آراستگی و پیراستگی در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
اگر [[آراستگی]] را به معنی [[نظافت]] و مرتّب بودن در [[لباس]] و ظاهر بدانیم در این صورت نقطه مقابل آن بی‌نظمی و شلختگی در [[هیئت]] ظاهری فرد اعم از [[بدن]] و لباس است. [[دستورها]] و [[آداب دینی]] بسیاری اشخاص [[مؤمن]] را به آراستگی [[دعوت]] می‌کند. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} [[عطر]] و بوییدنی‌های خوش را بسیار [[دوست]] می‌داشت و برای آن هزینه زیادی را متقبّل می‌شد<ref>مکارم الاخلاق، ج۱، ص۱۳۱</ref>. ایشان برای حضور در نزد [[مردم]] خود را می‌آراست و به آینه نگاه می‌کرد. از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[نقل]] شده است: تجمّل و آراستگی از [[اخلاق]] [[مؤمنان]] است<ref>گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۱، ص۱۹۲.</ref>.
اگر [[آراستگی]] را به معنی نظافت و مرتّب بودن در [[لباس]] و ظاهر بدانیم در این صورت نقطه مقابل آن بی‌نظمی و شلختگی در [[هیئت]] ظاهری فرد اعم از بدن و لباس است. [[دستورها]] و آداب دینی بسیاری اشخاص [[مؤمن]] را به آراستگی [[دعوت]] می‌کند. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} عطر و بوییدنی‌های خوش را بسیار [[دوست]] می‌داشت و برای آن هزینه زیادی را متقبّل می‌شد<ref>مکارم الاخلاق، ج۱، ص۱۳۱</ref>. ایشان برای حضور در نزد [[مردم]] خود را می‌آراست و به آینه نگاه می‌کرد. از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[نقل]] شده است: تجمّل و آراستگی از [[اخلاق]] [[مؤمنان]] است<ref>گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ج۱، ص۱۹۲.</ref>.
گاه نیز آراستگی به معنی [[تخلّق]] به [[اخلاق پسندیده]] و خصال [[حمیده]] به کار می‌رود که در این صورت ویژگی و صفت [[روح]] و [[باطن]] [[انسان]] است که در اخلاق و رفتارش متجلّی می‌شود. [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} از دایی ناتنی خود ([[هند بن ابی هاله تمیمی]]) درباره آراستگی‌های [[پیامبر]] {{صل}} [[پرسش]] کرد و در پاسخ چنین شنید: پیامبر {{صل}}... بدون نیاز سخن نمی‌گفت، سکوتش طولانی بود،... کلامش [[فضل]] بود که در آن نه فزونی دیده می‌شد و نه [[کاستی]]، نرم‌خو بود و از خشکی و [[جسارت]] برکنار...<ref>مکارم الاخلاق، ج۱، ص۴۰-۵۱.</ref>.


در [[صحیفه سجادیه]]، آنجا که [[امام]] دعای [[ختم قرآن]] را بیان می‌کند چنین آمده است: {{متن حدیث|وَ أَدِمْ بِالْقُرْآنِ صَلَاحَ‏ ظَاهِرِنَا}} «بار خدایا، بر [[محمد]] و [[خاندان]] او [[درود]] بفرست و به [[قرآن]] [[آراستگی ظاهر]] ما را دوام بخش»<ref>نیایش چهل و دوم.</ref>. آنچه در این [[دعا]] تحت عنوان [[صلاح]] ظاهر و آراستگی آمده به نظر می‌رسد بیشتر ناظر به همان آراستگی [[اخلاقی]] است که در سایه [[تعالیم]] سودمند قرآن عاید می‌شود. در عین حال نمی‌توان از نظر دور داشت که رعایت [[تعالیم دینی]] و [[آداب اسلامی]] علاوه بر باطن باعث آراستگی ظاهری ما (در لباس و بدن) نیز می‌گردد. به عنوان مثال برای [[خواندن نماز]] و قرآن باید [[وضو]] گرفت و [[طهارت]] حاصل نمود؛ و یا در وقت [[نماز]] [[مستحب]] است خود را معطر سازیم و بدانیم که وضوی با [[مسواک]] ثوابش بسیار افزون‌تر است. اینها و موارد مشابه [[مؤیّد]] این مدّعا است<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالحمید آیتی، سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ترجمه غررالحکم، سیدحسین شیخ الاسلامی، ج۱، انتشارات انصاریان، قم، ۱۳۷۹، چاپ پنجم؛ مکارم‌الاخلاق، حسن بن فضل طبرسی، ترجمه محمدحسین رحیمیان، ج۱، انتشارات مؤمنین، قم، ۱۳۸۶، چاپ اول.</ref><ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آراستگی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۹.</ref>
گاه نیز آراستگی به معنی [[تخلّق]] به [[اخلاق پسندیده]] و خصال حمیده به کار می‌رود که در این صورت ویژگی و صفت [[روح]] و [[باطن]] [[انسان]] است که در اخلاق و رفتارش متجلّی می‌شود. [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} از دایی ناتنی خود ([[هند بن ابی هاله تمیمی]]) درباره آراستگی‌های [[پیامبر]] {{صل}} [[پرسش]] کرد و در پاسخ چنین شنید: پیامبر {{صل}}... بدون نیاز سخن نمی‌گفت، سکوتش طولانی بود،... کلامش [[فضل]] بود که در آن نه فزونی دیده می‌شد و نه کاستی، نرم‌خو بود و از خشکی و جسارت برکنار...<ref>مکارم الاخلاق، ج۱، ص۴۰-۵۱.</ref>.
 
در [[صحیفه سجادیه]]، آنجا که [[امام]] دعای ختم قرآن را بیان می‌کند چنین آمده است: {{متن حدیث|وَ أَدِمْ بِالْقُرْآنِ صَلَاحَ‏ ظَاهِرِنَا}} «بار خدایا، بر [[محمد]] و [[خاندان]] او [[درود]] بفرست و به [[قرآن]] [[آراستگی ظاهر]] ما را دوام بخش»<ref>نیایش چهل و دوم.</ref>. آنچه در این [[دعا]] تحت عنوان [[صلاح]] ظاهر و آراستگی آمده به نظر می‌رسد بیشتر ناظر به همان آراستگی [[اخلاقی]] است که در سایه تعالیم سودمند قرآن عاید می‌شود. در عین حال نمی‌توان از نظر دور داشت که رعایت [[تعالیم دینی]] و آداب اسلامی علاوه بر باطن باعث آراستگی ظاهری ما (در لباس و بدن) نیز می‌گردد. به عنوان مثال برای [[خواندن نماز]] و قرآن باید [[وضو]] گرفت و [[طهارت]] حاصل نمود؛ و یا در وقت [[نماز]] [[مستحب]] است خود را معطر سازیم و بدانیم که وضوی با مسواک ثوابش بسیار افزون‌تر است. اینها و موارد مشابه مؤیّد این مدّعا است<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالحمید آیتی، سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ گفتار امیرالمؤمنین علی {{ع}}، ترجمه غررالحکم، سیدحسین شیخ الاسلامی، ج۱، انتشارات انصاریان، قم، ۱۳۷۹، چاپ پنجم؛ مکارم‌الاخلاق، حسن بن فضل طبرسی، ترجمه محمدحسین رحیمیان، ج۱، انتشارات مؤمنین، قم، ۱۳۸۶، چاپ اول.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آراستگی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۳٬۱۱۲

ویرایش