←دیدگاه امامیه
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
==== دیدگاه [[امامیه]] ==== | ==== دیدگاه [[امامیه]] ==== | ||
'''[[امامان اهل بیت]]''' | #'''[[امامان اهل بیت]]''': علمای شیعه با توجه به آنکه مصداق اولی الامر را معصوم میداند لذا آن را منحصر در امامان [[اهلبیت]] {{عم}} دانسته است. [[آیات]] و روایاتی که بر [[عصمت اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]] {{صل}} دلالت میکنند مصداق اولی الامر را روشن میسازند؛ مانند [[آیه تطهیر]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}؛ «جز این نیست که خداوند میخواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>، [[آیه ولایت]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}؛ «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آوردهاند، همان کسان که نماز برپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>، [[حدیث ثقلین]]، [[حدیث سفینه]] و غیره<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۶۰.</ref>. علاوه بر اینها در برخی از [[روایات]] اولوالامر به [[ائمه]] [[اهلبیت]] {{عم}} [[تفسیر]] شده است. از جمله کافی از [[ابوبصیر]] [[نقل]] کرده است که گفت: از [[امام صادق]] {{ع}} درباره سخن [[خدای عزوجل]] {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> پرسیدم: [[امام]] {{ع}} فرمود: این [[آیه]] درباره [[علی بن ابی طالب]] و [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} نازل شده است...<ref>اصول کافی، باب ما نص الله و رسوله علی ائمة، حدیث ۱.</ref>. شرح کاملترین مطلب و معنای واژه «[[اولوالامر]]» در [[حدیثی]] که از [[جابر ابن عبدالله انصاری]] [[نقل]] شده است بیان شده که در آن آمده است: پیامبر {{صل}} [[دوازده امام]] {{ع}} را معنی این واژه معرّفی فرمودند»<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[عصمت در قرآن (کتاب)|عصمت در قرآن]] ص ۵۱؛ [[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۷۹-۱۹۰.</ref>. | ||
# '''[[فقهای جامع الشرایط]]''': برخی از [[مفسران شیعه]] [[امامان معصوم]]{{عم}} را مصداق بارز و روشن [[اولوا الامر]] میدانند و در [[عصر غیبت]] [[فقیهان جامع شرایط]] را نیز از مصادیق اولوا الامر میشمارند. <ref>صادقی تهرانی، الفرقان، ج۵، ص۱۴۴.</ref>. از منظر ایشان،اولوا الامر بنا بر [[مذهب]] [[ حق]] در [[عصر حضور]]، [[ائمه طاهرین]] هستند امّا نیاز به [[حاکم]] و [[والی]] چیزی نیست که محدود به [[زمان]] خاص باشد و [[لزوم تشکیل حکومت]] و [[ضرورت]] حاکم، همیشگی است، ازاینرو ایشان با [[استدلال]] به [[ادله]] فراوان و از جمله [[آیه ۵۹ نساء]] [۳۹][[فقیهان]] دارای شرایط لازم را در عصر غیبت به عنوان اولوا الامر میشناسد. <ref>روح الله موسوی خمینی، کتابالبیع، ج۲، ص۶۲۰ و ص۶۲۲ و ص۶۳۹؛ ولایت فقیه، ص۳۱ و ص۸۹-۹۰.</ref>. برخی دیگر از مفسران شیعه با همین نگاه وسیع به [[آیه]] گفتهاند: اگر [[روایات]]، مصداق آن را فقط امامان معصوم{{عم}} شمرده است احتمال میرود این تعبیر، نوعی [[حصر]] اضافی باشد؛ یعنی در مقایسه با [[حکام جور]] و [[ستم]] پیشهای که [[حکومت]] را به دست میگیرند امامان معصوم سزاوارند و به عبارت دیگر ائمه طاهرین{{عم}} قدر متیقن از آیه هستند؛ ولی [[التزام]] به آن،[[ حکم]] را از دیگران سلب نمیکند. البتّه [[اطاعت]] از این گونه افراد، محدود و [[مقید]] به عدم [[معصیت]] حق است. <ref>حسین علی منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۱، ص۶۴-۶۹.</ref>. | |||
شیعه با توجه به آنکه مصداق اولی الامر را معصوم میداند لذا آن را منحصر در امامان [[اهلبیت]] {{عم}} دانسته است. [[آیات]] و روایاتی که بر [[عصمت اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]] {{صل}} دلالت میکنند مصداق اولی الامر را روشن میسازند؛ مانند [[آیه تطهیر]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}؛ «جز این نیست که خداوند میخواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>، [[آیه ولایت]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}؛ «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آوردهاند، همان کسان که نماز برپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>، [[حدیث ثقلین]]، [[حدیث سفینه]] و غیره<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۶۰.</ref>. | |||
علاوه بر اینها در برخی از [[روایات]] اولوالامر به [[ائمه]] [[اهلبیت]] {{عم}} [[تفسیر]] شده است. از جمله کافی از [[ابوبصیر]] [[نقل]] کرده است که گفت: از [[امام صادق]] {{ع}} درباره سخن [[خدای عزوجل]] {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> پرسیدم: [[امام]] {{ع}} فرمود: این [[آیه]] درباره [[علی بن ابی طالب]] و [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} نازل شده است...<ref>اصول کافی، باب ما نص الله و رسوله علی ائمة، حدیث ۱.</ref>. | |||
شرح کاملترین مطلب و معنای واژه «[[اولوالامر]]» در [[حدیثی]] که از [[جابر ابن عبدالله انصاری]] [[نقل]] شده است بیان شده که در آن آمده است: پیامبر {{صل}} [[دوازده امام]] {{ع}} را معنی این واژه معرّفی فرمودند»<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[عصمت در قرآن (کتاب)|عصمت در قرآن]] ص ۵۱؛ [[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۷۹-۱۹۰.</ref>. | |||
'''[[فقهای جامع الشرایط]]''' | |||
برخی از [[مفسران شیعه]] [[امامان معصوم]]{{عم}} را مصداق بارز و روشن [[اولوا الامر]] میدانند و در [[عصر غیبت]] [[فقیهان جامع شرایط]] را نیز از مصادیق اولوا الامر میشمارند. <ref>صادقی تهرانی، الفرقان، ج۵، ص۱۴۴.</ref>. از منظر ایشان،اولوا الامر بنا بر [[مذهب]] [[ حق]] در [[عصر حضور]]، [[ائمه طاهرین]] هستند امّا نیاز به [[حاکم]] و [[والی]] چیزی نیست که محدود به [[زمان]] خاص باشد و [[لزوم تشکیل حکومت]] و [[ضرورت]] حاکم، همیشگی است، ازاینرو ایشان با [[استدلال]] به [[ادله]] فراوان و از جمله [[آیه ۵۹ نساء]] [۳۹][[فقیهان]] دارای شرایط لازم را در عصر غیبت به عنوان اولوا الامر میشناسد. <ref>روح الله موسوی خمینی، کتابالبیع، ج۲، ص۶۲۰ و ص۶۲۲ و ص۶۳۹؛ ولایت فقیه، ص۳۱ و ص۸۹-۹۰.</ref>. | |||
برخی دیگر از مفسران شیعه با همین نگاه وسیع به [[آیه]] گفتهاند: اگر [[روایات]]، مصداق آن را فقط امامان معصوم{{عم}} شمرده است احتمال میرود این تعبیر، نوعی [[حصر]] اضافی باشد؛ یعنی در مقایسه با [[حکام جور]] و [[ستم]] پیشهای که [[حکومت]] را به دست میگیرند امامان معصوم سزاوارند و به عبارت دیگر ائمه طاهرین{{عم}} قدر متیقن از آیه هستند؛ ولی [[التزام]] به آن،[[ حکم]] را از دیگران سلب نمیکند. البتّه [[اطاعت]] از این گونه افراد، محدود و [[مقید]] به عدم [[معصیت]] حق است. <ref>حسین علی منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۱، ص۶۴-۶۹.</ref>. | |||
==== دیدگاه [[اهل سنت]] ==== | ==== دیدگاه [[اهل سنت]] ==== |