ابعاد اجتماعی انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = ابعاد انتظار
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


{{انتظار/ابعاد}}
== مقدمه ==
== اهمیت بعد [[اجتماعی]] [[انتظار]] ==
== اهمیت بعد [[اجتماعی]] [[انتظار]] ==
* [[جامعه]] از انسان‌های مختلف با [[افکار]]، اهداف، [[آرزوها]]، [[رفتار]] و گفتار گوناگون و با سطوح مختلف مادی و [[معنوی]] تشکیل می‌شود. هر یک از افراد اجتماع بر [[جامعه‌]] تأثیر می‌گذارند و از [[جامعه]] تأثیر متقابل می‌پذیرند<ref>ر. ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳.</ref>. [[انتظار]] در ابعاد گوناگون حیات انسانی آثار ژرف می‌گذارد و بیشترین اثرگذاری آن در بُعد تعهدها و مسئولیت‌های [[اجتماعی]] عینیت می‌یابد؛ زیرا که در مفهوم [[انتظار]]، [[انسان‌گرایی]] نهفته است. [[انسان]] [[منتظر]] پیوندی ناگسستنی با [[هدف‌ها]] و آرمان‌های [[امام]] [[منتظر]] خود دارد و در آن راستا گام بر می‌دارد و [[امام موعود]]، [[یار]] [[حقیقی]] [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] است. پس [[منتظران]] باید به [[یاری]] انسان‌های [[مظلوم]] و [[محروم]] بشتابند و مشکلات [[مردم]] را برطرف سازند. شاید یکی از معانی {{متن حدیث|"انتظار الفرج من الفرج"}}؛ [[انتظار فرج]] جزء [[فرج]] است<ref>بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۳۱، ح۲۹.</ref> از [[امام رضا]] {{ع}} همین معنا باشد که [[جامعۀ منتظر]] مشکلات و نابسامانی‌های [[مردم]] را برطرف می‌کند<ref>ر. ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸.</ref>.
[[جامعه]] از انسان‌های مختلف با [[افکار]]، اهداف، [[آرزوها]]، [[رفتار]] و گفتار گوناگون و با سطوح مختلف مادی و [[معنوی]] تشکیل می‌شود. هر یک از افراد اجتماع بر [[جامعه‌]] تأثیر می‌گذارند و از [[جامعه]] تأثیر متقابل می‌پذیرند<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۳.</ref>. [[انتظار]] در ابعاد گوناگون حیات انسانی آثار ژرف می‌گذارد و بیشترین اثرگذاری آن در بُعد تعهدها و مسئولیت‌های [[اجتماعی]] عینیت می‌یابد؛ زیرا که در مفهوم [[انتظار]]، [[انسان‌گرایی]] نهفته است. [[انسان]] [[منتظر]] پیوندی ناگسستنی با [[هدف‌ها]] و آرمان‌های [[امام]] [[منتظر]] خود دارد و در آن راستا گام بر می‌دارد و [[امام موعود]]، [[یار]] [[حقیقی]] [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] است. پس [[منتظران]] باید به [[یاری]] انسان‌های [[مظلوم]] و [[محروم]] بشتابند و مشکلات [[مردم]] را برطرف سازند. شاید یکی از معانی {{متن حدیث|"انتظار الفرج من الفرج"}}؛ [[انتظار فرج]] جزء [[فرج]] است<ref>بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۳۱، ح۲۹.</ref> از [[امام رضا]] {{ع}} همین معنا باشد که [[جامعۀ منتظر]] مشکلات و نابسامانی‌های [[مردم]] را برطرف می‌کند<ref>ر.ک: [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۷، ۸۸.</ref>.


== ابعاد [[اجتماعی]] [[انتظار]] ==
== ابعاد [[اجتماعی]] [[انتظار]] ==
* باید توجه داشت [[انتظار]] [[اجتماعی]] همانند [[انتظار]] به طور عام دارای ابعاد ذیل است:
باید توجه داشت [[انتظار]] [[اجتماعی]] همانند [[انتظار]] به طور عام دارای ابعاد ذیل است:
# '''بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] (بعد [[علمی]] و معرفتی)''': [[انتظار]] موجب رشد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[منتظران]] می‌‌شود به گونه ایی که نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر. ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref> و در این زمینه در رابطه با [[اصول اعتقادی]] مانند [[توحید]] و [[نبوت]] و... از مرزهای [[فکری]] خود و [[جامعه]] محافظت می‌‌نمایند<ref>ر. ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>.
# '''بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] (بعد [[علمی]] و معرفتی)''': [[انتظار]] موجب رشد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[منتظران]] می‌‌شود به گونه ایی که نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref> و در این زمینه در رابطه با [[اصول اعتقادی]] مانند [[توحید]] و [[نبوت]] و... از مرزهای [[فکری]] خود و [[جامعه]] محافظت می‌‌نمایند<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>.
# '''[[بعد روحی و روانی]]''': در بحث [[انتظار]] اساسی‌ترین ویژگی در بعد [[رفتار]]، ایجاد "[[آمادگی]] روحی و روانی" است<ref>ر. ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲. </ref> به گونه ایی که [[جامعه]] از تنگناهای روحی و روانی<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ۵ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص۳۱۲-۳۱۴.</ref> آزاد شده و با قوت و [[قدرت]] بالای روحی و روانی بتوانند بر [[دشمنان]] چیره شوند<ref>ر. ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. در زمینۀ روحی و روانی باید توجه داشت وجود [[هدف]] مشترک در یک [[ملت]] یا [[جامعه]]، موجب نوعی پیوند، دل‌بستگی و [[وحدت]] میان معتقدان به آن [[هدف]] می‌شود. در میان جامعه‌ای که بزرگ‌ترین آرمانش، [[ظهور امام عصر]] {{ع}} است، نوعی هم‌دلی، هم‌نوایی و هم‌اندیشی پدید می‌آید<ref>ر. ک. [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>.  
# '''[[بعد روحی و روانی]]''': در بحث [[انتظار]] اساسی‌ترین ویژگی در بعد [[رفتار]]، ایجاد "[[آمادگی]] روحی و روانی" است<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲. </ref> به گونه ایی که [[جامعه]] از تنگناهای روحی و روانی<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ۵ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص۳۱۲-۳۱۴.</ref> آزاد شده و با قوت و [[قدرت]] بالای روحی و روانی بتوانند بر [[دشمنان]] چیره شوند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱؛ [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. در زمینۀ روحی و روانی باید توجه داشت وجود [[هدف]] مشترک در یک [[ملت]] یا [[جامعه]]، موجب نوعی پیوند، دل‌بستگی و [[وحدت]] میان معتقدان به آن [[هدف]] می‌شود. در میان جامعه‌ای که بزرگ‌ترین آرمانش، [[ظهور امام عصر]] {{ع}} است، نوعی هم‌دلی، هم‌نوایی و هم‌اندیشی پدید می‌آید<ref>ر.ک: [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>.  
# '''بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]''': یکی دیگر از شاخص‌های اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر. ک. [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵؛ شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>. [[انتظار]] در بین [[جامعۀ منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بی‌بدیل می‌سازد که می‌تواند [[جامعه اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد<ref>ر. ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>. [[جامعۀ منتظر]]، جامعه‌ای [[اسلامی]] است و بزرگترین وجه تمایز آن از دیگر جامعه‌ها، [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[خوبی‌ها]] و پیراستن از بدی‌هاست<ref>ر. ک. [[محمد صادق ربانی‌ خوراسگانی|ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۴۵.</ref>، میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، تعامل وجود دارد<ref>ر. ک. [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref> هر کس به اندازۀ [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] می‌کوشد و در برابر ناهنجاری‌های [[اجتماعی]]، ساکت و بی‌تفاوت نمی‌ماند؛ چرا که [[منتظر]] [[مصلح جهانی]] در [[اندیشه]] و عمل، مسیر [[صلاح]] و [[راستی]] را طی می‌کند<ref>ر. ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۴۲.</ref> تا [[مفاسد اخلاقی]]، سرقت، جنایت، آدم‌کشی، بهره‌گیری و [[استثمار]] [[انسان]] از [[انسان]] از [[جامعه]] رخت بربندد. [[فضیلت‌ها]] بر فضیحت‌ها باز شناخته شده و طرد و محکوم گردد در [[جامعه]] [[برادری]] و [[تعاون]] باشد، تضامن و تکافل [[اجتماعی]] جای پایی پیدا کند<ref>ر. ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.  
# '''بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]''': یکی دیگر از شاخص‌های اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵؛ شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref>. [[انتظار]] در بین [[جامعۀ منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بی‌بدیل می‌سازد که می‌تواند [[جامعه اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>. [[جامعۀ منتظر]]، جامعه‌ای [[اسلامی]] است و بزرگترین وجه تمایز آن از دیگر جامعه‌ها، [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[خوبی‌ها]] و پیراستن از بدی‌هاست<ref>ر.ک: [[محمد صادق ربانی‌ خوراسگانی|ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۴۵.</ref>، میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، تعامل وجود دارد<ref>ر.ک: [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۷-۱۴۱.</ref> هر کس به اندازۀ [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] می‌کوشد و در برابر ناهنجاری‌های [[اجتماعی]]، ساکت و بی‌تفاوت نمی‌ماند؛ چرا که [[منتظر]] [[مصلح جهانی]] در [[اندیشه]] و عمل، مسیر [[صلاح]] و [[راستی]] را طی می‌کند<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۴۲.</ref> تا [[مفاسد اخلاقی]]، سرقت، جنایت، آدم‌کشی، بهره‌گیری و [[استثمار]] [[انسان]] از [[انسان]] از [[جامعه]] رخت بربندد. [[فضیلت‌ها]] بر فضیحت‌ها باز شناخته شده و طرد و محکوم گردد در [[جامعه]] [[برادری]] و [[تعاون]] باشد، تضامن و تکافل [[اجتماعی]] جای پایی پیدا کند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.  
# '''بعد [[سیاسی]]''': [[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استعباد را نفی کند<ref>ر. ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref> و لازمۀ آن داشتن روحیۀ [[حق‌طلبی]] و [[عدالت‌گرایی]] است.
# '''بعد [[سیاسی]]''': [[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استعباد را نفی کند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref> و لازمۀ آن داشتن روحیۀ [[حق‌طلبی]] و [[عدالت‌گرایی]] است.
# '''[[بعد اقتصادی]] [[انتظار]]''': حراست از [[فرهنگ دینی]] و زنده نگه داشتن اندیشۀ [[اسلامی]] از [[وظایف منتظران]] است و این مسأله بدون پشتوانه [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست لذا [[منتظران]] باید این [[آمادگی]] [[مالی]] و [[اقتصادی]] برای [[ظهور]] را فراهم کنند<ref>ر. ک. [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>.
# '''[[بعد اقتصادی]] [[انتظار]]''': حراست از [[فرهنگ دینی]] و زنده نگه داشتن اندیشۀ [[اسلامی]] از [[وظایف منتظران]] است و این مسأله بدون پشتوانه [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست لذا [[منتظران]] باید این [[آمادگی]] [[مالی]] و [[اقتصادی]] برای [[ظهور]] را فراهم کنند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>.
# '''بعد [[نظامی]] و انتظامی''': امر بسیار مهم و مغفول، [[آمادگی نظامی]] در [[عصر انتظار]] است. جامعۀ منتظرِ یک [[قیام]] بزرگ و یک درگیری [[عظیم]] جهانی، باید [[آمادگی]] برای این درگیری و [[کمک]] به آن را داشته باشد<ref>ر. ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>.
# '''بعد [[نظامی]] و انتظامی''': امر بسیار مهم و مغفول، [[آمادگی نظامی]] در [[عصر انتظار]] است. جامعۀ منتظرِ یک [[قیام]] بزرگ و یک درگیری [[عظیم]] جهانی، باید [[آمادگی]] برای این درگیری و [[کمک]] به آن را داشته باشد<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>.


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش