بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '# 22px '''فرهنگ شیعه'''' به '# 22px پژوهشکده تحقیقات اسلامی، '''فرهنگ شیعه'''') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = قیامت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | |||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = قیامت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
از نامهای [[قیامت]] در [[قرآن کریم]] است و یکی از سورههای [[قرآنی]] نیز به نام تغابن، نامبردار است<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}؛ سوره تغابن، آیه ۹.</ref>. "تغابن" برگرفته از "غبن" است به معنای [[فریب]] دادن و نیز [[فریب]] خوردن<ref>نثر طوبی، ۲- ۱/ ۲۰۸.</ref>. "غبن" در اصطلاح [[فقه]] بدین معنا است که فروشنده، [[مال]] خویش را به بیش از آنچه میارزد، بفروشد. چنین کسی را "غابن" و خریدار را "مغبون" گویند<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ۳/ ۳۹۸.</ref>. | از نامهای [[قیامت]] در [[قرآن کریم]] است و یکی از سورههای [[قرآنی]] نیز به نام تغابن، نامبردار است<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}؛ سوره تغابن، آیه ۹.</ref>. "تغابن" برگرفته از "غبن" است به معنای [[فریب]] دادن و نیز [[فریب]] خوردن<ref>نثر طوبی، ۲- ۱/ ۲۰۸.</ref>. "غبن" در اصطلاح [[فقه]] بدین معنا است که فروشنده، [[مال]] خویش را به بیش از آنچه میارزد، بفروشد. چنین کسی را "غابن" و خریدار را "مغبون" گویند<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ۳/ ۳۹۸.</ref>. | ||
[[قرآن کریم]]، [[رفتار]] و [[کردار]] [[آدمی]] را از آن رو که در [[قیامت]] عوض خواهد گرفت، به کالا | [[قرآن کریم]]، [[رفتار]] و [[کردار]] [[آدمی]] را از آن رو که در [[قیامت]] عوض خواهد گرفت، به کالا تشبیه کرده است. زشتکاران در [[قیامت]] درمییابند که در معامله [[زندگی دنیوی]] زیاندیدهاند و فرایض و [[اعمال نیک]] را رها کرده و به بهایی اندک فروختهاند<ref>ر. ک: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لاَ خَلاقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلاَ يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۷۷.</ref>. غبن در معاملات [[دنیوی]]، بر اثر [[خطا]] در ارزیابی کالا پیش میآید. پس از وقوع معامله، خریدار یا فروشنده به [[خطا]] پی میبرد و به غبن خویش واقف میگردد. | ||
غبن در وقایع [[معنوی]] بر اثر [[غفلت]] و نیندیشیدن و [[فریب]] شهوات [[نفس]] را خوردن رخ میدهد. در معاملات [[دنیوی]]، هم خطای ارزیابی و هم [[کشف]] آن در [[دنیا]] پیش میآید؛ اما در امور [[معنوی]]، خطای ارزیابی در [[دنیا]] رخ میدهد و [[کشف]] آن در [[قیامت]] حاصل میآید؛ روزی که [[تکلیف]] به پایان رسیده و جبران غبن ناممکن است<ref>معاد از نظر روح و جسم، ۲/ ۱۷۷.</ref>. [[روز قیامت]] را از آن روی "یوم التغابن" گویند که زیانکاران به زیانی که دیدهاند، پی میبرند<ref>دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۳.</ref>. غبن در امور [[معنوی]] نیز همچون [[امور دنیوی]]، دو سویه است: در یک سوی غابن جای دارد؛ یعنی | غبن در وقایع [[معنوی]] بر اثر [[غفلت]] و نیندیشیدن و [[فریب]] شهوات [[نفس]] را خوردن رخ میدهد. در معاملات [[دنیوی]]، هم خطای ارزیابی و هم [[کشف]] آن در [[دنیا]] پیش میآید؛ اما در امور [[معنوی]]، خطای ارزیابی در [[دنیا]] رخ میدهد و [[کشف]] آن در [[قیامت]] حاصل میآید؛ روزی که [[تکلیف]] به پایان رسیده و جبران غبن ناممکن است<ref>معاد از نظر روح و جسم، ۲/ ۱۷۷.</ref>. [[روز قیامت]] را از آن روی "یوم التغابن" گویند که زیانکاران به زیانی که دیدهاند، پی میبرند<ref>دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۳.</ref>. غبن در امور [[معنوی]] نیز همچون [[امور دنیوی]]، دو سویه است: در یک سوی غابن جای دارد؛ یعنی طایفه [[گمراهکننده]] و در سوی دیگر، طایفه [[گمراه]] شده که مغبون است. طایفه نخست آناناند که [[پیروان]] خویش- یعنی طایفه مغبون- را به [[گمراهی]] میلغزانند. اما با نظری دقیقتر، هر دو گروه را میتوان هم غابن دانست و هم مغبون؛ بدین معنا که گروه دوم نیز با [[پیروی]] کورکورانه از گروه نخست، بدانان در گمراهکنندگی و استکبارشان [[یاری]] میرسانند و بدین سان، آنان را مغبون میسازند<ref>المیزان، ۱۹/ ۳۰۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۷۹-۴۸۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] | # [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
[[رده:نامهای روز قیامت در قرآن]] | [[رده:نامهای روز قیامت در قرآن]] | ||