←سوم: حدیث اقتدا
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
استدلال یاد شده بسیار [[سست]] و بی‌اساس است، زیرا تخلف‌کنندگان مورد بحث در این آیه، کسانی‌اند که در [[سال ششم هجری]] که [[صلح حدیبیه]] در آن واقع شد، از حرکت به سوی [[مکه]] تخلف کردند، چنان‌که می‌فرماید: {{متن قرآن|سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ}}<ref>«جهادگریزان از تازی‌های بادیه‌نشین به زودی به تو خواهند گفت که دارایی‌ها و خانواده‌های ما، ما را مشغول داشت (و همراه شما نیامدیم) پس برای ما (از خداوند) آمرزش بخواه! به زبان، چیزی را می‌گویند که در دل ندارند؛ بگو: اگر خداوند بر آن باشد که زیانی یا سودی» سوره فتح، آیه ۱۱.</ref>. [[خداوند]]، [[پیامبر]] {{صل}} را از [[آینده]] آنان با خبر ساخته و فرموده است: «در آینده که شما به پیروزی‌هایی دست یافته و غنایمی به دست می‌آورید، آنان، [[همراهی]] با شما را پیشنهاد خواهند داد”<ref> [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۷۰-۳۷۴.</ref>. | استدلال یاد شده بسیار [[سست]] و بی‌اساس است، زیرا تخلف‌کنندگان مورد بحث در این آیه، کسانی‌اند که در [[سال ششم هجری]] که [[صلح حدیبیه]] در آن واقع شد، از حرکت به سوی [[مکه]] تخلف کردند، چنان‌که می‌فرماید: {{متن قرآن|سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ}}<ref>«جهادگریزان از تازی‌های بادیه‌نشین به زودی به تو خواهند گفت که دارایی‌ها و خانواده‌های ما، ما را مشغول داشت (و همراه شما نیامدیم) پس برای ما (از خداوند) آمرزش بخواه! به زبان، چیزی را می‌گویند که در دل ندارند؛ بگو: اگر خداوند بر آن باشد که زیانی یا سودی» سوره فتح، آیه ۱۱.</ref>. [[خداوند]]، [[پیامبر]] {{صل}} را از [[آینده]] آنان با خبر ساخته و فرموده است: «در آینده که شما به پیروزی‌هایی دست یافته و غنایمی به دست می‌آورید، آنان، [[همراهی]] با شما را پیشنهاد خواهند داد”<ref> [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۷۰-۳۷۴.</ref>. | ||
=== سوم: [[حدیث اقتدا]] | === سوم: حدیث اقتدا === | ||
{{اصلی|حدیث اقتدا}} | |||
در برخی مجامع [[حدیثی]] [[اهل‌سنت]] از [[پیامبر]] {{صل}} [[روایت]] شده است: {{عربی|"اقتدوا باللذین من بعدی أبی‌بکر و عمر"}}<ref>سنن ترمذی، ج۴، ص۴۴۷، حدیث ۳۶۶۲؛ ص۴۴۸، حدیث ۳۶۶۳؛ ص۵۱۱، حدیث۳۸۰۵؛ سنن ابن‌ماجه، ج۱، ص۳۷، حدیث۹۷؛ المسند، ج۱۱، ص۵۶۶، حدیث ۲۳۱۳۸؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۷۹، حدیث ۴۴۵۱؛ ص۸۰، حدیث ۴۴۵۵ و ۴۴۵۶.</ref>؛ “به دو نفر پس از من اقتدا کنید که عبارت‌اند از: [[ابوبکر]] و عمر”. [[بکریه]] از این حدیث با عنوان [[نص]] بر [[امامت ابوبکر]] و [[عمر]] یاد کرده‌اند، چنان‌که برخی از متکلمان معتزله و اهل‌سنت نیز این حدیث را معارض با [[نصوص]] [[شیعه]] بر [[امامت علی]] {{ع}} شمرده‌اند<ref>المغنی، الامامة، ج۱، ص۱۵۳ و ۱۹۰؛ شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۴؛ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۶۶.</ref>. | |||
'''نقد''' | |||
# نقد سندی: حدیث اقتدا از نظر سند در حدی نیست که در جایگاه نص بر امامت ابوبکر و عمر پذیرفته شود. | |||
# نقد دلالی: حدیث اقتدا با صرف‌نظر از نقد سندی آن، نه بر [[مرجعیت علمی]] [[ابوبکر]] و [[عمر]] به‌طور مطلق دلالت دارد و نه بر [[زعامت]] و [[رهبری سیاسی]] آن دو: | |||
## اگر مفاد ظاهر حدیث به‌طور مطلق مقصود باشد و بر مرجعیت علمی و [[رهبری]] ابوبکر و عمر دلالت کند، [[پیروی]] از آن دو بر همه [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} [[واجب]] و [[مخالفت]] با آنان [[حرام]] خواهد بود، در حالی‌که بسیاری از [[صحابه]] در مسائل و موضوعاتی با [[رأی]] ابوبکر و عمر مخالفت کرده‌اند. | |||
## [[دلیل]] دیگر بر اینکه نمی‌توان مدلول حدیث اقتدا را مرجعیت علمی با رهبری سیاسی [[ابوبکر]] و [[عمر]] دانست، این است که در برخی نقل‌های آن، پس از عبارت {{عربی|"اقتدوا باللذین من بعدی ابی‌بکر و عمر"}} دو عبارت {{متن حدیث|و اهتدوا بهدی عمار و تمسکوا بعهد ابن مسعود}}<ref>سنن ترمذی، ج۴، ص۵۱۱، ح۳۸۰۵.</ref> آمده است. روشن است که واژه‌های “اهتدا” و “تمسک” همان مدلول واژه اقتدا را دارا هستند. اگر واژه اقتدا بر مرجعیت علمی یا رهبری سیاسی ابوبکر و عمر دلالت کند، واژه اهتدا و [[تمسک]] نیز بر مرجعیت علمی با رهبری سیاسی [[عمار]] و [[ابن مسعود]] دلالت خواهد کرد. | |||
# اگر حدیث اقتدا بر [[امامت ابوبکر]] دلالت می‌کرد، ابوبکر در [[سقیفه]] به جای اینکه برای مجاب کردن [[انصار]] به حدیث {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ مِنْ قُرَيْشٍ}} [[استدلال]] کند<ref>الفِصَل، ج۱، ص۲۴.</ref>، به حدیث اقتدا استدلال می‌کرد، زیرا حدیث اقتدا اخصّ از حدیث {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ مِنْ قُرَيْشٍ}} است و [[احتجاج]] به اخص، الزام‌آورتر از احتجاج به اعم است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص۳۷۴-۳۸۰.</ref>. | |||
=== چهارم: [[استخلاف ابوبکر در نماز]] === | === چهارم: [[استخلاف ابوبکر در نماز]] === | ||