←انقلاب یا کودتا
جز (جایگزینی متن - 'سیدبن ' به 'سید بن ') |
|||
خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==[[انقلاب]] یا | ==[[انقلاب]] یا کودتا== | ||
در [[تاریخ]] تحولات و انقلابات بشری گاهی مصلحانی به ظهور میرسیدند که با قصد [[خیرخواهی]] و [[اصلاح]]، پیش از هر چیز به سراغ [[حکومت]] و دستگاه [[فاسد]] [[حاکم]] میرفتهاند و با به راه انداختن [[جنگ]] مسلحانه به سرنگونی آن [[اقدام]] میکردهاند. آنان بر این [[باور]] بودهاند که برای ایجاد [[اصلاحات]] در [[جامعه]] باید از بالا به پایین شروع کرد و ابتدا [[حکومت فاسد]] را از میان برداشت و آنگاه به اصلاحات، در سطح و عمق جامعه اقدام کرد. چنین سیری در اصطلاح [[سیاسی]] «کودتا»<ref>فرهنگ عمید.</ref>. نام دارد. البته همه کودتاها با این انگیزه و بر این اساس واقع نشده و نمیشود. این شیوه گرچه ممکن است زودتر به [[تغییر]] [[رژیم]] بینجامد، ولی چون در [[مردم]] | در [[تاریخ]] تحولات و انقلابات بشری گاهی مصلحانی به ظهور میرسیدند که با قصد [[خیرخواهی]] و [[اصلاح]]، پیش از هر چیز به سراغ [[حکومت]] و دستگاه [[فاسد]] [[حاکم]] میرفتهاند و با به راه انداختن [[جنگ]] مسلحانه به سرنگونی آن [[اقدام]] میکردهاند. آنان بر این [[باور]] بودهاند که برای ایجاد [[اصلاحات]] در [[جامعه]] باید از بالا به پایین شروع کرد و ابتدا [[حکومت فاسد]] را از میان برداشت و آنگاه به اصلاحات، در سطح و عمق جامعه اقدام کرد. چنین سیری در اصطلاح [[سیاسی]] «کودتا»<ref>فرهنگ عمید.</ref>. نام دارد. البته همه کودتاها با این انگیزه و بر این اساس واقع نشده و نمیشود. این شیوه گرچه ممکن است زودتر به [[تغییر]] [[رژیم]] بینجامد، ولی چون در [[مردم]] آمادگی برای اصلاحات نبوده و کار عمیق [[فرهنگی]] بر روی آنان صورت نگرفته است، چه بسا حکومت جدید در این راه دراز و پرپیچ و خم از [[همراهی]] و مساعدت مردم بیبهره بماند و چون [[نظارت]] مردمی بر عملکرد و سیاستهای [[دولت]] در چنین فرضی وجود ندارد، رفته رفته [[دستگاه حکومت]] آرمانهای خود را تغییر داده و به [[فساد]] گراید، و حرکت اصلی که با [[هدف]] اصلاحی به وقوع پیوسته است در وصول به آن با ناکامی مواجه گردد. در برابر این دسته، گروه بسیاری از [[مصلحان]] که عمیق به مسایل مینگرند و با دیدی ژرف به هدف خود و راههای وصول بدان میاندیشند، مسیری دیگر میپیمایند و برای چنین حرکتی کمتر [[سرمایهگذاری]] و صرف وقت و انرژی میکنند. آنان به اصلاحات از پایین به بالا [[معتقد]] و به [[فرهنگسازی]] و زمینه پردازی به عنوان عامل اصلی دگرگونیهای [[اجتماعی]]، فرهنگی، سیاسی و [[اقتصادی]] و غیر آن، توجهی تام دارند. چنین شیوه ای هم مساعدت و پشتوانه مردم را با [[اهداف حکومت]] جدید تضمین میکند و هم به واسطه وجود [[نظارت عمومی]]، از فساد دستگاه دولتی ممانعت به عمل میآورد. حرکتهای اصلاحی [[پیامبران الهی]] تماماً از همین شیوه [[پیروی]] میکرده است و حتی در رفتن به سراغ کسی همچون [[فرعون]] نیز، در آغاز عنصر [[فرهنگی]] و [[تبلیغی]] در کار بوده است. [[قرآن کریم]] در نقل خطاب [[خداوند]] به [[حضرت موسی]] و [[هارون]] میفرماید: {{متن قرآن|اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى}}<ref>«به سوی فرعون بروید که او سرکشی کرده است * و با او به نرمی سخن گویید باشد که او پند گیرد یا بهراسد» سوره طه، آیه ۴۳-۴۴.</ref>؛<ref>سید بن طاووس، لهوف، چاپ قدیم، ص۲۰.</ref>. به سوی فرعون که [[طغیان]] کرده است بروید سپس با او سخنی نرم و ملایم بگویید شاید به خود آمده یا از [[عاقبت]] کار خود بترسد». [[منطق قرآن]] در باب ایجاد [[عدالت]]، رویکرد به [[مردم]] است و این [[وظیفه]] به خود آنان متوجه شده است تا با [[فرهنگسازی]] و روشنگریهای [[انبیاء]]، خود آنها به برپایی [[قسط]] و عدالت [[اقدام]] کنند. قرآن کریم در این باره میفرماید: {{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ}}<ref>«ما پیامبرانمان را با برهانها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند و (نیز) آهن را فرو فرستادیم که در آن نیرویی سخت و سودهایی برای مردم است و تا خداوند معلوم دارد چه کسی در نهان، (دین) او و پیامبرانش را یاری میکند؛ بیگمان خداوند توانمندی پیروزمند است» سوره حدید، آیه ۲۵.</ref> | ||
ما [[پیامبران]] خویش را با ادّله و براهینِ روشن فرستادیم و با آنان کتاب و [[میزان]] فرود آوردیم تا مردم [[اقامه قسط]] کنند و آهن را نازل کردیم که در آن [[سختی]] و [[صلابت]] و منافعی برای مردم است». در این [[آیه کریمه]] نقش [[پیامبران الهی]] [[فرهنگ]] سازی، [[روشنگری]] و [[تبلیغ]] [[معارف]] و [[مقررات الهی]] معرفی شده است، تا در [[سایه]] [[بیداری]] و [[شناخت حق]] و راه درست، [[عدالتطلبی]] و [[حقیقت]] خواهی در آنان زنده شود و سپس خود با استفاده از ابزار آهن، به دفع موانع [[قسط]] به پا خیزند و سیستمی عادلانه و [[حق]] مدارانه را بر [[سرنوشت]] خود [[حاکم]] کنند. در [[نهضت حسینی]] نیز [[روشنگری]] و تنویر [[افکار عمومی]]، بارزترین جنبه این حرکت [[مقدس]] محسوب میشود و تلاش بیوقفه و پی گیر آن حضرت در این راه، شاهدی بر [[اعمال]] همین روش و اهتمام آن حضرت نسبت به این موضوع است | ما [[پیامبران]] خویش را با ادّله و براهینِ روشن فرستادیم و با آنان کتاب و [[میزان]] فرود آوردیم تا مردم [[اقامه قسط]] کنند و آهن را نازل کردیم که در آن [[سختی]] و [[صلابت]] و منافعی برای مردم است». در این [[آیه کریمه]] نقش [[پیامبران الهی]] [[فرهنگ]] سازی، [[روشنگری]] و [[تبلیغ]] [[معارف]] و [[مقررات الهی]] معرفی شده است، تا در [[سایه]] [[بیداری]] و [[شناخت حق]] و راه درست، [[عدالتطلبی]] و [[حقیقت]] خواهی در آنان زنده شود و سپس خود با استفاده از ابزار آهن، به دفع موانع [[قسط]] به پا خیزند و سیستمی عادلانه و [[حق]] مدارانه را بر [[سرنوشت]] خود [[حاکم]] کنند. در [[نهضت حسینی]] نیز [[روشنگری]] و تنویر [[افکار عمومی]]، بارزترین جنبه این حرکت [[مقدس]] محسوب میشود و تلاش بیوقفه و پی گیر آن حضرت در این راه، شاهدی بر [[اعمال]] همین روش و اهتمام آن حضرت نسبت به این موضوع است<ref>[[سید مهدی موسوی کاشمری|موسوی کاشمری، سید مهدی]]، [[مروری بر عنصر هدایت و بیدارگری در رفتار سیاسی امام حسین (مقاله)|مروری بر عنصر هدایت و بیدارگری در رفتار سیاسی امام حسین]].</ref>. | ||
==[[انقلاب]] اصلاحی و خاستگاه آن== | ==[[انقلاب]] اصلاحی و خاستگاه آن== |