالت دارد: یک [[جامعه]] [[نیازمند]] مرجعیّتی پیدرپی و مصون از خطاست. از جمله [[دلایل]] [[نیازمندی]] جامعۀ دینی به مرجعیّت، این است که مردم در شناخت، شناساندن و [[اجرای دین]]، از [[خطا]] مصون نیستند. بنابراین اگر مرجع نیز از [[خطا]] و [[لغزش]] مصون نباشد، به [[مرجع]] دیگری نیاز است و اگر او نیز مصون نباشد، باز هم مرجع دیگری نیاز است و لازمۀ آن [[تسلسل]] بوده که [[باطل]] است<ref>برای آگاهی بیشتر، ر.ک: ربـّانی گلپایگانی، علی، عقاید استدلالی و خواجه نصیرالدین طوسی، کـشف المراد شرح تجرید الاعتقاد، شرح: جمال الدین علاّمه حلّی. </ref>. روش و سیرۀ عقلا نیز از گذشته، بر این بوده که برای یافتن پاسخ پرسشهای خویش، همواره به متخصصان و خبرگان در همان دانش و حرفه مراجعه میکردهاند<ref>ر.ک: [[محسن رفیعی]]، [[معصومه شریفی]]، [[مبانی مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا از دیدگاه اهل سنت (مقاله)|مبانی مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا از دیدگاه اهل سنت]]، [[اندیشه تقریب (نشریه)|فصلنامه اندیشه تقریب]]؛ تابستان ۱۳۹۰؛ ص ۱۳ ـ ۱۵. </ref>. | ||
== [[آیات]] و [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] == | == [[آیات]] و [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] == | ||
آیاتی از [[قرآن کریم]] دلالت بر [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] دارند؛ برخی از این [[آیات]] عبارتاند از: | آیاتی از [[قرآن کریم]] دلالت بر [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] دارند؛ برخی از این [[آیات]] عبارتاند از: | ||
# [[آیه اولی الامر]]: یکی از آیاتی که میتواند [[شأن مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] و از جمله [[پیامبر اسلام]] {{صل}} را [[اثبات]] کند، آیۀ [[اولیالامر]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. در این [[آیه]] به صورت روشن [[دستور]] به [[اطاعت از رسول]] و [[پیامبر]] شده است و پامبران از جمله [[حضرت محمد]] {{صل}} مسئولیتهای متعددی داشتهاند مانند: دریافت و | # [[آیه اولی الامر]]: یکی از آیاتی که میتواند [[شأن مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] و از جمله [[پیامبر اسلام]] {{صل}} را [[اثبات]] کند، آیۀ [[اولیالامر]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. در این [[آیه]] به صورت روشن [[دستور]] به [[اطاعت از رسول]] و [[پیامبر]] شده است و پامبران از جمله [[حضرت محمد]] {{صل}} مسئولیتهای متعددی داشتهاند مانند: دریافت و ابلاغ وحی<ref>سورۀ جن، آیۀ ۲۶ ـ ۲۸. </ref>، [[تبیین معارف]] [[دینی]]<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۱۶۴. </ref> و...<ref>ر.ک: [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات (کتاب)|مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات]]، ص۷۰ و ۷۱؛ [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵.</ref>. | ||
# [[آیه اهل الذکر]]: از [[آیات]] دیگری که قابل | # [[آیه اهل الذکر]]: از [[آیات]] دیگری که قابل تطبیق بر [[پیامبران]] و [[مرجعیت دینی]] آنهاست آیۀ [[اهل الذکر]] است: {{متن قرآن|فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«اگر نمیدانید از دانشمندان بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref> ذکر در لغت به معنای [[آگاهی]] و اطلاع است<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ص ۱۷۹، ماده ذکر.</ref>. [[آیه]] اشاره به اصل عقلایی رجوع [[جاهل]] به عالم دارد و [[پیامبران]] از جمله مصادیق [[اهل الذکر]] هستند که میتوانند [[مرجع]] [[مردم]] در [[امور دینی]] باشند<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات (کتاب)|مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات]]، ص۷۹ و ۸۵.</ref>. همچنین با توجه به سیاق آیه که مکی است [[اهل الذکر]] در زمان نزول [[آیه]] مصداقی جز [[رسول خدا]] ندارد<ref>ر.ک: [[مجید معارف|معارف، مجید]]، [[پایههای مرجعیت دینی در آیات و روایات (مقاله)|پایههای مرجعیت دینی در آیات و روایات]]، [[مطالعات قرآن و حدیث (نشریه)|دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث]].</ref>. | ||
# [[آیه صادقین]]: یکی دیگر از آیاتی که میتوان از آن [[امامت]] و [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] را استفاده کرد، [[آیۀ صادقین]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. مراد از [[صادقین]] در [[آیه]] معنای وسیع [[صدق]] است یعنی [[صدق]] در [[عقیده]]، گفتار و [[رفتار]] و در هر یک از این زمینهها، مراد صورت کامل آن است. | # [[آیه صادقین]]: یکی دیگر از آیاتی که میتوان از آن [[امامت]] و [[مرجعیت دینی]] [[پیامبران]] را استفاده کرد، [[آیۀ صادقین]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. مراد از [[صادقین]] در [[آیه]] معنای وسیع [[صدق]] است یعنی [[صدق]] در [[عقیده]]، گفتار و [[رفتار]] و در هر یک از این زمینهها، مراد صورت کامل آن است. بدیهی است کسی مانند [[پیامبران]] که در [[عقیده]]، گفتار و رفتارش در همۀ زمانها، مکانها و مراتب و حالات صادق باشد، از صفت [[عصمت]] برخوردار است<ref>مجله تخصصی کلام اسلامی، شماره ۵۰، ص ۴۴، سال سیزدهم، قم، مؤسسه امام صادق، علی ربانی، گلپایگانی.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سیدمحمد جعفر]]، [[مرجعیت علمی امامان (مقاله)|مرجعیت علمی امامان]]، [[صراط (نشریه)|فصلنامه صراط]]، ش۱۱، زمستان ۱۳۹۲؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات (کتاب)|مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات]]، ص۸۶ و ۹۳.</ref> | ||
== ساحتهای مرجعیت دینی اهل بیت {{ع}} == | == ساحتهای مرجعیت دینی اهل بیت {{ع}} == | ||
خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
==== مرجعیت اخلاقی ==== | ==== مرجعیت اخلاقی ==== | ||
{{اصلی|مرجعیت اخلاقی}} | {{اصلی|مرجعیت اخلاقی}} | ||
[[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[اخلاقی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]] اند، به طوری که | [[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[اخلاقی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]] اند، به طوری که محدثین به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[اخلاقی]] ایشان پرداختهاند. برای نمونه کتابهایی مانند: الزهد، [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)| ثواب الاعمال و عقاب الاعمال]]، الخصال و [[مکارم الاخلاق]] به طور عمده دربردارندۀ [[روایات]] [[اخلاقی]] است<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵.</ref>. | ||
=== دوم: مرجعیت علمی === | === دوم: مرجعیت علمی === | ||
خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
==== مرجعیت فقهی ==== | ==== مرجعیت فقهی ==== | ||
{{اصلی|مرجعیت فقهی معصوم}} | {{اصلی|مرجعیت فقهی معصوم}} | ||
[[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[فقهی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]] اند، به طوری که محدثین به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[فقهی]] [[امامان معصوم]] پرداختهاند. برای نمونه کتابهایی همچون | [[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[فقهی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]] اند، به طوری که محدثین به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[فقهی]] [[امامان معصوم]] پرداختهاند. برای نمونه کتابهایی همچون فروع کافی، من لا یحضره الفقیه، [[تهذیب]] و [[استبصار]] همگی درباره [[روایات]] [[فقهی]] است. افزون بر آن، [[ائمۀ اطهار]] نیز گاه به نقش خود در این بُعد تأکید کردهاند. برای نمونه، در [[روایات]] متعددی از پاسخگویی [[امام]] نسبت به [[حلال و حرام]] [[مردم]] [[سخن]] گفته شده است، چنانکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «همیشه [[زمین]] به گونهای است که برای [[خداوند]] در آن حجتی است که [[حلال و حرام]] را به [[مردم]] میشناسانند و آنان را به سوی [[خدا]] [[دعوت]] میکنند»<ref>{{متن حدیث|مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِیهَا حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ الغیبة نعمانی، ص۱۳۸. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ تا ۲۳۵.</ref> | ||
=== سوم: مرجعیت قضایی === | === سوم: مرجعیت قضایی === | ||
خط ۷۲: | خط ۷۳: | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[مرجعیت دینی]] | * [[مرجعیت دینی]] | ||
* [[مرجعیت دینی امام]] | |||
* [[مرجعیت دینی اهل بیت]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||