سر امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از [[شهادت ابا عبد الله]] {{ع}}، سپاه کوفه [[قساوت]] و [[دشمنی]] را به اوج رساندند و سر مطهّر آن حضرت را از پیکر جدا کردند، سپس به [[دستور]] [[عمر سعد]]، پیکر آن [[امام]] را زیر سم اسب‌ها له کردند. این سر [[مقدس]]، همراه سرهای دیگر [[شهدا]] بر نیزه‌ها شد و در [[کوفه]] و [[شام]] و شهرهای دیگر گرداندند تا دیگران را بترسانند. سر مطهّر [[سید الشهدا]] {{ع}} ماجراهای مختلفی در [[حادثۀ کربلا]] دارد، اینکه سر آن حضرت را از پشت گردن می‌برند<ref>عوالم (امام حسین)، ص۳۰۳ و ۳۰۴.</ref>، بر نیزه می‌کنند، [[خولی]] سر را به خانۀ خویش برده در اتاقی یا تنوری پنهان می‌کند، سر [[امام]] بر فراز [[نی]] در کوچه‌های [[کوفه]] [[قرآن]] [[تلاوت]] می‌کند، نزد [[ابن زیاد]]، بر [[طشت طلا]] نهاده می‌شود<ref>امالی صدوق، ص۱۴۰.</ref>، در [[راه]] [[شام]] در دیر [[راهب]] سبب [[مسلمان]] شدن [[قنسرین]] می‌شود، در کاخ [[یزید]]، بر طشت نهاده نزد او می‌آورند، [[یزید]] با خیزران بر آن سر و لبها می‌زند، در خرابۀ [[شام]] نزد [[رقیّه دختر امام حسین]] برده می‌شود و... هر کدام موضوعی است که دستمایۀ بسیاری از مرثیه‌های سوزناک گشته و دربارۀ این وقایع، شعرها و نوحه‌های بسیار سروده‌اند.

این که سر مطهّر کجا [[دفن]] شد، میان محققان نظر واحدی نیست. برخی بر این عقیده‌اند که سر را از [[شام]] به [[کربلا]] آوردند و به [[بدن]] ملحق ساختند (نظر [[سید مرتضی]])، برخی معتقدند در [[کوفه]]، نزدیک [[قبر امیر المؤمنین]] {{ع}} [[دفن]] شد و برخی هم جاهای دیگر را گفته‌اند. در [[شام]]، محلّی به نام جایگاه سر مطهّر معروف است که محلّ [[عبادت]] است<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۹۲.</ref>.

برخی هم [[مدفن]] سر را در [[مصر]]، [[مسجد رأس الحسین]] می‌دانند و برای کیفیت انتقال آن به آن منطقه، تاریخچه‌ای ذکر می‌کنند<ref>در این باره به بحث مفصل در کتاب «سیره الائمه الاثنی عشر»، هاشم معروف الحسنی، ج۲، ص۸۴ مراجعه کنید. نیز «آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر»، ص۳۱۱.</ref>. اما مشهور آن است که سر را به [[کربلا]] آوردند و کنار پیکر [[دفن]] شد و این را جمعی از [[علما]] در تألیفاتشان آورده‌اند<ref>به موارد آن در کتاب «مقتل الحسین»، مقرم، ص۴۶۹؛ و بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۴۴ مراجعه کنید.</ref>. اصل این جنایت بی‌سابقه، برای [[امویان]] مایۀ ننگ بود. این که به [[دستور]] [[ابن زیاد]]، سر آن حضرت را بر نیزه کرده در [[کوفه]] چرخاندند، اولین سری بود که در دوران [[اسلام]] با آن چنین کردند<ref>الکامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۴؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۱۹. در برخی نقل‌ها اولین سر را متعلق به [[عمرو بن حمق]] در زمان معاویه دانسته‌اند. وی از یاران امیر المؤمنین بود و معاویه او را به شهادت رساند.</ref>. بریدن سر و بر نیزه کردن آن و [[شهر]] به [[شهر]] گرداندن، حتی در سروده‌ها و مرثیه‌های آن دوره نیز مطرح شده و بعنوان کاری فجیع و [[زشت]] از آن یاد شده است که نشانۀ [[مظلومیّت]] [[ثار الله]] است. در [[شعر]] [[بشیر]] هنگام خبر دادنش از ورود [[اهل بیت]] به [[مدینه]] می‌خوانیم: {{عربی|وَ الرَّأْسُ مِنْهُ عَلَى القَناةِ يُدارُ}}. و در [[شعر]] [[حضرت زینب]] در [[کوفه]] پس از دیدن سر [[برادر]] بر فراز [[نی]]، آمده است: {{متن حدیث|يَا هِلَالًا لَمَّا اسْتَتَمَّ كَمَالًا...}}.

از [[عبداللّه بن طلحه نهدی]] نقل است که: بر [[امام صادق]] {{ع}} در آمدم. امام {{ع}} سخنی گفت و ما نیز با او سخن گفتیم و با ایشان رفتیم تا به نجف رسیدیم. امام {{ع}} به جایی رفت و [[نماز]] خواند و سپس به [[اسماعیل]] [فرزندش] فرمود: «برخیز و نزد سر پدرت حسین {{ع}} نماز بخوان». من گفتم: مگر سر حسین {{ع}} را به شام نبردند؟ فرمود: «چرا؛ اما فلان وابسته ما آن را ربود و آورد و اینجا به خاک سپرد»<ref>{{متن حدیث|دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فَذَكَرَ حَدِيثاً فَحَدَّثَنَاهُ قَالَ فَمَضَيْنَا مَعَهُ‏ يَعْنِي أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} حَتَّى انْتَهَيْنَا إِلَى الْغَرِيِّ قَالَ فَأَتَى مَوْضِعاً فَصَلَّى ثُمَّ قَالَ لِإِسْمَاعِيلَ قُمْ فَصَلِّ عِنْدَ رَأْسِ أَبِيكَ الْحُسَيْنِ {{ع}} قُلْتُ أَ لَيْسَ قَدْ ذُهِبَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِ قَالَ بَلَى وَ لَكِنْ فُلَانٌ مَوْلَانَا سَرَقَهُ فَجَاءَ بِهِ فَدَفَنَهُ هَاهُنَا}} (تهذیب الأحکام، ج۶، ص۳۵، ح۷۲).</ref>.

از [[محمد بن عمر بن صالح]] نقل شده است که: آنان سرِ [[حسین]] {{ع}} را در یکی از خزانه‌های [[یزید]] یافتند. کفنش کردند و آن را در [[دمشق]]، نزدیک دروازه فَرادیس<ref>فَرادیس، جایی است در نزدیکی دمشق. دروازه فرادیس، یکی از دروازه‌های دمشق بوده است.</ref> به خاک سپردند<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُمْ وَجَدُوا رَأْسَ الحُسَيْنِ {{ع}} فِي خِزَانَةٍ لِيَزِيدَ، فَكَفَّنُوهُ، وَ دَفَنُوهُ بِدِمَشْقَ عِنْدَ بَابِ الفَرَادِيسِ}} (الردّ علی المتعصّب العنید، ص۵۰؛ المنتظم، ج۵، ص۳۴۴).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۶۵۴.</ref>

در کتاب [[لواعج الأشجان (کتاب)|لواعج الأشجان]] نقل است: مورّخان متعدّدی حکایت کرده‌اند که [[خلیفه]] [[علوی]] [[مصر]]، [کسی را] به عَسقَلان (شهری میان مصر و [[شام]] که اکنون ویران شده است) فرستاد و سری را که مدّعی بود سرِ [[حسین]] {{ع}} است، بیرون آورد و به مصر (قاهره) برد و در جایی که الآن مزاری معروف است، به خاک سپرد. آنجا اکنون، زیارتگاهی است که آن را گرامی می‌دارند و به زیارتش می‌روند و کنارش، مسجدی بزرگ است که آن را در [[سال ۱۳۲۱ هجری]] دیده‌ام. [[مصریان]]، [[زن]] و مرد، گروه گروه به زیارتش می‌روند و در آن جا، [[دعا]] و [[گریه و زاری]] می‌کنند و تردیدی در برداشتن آن سر از عَسقَلان به وسیله [[علویان]] و [[دفن]] آن در مصر نیست؛ اما این که آن، سرِ حسین {{ع}} بوده باشد، جای تردید است<ref>{{متن حدیث|حَكَى غَيْرُ وَاحِدٍ مِنَ المُؤَرِّخِينَ أَنَّ الخَلِيفَةَ العَلَوِيَّ بِمِصرَ أَرْسَلَ إِلَى عَسْقَلَانَ - وَ هِيَ مَدِينَةٌ كَانَت بَيْنَ مِصْرَ وَالشَّامِ، وَالآنَ هِيَ خَرَابٌ - فَاسْتَخْرَجَ رَأْسَاً زَعَمَ أَنَّهُ رَأْسُ الحُسَيْنِ {{ع}}، وَ جِيءَ بِهِ إِلَى مِصْرَ، فَدَفَنَ فِيهَا فِي المَشْهَدِ المَعْرُوفِ الآنَ، وَ هُوَ مَشْهَدٌ مُعَظَّمٌ يُزَارُ، وَ إِلَى جَانِبِهِ مَسْجِدٌ عَظِيمٌ رَأَيْتُهُ فِي سَنَةِ إحْدَى وَ عِشْرِينَ بَعْدَ الثَّلاثِمِئَةٍ وَ أَلْفٍ، وَالْمِصْرِيُّونَ يَتَوَافَدُونَ إِلَى زِيَارَتِهِ أَفْوَاجَاً رِجَالَاً وَ نِسَاءً، وَ يَدْعُونَ وَ يَتَضَرَّعُونَ عِنْدَهُ. وَ أَخْذُ العَلَوِيّينَ لِذَلِكَ الرَّأْسِ مِنْ عَسْقَلانَ وَدَفْنُهُ بِمِصْرَ كَأَنَّهُ لَا رَيْبَ فِيهِ، لكِنَّ الشَّأْنَ فِي كَوْنِهِ رَأْسَ الحُسَيْنِ {{ع}}}} (لواعج الأشجان، ص۱۹۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۶۵۵.</ref>