←عصمت در روایات امام سجاد{{ع}}
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
برخی از این [[روایات]] عبارت‌اند از: | برخی از این [[روایات]] عبارت‌اند از: | ||
# در مجلس [[یزید]] هنگام بحث با پیرمرد شامی که از مقام [[اهل بیت]] [[آگاه]] نبود، فرمود: آیا [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> را خوانده‌ای؟ پیرمرد شامی پاسخ مثبت داد. امام {{ع}} تأکید کرد که آن اهل بیت ماییم. پس از آن، پیرمرد شامی ساکت و پشیمان شد و از گفته خود [[توبه]] کرد و گفت: «خدایا من از گفته خود و از [[بغض]] [[اهل بیت]] [[توبه]] می‌کنم»<ref>احمد بن اعثم کوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۱۳۰.</ref>. | # در مجلس [[یزید]] هنگام بحث با پیرمرد شامی که از مقام [[اهل بیت]] [[آگاه]] نبود، فرمود: آیا [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> را خوانده‌ای؟ پیرمرد شامی پاسخ مثبت داد. امام {{ع}} تأکید کرد که آن اهل بیت ماییم. پس از آن، پیرمرد شامی ساکت و پشیمان شد و از گفته خود [[توبه]] کرد و گفت: «خدایا من از گفته خود و از [[بغض]] [[اهل بیت]] [[توبه]] می‌کنم»<ref>احمد بن اعثم کوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۱۳۰.</ref>. | ||
# افزون بر آن، درباره این دوران [[روایت]] بسیار ارزشمندی را از [[امام سجاد]] {{ع}} به دست آوردیم که مضمون آن در هیچ یک از روایت‌های [[امامان]] پیشین {{عم}} نبود. این روایت دربردارنده نکات بسیار مهمی در بحث [[عصمت]] است. [[یزید بن حسن کحال]]، [[غلام]] [[زید بن علی]] از پدرش نقل می‌کند که [[امام]] [[موسی کاظم]] از [[امام صادق]] و ایشان از [[امام باقر]] و ایشان از امام سجاد {{ع}} نقل می‌کنند که فرمود: {{متن حدیث|الْإِمَامُ مِنَّا لَا يَكُونُ إِلَّا مَعْصُوماً وَ لَيْسَتِ الْعِصْمَةُ فِي ظَاهِرِ الْخِلْقَةِ فَيُعْرَفَ بِهَا وَ لِذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا مَنْصُوصاً فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى الْمَعْصُومِ فَقَالَ هُوَ الْمُعْتَصِمُ بِحَبْلِ اللَّهِ وَ حَبْلُ اللَّهِ هُوَ الْقُرْآنُ لَا يَفْتَرِقَانِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ الْإِمَامُ يَهْدِي إِلَى الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ يَهْدِي إِلَى الْإِمَامِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ}}}}<ref>«بی‌گمان این قرآن به آیین استوارتر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref>.<ref>محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، معانی الاخبار، ص۱۳۲؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۲۵، ص۱۹۴.</ref>؛ «از [[خاندان]] ما جز [[معصوم]]، شخص دیگری نمی‌تواند امام باشد، و عصمت صفتی نیست که در ظاهر | # افزون بر آن، درباره این دوران [[روایت]] بسیار ارزشمندی را از [[امام سجاد]] {{ع}} به دست آوردیم که مضمون آن در هیچ یک از روایت‌های [[امامان]] پیشین {{عم}} نبود. این روایت دربردارنده نکات بسیار مهمی در بحث [[عصمت]] است. [[یزید بن حسن کحال]]، [[غلام]] [[زید بن علی]] از پدرش نقل می‌کند که [[امام]] [[موسی کاظم]] از [[امام صادق]] و ایشان از [[امام باقر]] و ایشان از امام سجاد {{ع}} نقل می‌کنند که فرمود: {{متن حدیث|الْإِمَامُ مِنَّا لَا يَكُونُ إِلَّا مَعْصُوماً وَ لَيْسَتِ الْعِصْمَةُ فِي ظَاهِرِ الْخِلْقَةِ فَيُعْرَفَ بِهَا وَ لِذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا مَنْصُوصاً فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى الْمَعْصُومِ فَقَالَ هُوَ الْمُعْتَصِمُ بِحَبْلِ اللَّهِ وَ حَبْلُ اللَّهِ هُوَ الْقُرْآنُ لَا يَفْتَرِقَانِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ الْإِمَامُ يَهْدِي إِلَى الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ يَهْدِي إِلَى الْإِمَامِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ}}}}<ref>«بی‌گمان این قرآن به آیین استوارتر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref>.<ref>محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، معانی الاخبار، ص۱۳۲؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۲۵، ص۱۹۴.</ref>؛ «از [[خاندان]] ما جز [[معصوم]]، شخص دیگری نمی‌تواند امام باشد، و عصمت صفتی نیست که در ظاهر بدن باشد تا شناخته شود، به همین جهت امام نیست مگر کسی که [[منصوص]] [از جانب [[خدا]]] باشد. شخصی عرض کرد: ای فرزند گرامی [[رسول خدا]]، معنی معصوم چیست؟ فرمود: معصوم شخصی است که به علت چنگ زدنش به [[ریسمان الهی]] و جدا نشدنش از آن، هرگز به گناهی [[آلوده]] نمی‌شود، و رشته محکم خدا، [[قرآن]] است که آن دو تا [[روز قیامت]] از یکدیگر جدا نمی‌شوند، و تا [[رستاخیز]]، امام به قرآن [[هدایت]] می‌کند، و قرآن به امام، و این است فرموده خدا: {{متن قرآن|إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ}}<ref>«بی‌گمان این قرآن به آیین اس[[تورات]]ر رهنمون می‌گردد و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می‌دهند مژده می‌دهد که پاداشی بزرگ دارند» سوره اسراء، آیه ۹.</ref>.<ref>محمد بن علی بن حسین (شیخ صدوق)، معانی الأخبار، ص۱۳۲.</ref> | ||
نکات به دست آمده از این [[روایت]] درباره مسئله [[عصمت]]، عبارت‌اند از: | نکات به دست آمده از این [[روایت]] درباره مسئله [[عصمت]]، عبارت‌اند از: | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# [[حقیقت عصمت]]، [[اعتصام]] و چنگ زدن به [[حبل الهی]] است که البته امام {{ع}} به دلیل [[تقیه]] یا ناآشنایی [[جامعه]] آن [[روز]]، آن را به [[قرآن]] منحصر می‌کند. | # [[حقیقت عصمت]]، [[اعتصام]] و چنگ زدن به [[حبل الهی]] است که البته امام {{ع}} به دلیل [[تقیه]] یا ناآشنایی [[جامعه]] آن [[روز]]، آن را به [[قرآن]] منحصر می‌کند. | ||
ویژگی این روایت آن است که در | ویژگی این روایت آن است که در مقام تفهیم این آموزه است که فارغ از اینکه مصداق امام چه کسی است، شرط متصدی منصب امامت، داشتن خصیصه عصمت است. به دیگر بیان، این روایت ناظر به شرایط و [[صفات امام]] در مباحث [[امامت عامه]] است. ویژگی برجسته دیگر این روایت آن است که امام {{ع}} به [[زیبایی]] به تبیین رابطه عصمت و [[لزوم]] نص بر امامت پرداخته‌اند و از این رو، باید گفت که آموزه‌های [[شیعی]] در این باره پیش از آنکه برخاسته از [[تفکرات]] [[متکلمان]] یا دیگر [[اندیشمندان]] [[شیعه]] باشند، پشتوانه‌ای [[روایی]] دارند. | ||
ویژگی برجسته دیگر این روایت آن است که امام {{ع}} به [[زیبایی]] به تبیین رابطه عصمت و [[لزوم]] نص بر امامت پرداخته‌اند و از این رو، باید گفت که آموزه‌های [[شیعی]] در این باره پیش از آنکه برخاسته از [[تفکرات]] [[متکلمان]] یا دیگر [[اندیشمندان]] [[شیعه]] باشند، پشتوانه‌ای [[روایی]] دارند. | |||
== اعتقاد به عصمت امام سجاد در باور اصحاب == | == اعتقاد به عصمت امام سجاد در باور اصحاب == | ||