شمایل امام علی علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۹: خط ۹:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
دربارۀ [[امیر المؤمنین]] و شمایل او در [[روایات]] و [[تواریخ]]، نکاتی آمده است. از جمله اینکه: علی{{ع}} چهارشانه بود و نسبتا کوتاه قد و کمی فربه. چهره‌اش [[زیبا]] و صورتش همچون [[ماه تابان]] بود، رنگ چهره‌اش گندمگون بود، چشمانی سیاه و درشت داشت، جلوی سرش مو نداشت (اصلع) و موهای اطراف سرش تا لالۀ گوش می‌رسید. گردنش نقره‌گون، محاسنش پرپشت، میان دو شانه‌اش پهن، کف دستانش پرگوشت، عضلات بازو و ساعدش سطبر، سینه‌اش فراخ و استخوان‌های مفاصلش درشت بود. هنگام [[راه رفتن]] متمایل به جلو بود و هنگام رفتن به [[جنگ]]، هروله می‌کرد. همچون شیر غرّان بود، اغلب خنده‌رو بود، [[محاسن]] سفیدش را رنگ نمی‌زد. در سینه‌اش تا ناف، خطّی از مو بود، [[شجاعت]] و قدرتی فوق‌العاده داشت، بازوی هرکس را می‌گرفت و می‌فشرد، نفسش بند می‌آمد<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص۸۶ تا ۹۰، سنن الامام علی، ص۲۵ تا ۳۱.</ref>. شمایل به تصویری که از آن حضرت براساس ویژگی‌های مطرح شده در روایات نقاشی و ترسیم شده نیز گفته می‌شود. شمایل‌ساز و شمایل‌گردان به کسی گفته می‌شود که تصویر بزرگان [[دین]] را نقاشی می‌کند، یا آنها را قاب کرده و در معرض تماشای دیگران قرار می‌دهد<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. شمایل امیر المؤمنین{{ع}} هرچند که تصویر [[واقعی]] آن حضرت نیست، بلکه نقّاشان براساس ذوق خویش و با استناد به شواهد [[روایی]] کشیده‌اند، امّا چون منتسب به آن [[امام]] است، از دیرباز مورد علاقۀ [[شیعیان]] بوده و آن را در [[خانه‌ها]]، مغازه‌ها، زورخانه‌ها [[نصب]] می‌کردند. شمایل‌نگاری در [[فرهنگ]] [[ایرانی]] سابقه‌ای دیرینه دارد که براساس مفاهیم و مضامین برگرفته از روایات مذهبی و [[مناقب]] [[شیعی]]، شکل گرفته و شمایل [[اهل بیت]]{{عم}} و صحنه‌های [[تاریخی]] آنان را بر روی کتیبه‌ها، کاشیها، فلز و پرده و [[دیوار]] ترسیم می‌کردند<ref>ر.ک: «کتاب ماه هنر» شمارۀ ۳۱-۳۲، مقالۀشمایل‌نگاری در حوزۀ هنرهای عامۀ ایران.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۳.</ref>
دربارۀ [[امیر المؤمنین]] و شمایل او در [[روایات]] و [[تواریخ]]، نکاتی آمده است. از جمله اینکه: علی{{ع}} چهارشانه بود و نسبتا کوتاه قد و کمی فربه. چهره‌اش [[زیبا]] و صورتش همچون ماه تابان بود، رنگ چهره‌اش گندمگون بود، چشمانی سیاه و درشت داشت، جلوی سرش مو نداشت (اصلع) و موهای اطراف سرش تا لالۀ گوش می‌رسید. گردنش نقره‌گون، محاسنش پرپشت، میان دو شانه‌اش پهن، کف دستانش پرگوشت، عضلات بازو و ساعدش سطبر، سینه‌اش فراخ و استخوان‌های مفاصلش درشت بود. هنگام راه رفتن متمایل به جلو بود و هنگام رفتن به [[جنگ]]، هروله می‌کرد. همچون شیر غرّان بود، اغلب خنده‌رو بود، [[محاسن]] سفیدش را رنگ نمی‌زد. در سینه‌اش تا ناف، خطّی از مو بود، [[شجاعت]] و قدرتی فوق‌العاده داشت، بازوی هرکس را می‌گرفت و می‌فشرد، نفسش بند می‌آمد<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص۸۶ تا ۹۰، سنن الامام علی، ص۲۵ تا ۳۱.</ref>. شمایل به تصویری که از آن حضرت براساس ویژگی‌های مطرح شده در روایات نقاشی و ترسیم شده نیز گفته می‌شود. شمایل‌ساز و شمایل‌گردان به کسی گفته می‌شود که تصویر بزرگان [[دین]] را نقاشی می‌کند، یا آنها را قاب کرده و در معرض تماشای دیگران قرار می‌دهد<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. شمایل امیر المؤمنین{{ع}} هرچند که تصویر واقعی آن حضرت نیست، بلکه نقّاشان براساس ذوق خویش و با استناد به شواهد [[روایی]] کشیده‌اند، امّا چون منتسب به آن [[امام]] است، از دیرباز مورد علاقۀ [[شیعیان]] بوده و آن را در [[خانه‌ها]]، مغازه‌ها، زورخانه‌ها [[نصب]] می‌کردند. شمایل‌نگاری در [[فرهنگ]] [[ایرانی]] سابقه‌ای دیرینه دارد که براساس مفاهیم و مضامین برگرفته از روایات مذهبی و [[مناقب]] [[شیعی]]، شکل گرفته و شمایل [[اهل بیت]]{{عم}} و صحنه‌های [[تاریخی]] آنان را بر روی کتیبه‌ها، کاشیها، فلز و پرده و دیوار ترسیم می‌کردند<ref>ر.ک: «کتاب ماه هنر» شمارۀ ۳۱-۳۲، مقالۀشمایل‌نگاری در حوزۀ هنرهای عامۀ ایران.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۰۸٬۵۷۰

ویرایش