استرجاع: تفاوت میان نسخه‌ها

استرجاع در لغت از ریشه رجع، مصدر باب استفعال و به معنی طلب بازگشت کردن و باز پس گرفتن چیزی است و در اصطلاح به گفتن {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«ما از آن خداوندیم و به سوی او باز می‌گردیم» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref> گفته می‌شود و به‌معنای این است که "ما برای [[خدا]] و از سوی او هستیم و به سوی او باز می‌گردیم" و کسی که با مصیبتی یا خبر مرگی مواجه شود، آن را بر زبان جاری می‌کند و با حکایت از اینکه بازگشت همه به سوی خداست، بر داغ خویش یا دیگری تسکینی می‌دهد<ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۵۱؛ [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه استرجاع (مقاله)|مقاله «آیه استرجاع»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۷-۶۸.</ref>.

در امالی [[شیخ مفید]]، [[حدیثی]] از [[امام کاظم]] {{ع}} آمده است: «[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: چهار ویژگی است که در هرکس باشد، [[خداوند]] او را از [[اهل بهشت]] شمرده است: کسی که پناهگاهش [[شهادت]] به [[یگانگی خداوند]] و [[رسالت]] من باشد. کسی که به هنگام برخورداری از [[نعمت خداوند]] بگوید: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ}}<ref>«سپاس، خداوند، پروردگار جهانیان را» سوره فاتحه، آیه ۲.</ref>، کسی که پس از [[ارتکاب گناه]] بگوید: {{متن قرآن|اسْتَغْفِرِ اللَّهَ}}<ref>«و از خداوند آمرزش بخواه» سوره نساء، آیه ۱۰۶.</ref>. کسی که هنگام مواجهه با مصیبتی بگوید: {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>ترجمه امالی، شیخ مفید، ص۸۸.</ref><ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۵۱.</ref>

استرجاع موجب دوری استرجاع‌ کننده از سخنان نامناسب و [[شکایت]] و مانع [[وسوسه‌های شیطان]] یا موجب دلداری و تسلی [[قلب]]، کاهش [[حزن]] و [[اندوه]] [[مصیبت]] دیده و نیز اشتغال به کاری [[مستحب]] و اظهار [[عقاید]] [[حق]] است. البته این آثار در صورتی است که استرجاع، تنها به زبان جاری نشود بلکه از صمیم [[قلب]] ادا گردد، به گونه‌ای که [[انسان]] درباره آنچه به خاطرش [[آفریده]] شده بیندیشد. یعنی [[شناخت]] [[خدای تعالی]] و کمال نفس [[انسانی]] و اینکه وی به سوی پروردگارش باز می‌گردد تا برای همیشه باقی بماند و اینکه از این دنیای فانی کوچ می‌کند و [[نعمت‌های خداوند]] را به یاد می‌آورد تا ببیند آنچه که به وی ارزانی داشته‌اند چندین برابر چیزی است که از دست داده و در نتیجه [[مصیبت‌ها]] بر او آسان می‌گردد و به آن [[راضی]] می‌شود<ref>ترجمه المیزان، ج۱؛ جواهر الکلام اطیب البیان، ج۲، ص۳۶۰.</ref><ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه استرجاع (مقاله)|مقاله «آیه استرجاع»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۷-۶۸.</ref>