احتضار: تفاوت میان نسخه‌ها

# رسیدن [[جان]] به گلو: یکی از حالت‌های زمان احتضار که شدت آن را نیز بیان می‌کند، رسیدن جان به گلوست. [[قرآن]]، از چنین تعبیری برای بیان [[وحشت]] زیاد در غیر احتضار نیز بهره جسته و آن، هنگامِ غالب شدن [[هراس]] ناشی از هجوم [[دشمنان]] در عرصه [[کارزار]] است<ref>سوره احزاب، آیه ۹ ـ ۱۱؛ سوره غافر، آیه ۱۸.</ref>. رسیدن [[جان]] محتضر به گلو، در دو جای [[قرآن]] ذکر شده: [[خداوند]] در [[سوره قیامت]]، ضمن منع انسان‌ها از [[برگزیدن]] [[دنیا]] بر [[آخرت]]، آنها را متوجه این لحظه حساس کرده است: {{متن قرآن|كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ}}<ref>«هرگز! چون (جان) به چنبره‌های گردن رسد» سوره قیامه، آیه ۲۶.</ref>. در [[آیات]] {{متن قرآن|فَلَوْلا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لّا تُبْصِرُونَ فَلَوْلا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«پس هنگامی که جان به گلو (ی یکی از شما) رسد، و شما در آن هنگام می‌نگرید، و ما به او از شما نزدیک‌تریم اما شما نمی‌بینید، اگر شما کیفر شدنی نیستید، چرا آن جان را- اگر راست می‌گویید- (به بدن او) باز نمی‌گردانید؟» سوره واقعه، آیه ۸۳-۸۷.</ref> رسیدن جان به گلو، دلیلی بر [[قدرت الهی]] و عجزانسان‌ها از رویارویی با پدیده‌های گوناگون و از‌جمله [[مرگ]] دانسته شده است.

# [[ناامیدی]] از شفای محتضر: در [[زمان]] احتضار، [[خویشاوندان]] و [[دوستان]] محتضر که در اطراف وی هستند، از روی ناامیدی می‌گویند: چه کسی می‌تواند او را [[شفا]] دهد؟ {{متن قرآن|وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ}}<ref>«و گفته شود، افسونگری (درمانگر) کیست؟» سوره قیامه، آیه ۲۷.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج‌۱۹، ص‌۷۳.</ref>.

# [[یقین]] محتضر به جدایی: [[انسان]] در لحظات احتضار، به جدایی یقین پیدا می‌کند: {{متن قرآن|وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ}}<ref>«و بداند که این (هنگام) جدایی است» سوره قیامه، آیه ۲۸.</ref> مراد از {{متن قرآن|ظَنَّ}} در این [[آیه]]، [[علم]] و یقین است؛ زیرا انسان در حالت احتضار، به جدایی از [[دنیا]]، [[مال]]، [[اهل]] و [[فرزندان]] [[یقین]] می‌یابد<ref>روح‌البیان، ج‌۱۰، ص‌۲۵۵؛ جامع‌البیان، مج‌۱۴، ج‌۲۹، ص‌۲۴۳.</ref>.

# جمع شدن ساق‌ها: هنگام احتضار، دو ساق پای [[انسان]] کنار هم جمع می‌شوند: {{متن قرآن|وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ}}<ref>«و ساق در ساق، پیچد» سوره قیامه، آیه ۲۹.</ref>. معنای [[آیه]] این است که در حال احتضار، به‌دلیل زوال نیروی حیاتی که در بدن جریان داشته، ساق‌ها کنار هم جمع می‌شوند<ref>المیزان، ج‌۲۰، ص‌۱۱۳؛ التفسیر الکبیر، ج‌۲۹، ص‌۲۳۲؛ جامع‌البیان، مج‌۱۴، ج‌۲۹، ص‌۲۴۵؛ الدرالمنثور، ج‌۸‌، ص‌۳۶۲.</ref>.

# ظهور [[فرشتگان]] در [[زمان]] احتضار: یکی از حوادث مهمّ زمان احتضار، ظهور فرشتگان و گرفتن [[جان]] محتضر (توفّی) به‌وسیله آنهاست؛ حتی گفته شده: یکی از ادلّه نام‌گذاری زمان قبل از [[مرگ]] به «احتضار»، حضور فرشتگان در آن زمان است<ref>مجمع‌البحرین، ج‌۱، ص‌۵۳۰؛ جواهر الکلام، ج‌۴، ص‌۶.</ref>. فرشتگان در امر توفّی تفریط و کوتاهی نمی‌کنند:<ref>سوره انعام، آیه ۶۱.</ref>. مقصود از تفریط؛ ضایع کردن، [[غفلت]]، [[سستی]] یا [[ناتوانی]] است<ref>مجمع‌البیان، ج‌۴، ص‌۴۸۳؛ تفسیر قرطبی، ج‌۷، ص‌۷.</ref>.