←منابع
(←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۸۱۴: | خط ۸۱۴: | ||
نخستین کسی که بر پیامبر گرامی [[نماز]] گزارد، [[امیرمؤمنان]] بود. سپس [[یاران پیامبر]]، دسته دسته بر جسد او [[نماز]] گزاردند و این [[مراسم]] تا ظهر سهشنبه ادامه داشت. سپس تصمیم بر این شد که جسد [[مطهر]] [[پیامبر]] را در همان حجرهای که گذاشته بود، به خاک بسپارند. [[قبر]] آن حضرت را [[ابوعبیده جراح]] و [[زید بن سهل]] آماده کردند و [[امیرمؤمنان]] [[مراسم دفن]] را به کمک فضل و عباس انجام داد. | نخستین کسی که بر پیامبر گرامی [[نماز]] گزارد، [[امیرمؤمنان]] بود. سپس [[یاران پیامبر]]، دسته دسته بر جسد او [[نماز]] گزاردند و این [[مراسم]] تا ظهر سهشنبه ادامه داشت. سپس تصمیم بر این شد که جسد [[مطهر]] [[پیامبر]] را در همان حجرهای که گذاشته بود، به خاک بسپارند. [[قبر]] آن حضرت را [[ابوعبیده جراح]] و [[زید بن سهل]] آماده کردند و [[امیرمؤمنان]] [[مراسم دفن]] را به کمک فضل و عباس انجام داد. | ||
سرانجام [[آفتاب]] [[زندگی]] شخصیتی که با فداکاریهای خستگیناپذیر خود، [[سرنوشت بشر]] را دگرگون ساخت و صفحات نو و درخشانی از [[تمدن]] به روی [[انسانها]] گشود، غروب کرد. با درگذشت وی، [[مشکلات]] فراوانی در ادامه [[رسالت]] و تعقیب اهداف او پدید آمد که بارزترین آنها مسأله [[خلافت]] و موضوع [[رهبری جامعه اسلامی]] بود. پیش از درگذشت او نیز آثار [[اختلاف]] و دو دستگی در محافل [[مسلمانان]] واضح و آشکار بود.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۸۴۷.</ref>. | سرانجام [[آفتاب]] [[زندگی]] شخصیتی که با فداکاریهای خستگیناپذیر خود، [[سرنوشت بشر]] را دگرگون ساخت و صفحات نو و درخشانی از [[تمدن]] به روی [[انسانها]] گشود، غروب کرد. با درگذشت وی، [[مشکلات]] فراوانی در ادامه [[رسالت]] و تعقیب اهداف او پدید آمد که بارزترین آنها مسأله [[خلافت]] و موضوع [[رهبری جامعه اسلامی]] بود. پیش از درگذشت او نیز آثار [[اختلاف]] و دو دستگی در محافل [[مسلمانان]] واضح و آشکار بود.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۸۴۷.</ref>. | ||
==وضوی [[پیامبر]]{{صل}}== | |||
یکی از [[اصحاب پیامبر]]{{صل}} آبی خواست و [[وضو]] گرفت: پس گفت: «[[رسول خدا]]{{صل}} را دیدم که وضو گرفت، آن چنان که من وضو گرفتم، سپس او مضمضه کرد و استنشاق نمود و صورت و دستها را شست و بر سر و پشت پا، مسح کشید». [[مسلمانان]] وضوی پیامبر{{صل}} را [[مبین]] این [[آیه وضو]] میدانند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ}}<ref>«ای مؤمنان! چون برای نماز برخاستید چهره و دستهایتان را تا آرنج بشویید و بخشی از سرتان را مسح کنید و نیز پاهای خود را تا برآمدگی روی پا» سوره مائده، آیه ۶.</ref>. | |||
این [[آیه]] شامل «شستن» صورت و دو دست و همچنین «مسح» سر و دو پاست. | |||
و اما وضوی همه مسلمانان تا [[خلافت عثمان]]، صورت واحدی داشته، مانند وضوی کنونی [[شیعه]] بوده است. این مسئله با آیه وضو نیز همخوانی دارد. علت [[تغییر]] وضو، این بود که [[عثمان]] در سالهای میانی دوران [[خلافت]] خود، نسبت به چگونگی وضوی پیامبر{{صل}} گرفتار تردید شد؛ سپس او وضوی پیامبر{{صل}} را به شکلی که اکنون در میان [[اهل سنت]] مرسوم است اعلام نمود؛ | |||
«شستن دستها از سر انگشتان تا آرنج» و [[اصرار]] بر «شستن پا و نه مسح آن» این [[بدعت]]، [[مخالفت]] بسیاری از اصحاب پیامبر{{صل}} را دنبال داشت، اما [[حکومت اموی]] بنا بر اغراض [[سیاسی]]، در نقاط مختلف [[اسلامی]]، [[شیوه]] عثمان را [[تبلیغ]] کرد و فضایی به وجود آورد که برخی از [[اصحاب]]، [[جرأت]] مخالفت با روش دستگاه [[حاکم]] را نداشتند و در نتیجه این گونه وضو گرفتن رواج یافت. | |||
درباره چگونگی [[تفسیر آیه]] وضو و نوع وضوی پیامبر{{صل}} در «شستن دستها» و «مسح سر و دو پا» چند نکته تقدیم میشود: | |||
۱. درباره «شستن دستها از آرنج» چند نکته قابل ذکر است: | |||
#برخی از [[مفسران]] [[قرآن]]، واژه «الی: به» در آیه وضو را به «مع: با» [[تفسیر]] کردهاند. دانشمند و [[فقیه]] [[سنی مذهب]]، آقای [[وهبه الزحیلی]] میگوید: «نزد تمامی [[دانشمندان]] و [[عالمان]] - از جمله [[امامان]] [[مذاهب چهارگانه اهل سنت]] - و داخل نمودن دو آرنج در شستن، [[واجب]] است؛ زیرا حرف «الی» که برای انتهای [[غایت]] است در اینجا به معنای «مع» میباشد: مانند دو [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ}}<ref>«و ای قوم من! از پروردگارتان آمرزش بخواهید و آنگاه به سوی او توبه آورید تا از آسمان بر شما بارانی یکریز فرستد و شما را نیرو بر نیرو بیفزاید و گناهکارانه رو مگردانید» سوره هود، آیه ۵۲.</ref> و {{متن قرآن|لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ}}<ref>«داراییهای یتیمان را به ایشان برسانید و (داراییهای آنان که برای شما) ناپاک (است) را، جایگزین (داراییهای) پاک (خود) نگردانید و داراییهای آنان را با افزودن به داراییهای خود نخورید که این گناهی بزرگ است» سوره نساء، آیه ۲.</ref> که در این دو نیز «الی» به معنای «مع: با» است. | |||
#در نگاه [[قرآن]]، حد دست که باید در [[وضو]] شسته شود، مرفق، یعنی آرنج است و کلمه «الی» در [[آیه]] فوق، تنها برای بیان حد شستن است و نه کیفیت شستن که بعضی توهم کرده، چنین پنداشتهاند که آیه میگوید: باید دستها را از سر انگشتان به طرف آرنج بشویید. این درست به آن میماند که [[انسان]]، به کارگری سفارش کند که [[دیوار]] [[اتاق]] را از کف تا یک متر رنگ کند. بدیهی است منظور این نیست که دیوار از پایین به بالا رنگ شود، بلکه منظور این است که این مقدار باید رنگ شود، نه بیشتر و نه کمتر، بنابراین در آیه فقط مقداری از دست که باید شسته شود، ذکر شده، اما کیفیت آن در [[سنت پیامبر]]{{صل}} که به وسیله [[اهل بیت]]{{عم}} به ما رسیده آمده است و آن شستن از آرنج به طرف سر ا انگشتان است<ref>تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۴، ص۲۸۶.</ref>. | |||
#وقتی [[زراره]] از کیفیت وضوی [[پیامبر]]{{صل}} از [[امام باقر]]{{ع}} پرسید، حضرت تشت آبی را درخواست کرد و پس از شستن صورت، مشتی آب را درخواست کرد و پس از شستن صورت، مشتی آب از آن بر دست راست خود ریخت و آن را از آرنج تا سر انگشتان شست و هیچگاه آب را به طرف آرنج برنگرداند<ref>تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج۱، ص۵۵.</ref>. | |||
# [[دارقطنی]]، یکی از [[دانشمندان]] [[حدیث اهل سنت]]، از جابر نقل نموده که وقتی [[پیامبر]]{{صل}} [[وضو]] میگرفت، آب را بر دو آرنج میریخت. | |||
۲. در [[آیه وضو]] [[خداوند]] امر به مسح سر و پاها نموده است؛ در حالی که [[اهل تسنن]]، پاها را میشویند؛ در این باره به نکات زیر اشاره میشود: | |||
# [[ابن عباس]] میگوید: «[[قرآن]] درباره پاها، به مسح کردن دستور داده است، ولی [[مردم]] جز شستن به چیزی تن در ندادهاند». | |||
همچنین میگفت: «وضو عبارت است از دو شستن و دو مسح کردن» یا «دو شسته شده و دو مسح شده». | |||
#ابن عبد خیر میگوید: «دیدم علی{{ع}} را که وضو گرفت و سپس روی دو پای خود را مسح کرد». | |||
# [[ابن حزم]] دانشمند نامی [[سنی مذهب]] چنین نقل میکند: جمع زیادی از [[اصحاب]] و [[تابعین]]، در وضو، پا را مسح میکردند، شخصیتهایی مانند [[علی بن ابیطالب]]{{ع}}، ابن عباس، [[حسن بصری]]، [[انس بن مالک]]، [[عکرمة]]، [[شعبی]] و برخی دیگر. | |||
#زمانی که به انس بن مالک که مدتی [[خادم رسول خدا]]{{صل}} بود خبر دادند که حجاج به شستن پا توصیه میکند، واکنش نشان داد و ضمن اشاره به [[واجب]] بودن مسح پا، این سخن را بر زبان جاری ساخت:{{متن حدیث|صَدَقَ اللَّهُ وَ كَذَبَ الْحَجَّاجُ}}<ref>سنت پیامبر، محمد باقر پور امینی، نشر معارف، ص۲۵.</ref>.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۰۶۴.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == |